ระยะของโรคมะเร็ง (Stage of Cancer) เข้าใจให้ลึก เพื่อโอกาสรอดที่มากขึ้น

มะเร็ง (Cancer) เป็นโรคร้ายที่ผู้คนทั่วโลกหวาดกลัวมากที่สุด ไม่เพียงเพราะการรักษาที่ซับซ้อนและใช้เวลานาน แต่ยังรวมถึงการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็งที่รวดเร็วเกินคาด การทำความเข้าใจเกี่ยวกับ [ระยะของโรคมะเร็ง] จึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เพราะระยะของมะเร็งนั้นบ่งบอกถึง “ระดับความรุนแรงของโรค” และเป็นปัจจัยสำคัญที่ใช้ในการวางแผนการรักษา โอกาสหาย และการประเมินคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย

ระยะของมะเร็งคืออะไร?

[ระยะของมะเร็ง] (Stage of Cancer) หมายถึงการแบ่งระดับของมะเร็งตามลักษณะการลุกลามของเซลล์มะเร็ง ไม่ว่าจะเป็นขนาดก้อน ตำแหน่ง ความลึกของการบุกรุก หรือการแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นๆ โดยทั่วไปจะแบ่งออกเป็น 5 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 0, 1, 2, 3 และ 4 ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้:

มะเร็งระยะที่ 0 — ระยะเริ่มต้นก่อนลุกลาม

มะเร็งระยะที่ 0 เป็นระยะที่พบเซลล์มะเร็งเฉพาะบริเวณเยื่อบุผิวของอวัยวะ ยังไม่ลุกลามเข้าเนื้อเยื่อข้างเคียง และไม่กระจายไปส่วนอื่น

ตัวอย่างมะเร็งที่ตรวจพบในระยะที่ 0

• มะเร็งเต้านมชนิด DCIS (Ductal Carcinoma In Situ)

• มะเร็งปากมดลูกระยะ CIN3

• มะเร็งลำไส้ใหญ่ชนิดโพลิปผิดปกติ

วิธีตรวจที่ช่วยพบในระยะนี้

• แมมโมแกรม (Mammogram)

• แปปสเมียร์ (Pap smear)

• การส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่

โอกาสรอดชีวิต:

มากกว่า 95% เมื่อรักษาในระยะนี้

มะเร็งระยะที่ 1 และ 2 — มะเร็งระยะต้น

ระยะนี้คือช่วงที่เซลล์มะเร็งเริ่มลุกลามเข้าเนื้อเยื่อโดยรอบแล้ว แต่ยังจำกัดอยู่เฉพาะอวัยวะที่เป็นต้นกำเนิด ยังไม่กระจายไปยังต่อมน้ำเหลืองหรืออวัยวะอื่น

ลักษณะทั่วไป:

• ระยะที่ 1: ก้อนมะเร็งยังมีขนาดเล็ก ไม่เกิน 2–5 ซม.

• ระยะที่ 2: ก้อนใหญ่ขึ้น อาจเริ่มลามไปยังต่อมน้ำเหลืองบริเวณใกล้เคียง

การรักษา:

• ผ่าตัดนำก้อนมะเร็งออก

• อาจร่วมกับรังสีรักษาหรือคีโมบางกรณี

โอกาสรอดชีวิต:

อยู่ที่ 70–95% ขึ้นอยู่กับชนิดของมะเร็ง

มะเร็งระยะที่ 3 — ลุกลามเฉพาะที่

ในระยะนี้ มะเร็งเริ่มลุกลามเข้าสู่เนื้อเยื่อข้างเคียง และ/หรือ แพร่กระจายเข้าสู่ต่อมน้ำเหลืองมากขึ้น

ลักษณะสำคัญ:

• ก้อนเนื้อขนาดใหญ่ (มากกว่า 5 ซม.)

• ต่อมน้ำเหลืองขยายโต

• บางรายอาจพบก้อนที่คลำได้ชัด เช่น รักแร้ คอ หรือขาหนีบ

การรักษา:

• ผ่าตัดใหญ่

• รังสีรักษา

• เคมีบำบัดแบบเต็มรูปแบบ

• อาจพิจารณาการให้ยาต้านฮอร์โมนหรือภูมิต้านทานร่วมด้วย

โอกาสรอดชีวิต:

ประมาณ 40–70% ขึ้นอยู่กับชนิดและตำแหน่งของมะเร็ง

หมายเหตุ:

กว่า 50% ของผู้ป่วยมะเร็งในประเทศไทยถูกวินิจฉัยในระยะที่ 3 ซึ่งทำให้การรักษาซับซ้อนและใช้เวลานาน

มะเร็งระยะที่ 4 — ระยะแพร่กระจาย

ถือเป็นระยะที่รุนแรงที่สุดของโรคมะเร็ง เนื่องจากเซลล์มะเร็งได้ลุกลามจากอวัยวะต้นกำเนิดไปยังอวัยวะอื่น เช่น สมอง ปอด กระดูก ตับ ฯลฯ

ลักษณะอาการ:

• ปวดเรื้อรังเฉพาะจุด เช่น กระดูก ปอด สมอง

• มีอาการเฉพาะตำแหน่งที่แพร่กระจาย เช่น อัมพาต หายใจลำบาก ท้องมาน

• ภาวะร่างกายทรุดโทรม เบื่ออาหาร น้ำหนักลดอย่างรวดเร็ว

เป้าหมายการรักษา:

• ไม่สามารถหายขาดได้ในกรณีส่วนใหญ่

• รักษาเพื่อยืดอายุและบรรเทาอาการ (Palliative care)

• อาจใช้:

  • คีโม

  • ยาภูมิต้านทาน (Immunotherapy)

  • รังสีเฉพาะจุด

  • การดูแลแบบประคับประคอง (Hospice)

โอกาสรอดชีวิต:

5–30% แล้วแต่ชนิดของมะเร็งและความแข็งแรงของร่างกาย

ตารางสรุประยะของมะเร็ง

การตรวจวินิจฉัยเพื่อประเมินระยะของมะเร็ง

1. CT scan / MRI / PET scan
   → เพื่อดูการลุกลามและตำแหน่งแพร่กระจาย

2. การเจาะชิ้นเนื้อ (Biopsy)
   → ยืนยันชนิดของมะเร็งและความรุนแรงของเซลล์

3. การตรวจเลือดหาสารมะเร็ง (Tumor markers)
   → ใช้ติดตามผลการรักษาและความรุนแรงของโรค

4. ส่องกล้อง (Endoscopy)
   → ตรวจภายในลำไส้ กระเพาะอาหาร หรือโพรงมดลูก

สรุปส่งท้าย

การรู้จัก [ระยะของโรคมะเร็ง] เป็นเครื่องมือสำคัญในการวางแผนการรักษา ไม่เพียงแต่ช่วยให้แพทย์ตัดสินใจได้แม่นยำ แต่ยังช่วยให้ผู้ป่วยมีความหวัง เห็นทิศทางการรักษา และเตรียมใจได้อย่างมีเป้าหมาย หากตรวจพบมะเร็งตั้งแต่ระยะเริ่มต้น โอกาสหายขาดมีสูงมาก ขอเพียงไม่ละเลยสัญญาณเตือนจากร่างกาย และหมั่นตรวจสุขภาพตามคำแนะนำอย่างสม่ำเสมอ

“ระยะของมะเร็ง ไม่ใช่คำตัดสินชีวิต แต่คือจุดเริ่มต้นของการต่อสู้เพื่อหายขาดและมีชีวิตที่มีคุณภาพ”

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

Q1: หากเป็นมะเร็งระยะ 0–1 ต้องรักษาไหม?

A: จำเป็นต้องรักษาเพื่อป้องกันการลุกลาม เพราะแม้ยังไม่รุนแรงแต่มีโอกาสกลายเป็นมะเร็งระยะลุกลามได้

Q2: มะเร็งระยะที่ 4 หายขาดได้หรือไม่?

A: โอกาสหายขาดมีน้อยมาก เป้าหมายหลักคือการยืดอายุและลดความทรมาน

Q3: ถ้าเป็นระยะเดียวกัน การรักษาของผู้ป่วยแต่ละคนเหมือนกันไหม?

A: ไม่เหมือนกัน 100% เพราะต้องขึ้นอยู่กับสุขภาพ โรคร่วม และความพร้อมของโรงพยาบาล

Q4: ตรวจพบเร็ว แต่ไม่ใช่มะเร็ง ทำอย่างไร?

A: ผู้ป่วยที่มีเซลล์ผิดปกติระดับก่อนเป็นมะเร็งสามารถเฝ้าระวังหรือตัดก้อนออกได้ เพื่อป้องกันการกลายเป็นมะเร็งในอนาคต

สรุปส่งท้าย

การรู้จัก [ระยะของโรคมะเร็ง] เป็นเครื่องมือสำคัญในการวางแผนการรักษา ไม่เพียงแต่ช่วยให้แพทย์ตัดสินใจได้แม่นยำ แต่ยังช่วยให้ผู้ป่วยมีความหวัง เห็นทิศทางการรักษา และเตรียมใจได้อย่างมีเป้าหมาย หากตรวจพบมะเร็งตั้งแต่ระยะเริ่มต้น โอกาสหายขาดมีสูงมาก ขอเพียงไม่ละเลยสัญญาณเตือนจากร่างกาย และหมั่นตรวจสุขภาพตามคำแนะนำอย่างสม่ำเสมอ

“ระยะของมะเร็ง ไม่ใช่คำตัดสินชีวิต แต่คือจุดเริ่มต้นของการต่อสู้เพื่อหายขาดและมีชีวิตที่มีคุณภาพ”

ร่วมตอบคำถามกับเรา

[/vc_column_text]

มะเร็งย้อนกลับเป็นซ้ำและโรคมะเร็งชนิดที่ 2

17 สิงหาคม 2017

อัลตร้าซาวด์มะเร็ง: ตรวจพบก้อนมะเร็งได้ไหม? ใช้เมื่อไร และมีข้อจำกัดอย่างไร

3 พฤษภาคม 2025

จะรู้ได้ไงว่าเป็นมะเร็ง? อาการเบื้องต้นที่ควรรู้ พร้อมวิธีตรวจคัดกรองที่ทันสมัย

6 พฤษภาคม 2025