โรคมะเร็งคืออะไร? อาการ สาเหตุ และวิธีป้องกันโรคร้ายอันดับ 1 ของไทย

ความหมายของโรคมะเร็ง

โรคมะเร็ง (Cancer) คือกลุ่มของโรคที่เกิดจากการเจริญเติบโตผิดปกติของเซลล์ในร่างกาย ซึ่งมีการแบ่งตัวอย่างรวดเร็ว ควบคุมไม่ได้ และอาจลุกลามไปยังเนื้อเยื่อหรืออวัยวะอื่นๆ ได้ โดยคำว่า “มะเร็ง” มีรากศัพท์จากภาษากรีกคือ Karkinos หรือ Carcinus ซึ่งแปลว่า “ปู” เพราะลักษณะการลุกลามของเซลล์มะเร็งคล้ายกับขาปูที่แผ่ออกไปหลายทิศทางอย่างไร้ระเบียบ

มะเร็งเกิดจากอะไร?

การเกิดมะเร็งเริ่มต้นจากการกลายพันธุ์ของ DNA ภายในเซลล์ ซึ่งส่งผลต่อยีนที่ควบคุมการเจริญเติบโตและการแบ่งตัวของเซลล์ เมื่อระบบควบคุมเหล่านี้ล้มเหลว เซลล์จะเริ่มแบ่งตัวอย่างไม่มีที่สิ้นสุด จนกลายเป็นก้อนเนื้อเรียกว่า “เนื้องอก” ซึ่งแบ่งเป็น 2 ประเภทคือ

• เนื้องอกธรรมดา (Benign Tumor) – ไม่ลุกลาม ไม่แพร่กระจาย
  
• เนื้อร้าย (Malignant Tumor) – ลุกลามและรุกรานเนื้อเยื่อข้างเคียง
  

หากไม่ได้รับการรักษา เซลล์มะเร็งสามารถแพร่กระจายผ่านทางกระแสเลือดและน้ำเหลือง ไปยังอวัยวะอื่นๆ ได้

ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคมะเร็ง

มีหลายปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคมะเร็ง ซึ่งสามารถจำแนกได้ดังนี้:

1. ปัจจัยด้านอาหาร

• การบริโภคอาหารที่มีไขมันสูง เช่น ของทอด ของมัน ฟาสต์ฟู้ด
  
• การบริโภคอาหารหมักดอง, อาหารไหม้เกรียมจากการย่างหรือทอด
  
• การใช้น้ำมันทอดซ้ำ
  

อาหารเหล่านี้สามารถก่อให้เกิดสารก่อมะเร็ง (Carcinogens) ได้ หากรับประทานเป็นประจำ

2. มลภาวะสิ่งแวดล้อม

• ควันพิษจากยานพาหนะ โรงงานอุตสาหกรรม หรือบุหรี่
  
• การสัมผัสแสงแดดเป็นเวลานาน โดยไม่มีการป้องกัน
  

มลภาวะที่กล่าวมานี้มีส่วนเกี่ยวข้องกับมะเร็งผิวหนังและมะเร็งทางเดินหายใจ

3. สารเคมีและรังสี

• สารเคมีอันตราย เช่น เบนซิน แคดเมียม นิกเกิล
  
• ยาฆ่าแมลงตกค้างในผักผลไม้
  
• การดื่มน้ำที่ไม่สะอาด
  

ผู้ที่ทำงานในโรงงาน หรืออยู่ใกล้แหล่งปนเปื้อน ควรป้องกันตัวเองและตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอ

4. พฤติกรรมการใช้ชีวิต

• ความเครียด พักผ่อนไม่เพียงพอ
  
• การใช้ฮอร์โมน เช่น ยาคุมกำเนิดเป็นเวลานาน
  
• การไม่ออกกำลังกาย
  

5. ความผิดปกติทางพันธุกรรม

• กรรมพันธุ์
  
• ภูมิคุ้มกันบกพร่อง
  
• การติดเชื้อ เช่น ไวรัสตับอักเสบบี, พยาธิใบไม้ในตับ
  

ประเภทของโรคมะเร็งที่พบบ่อย

โรคมะเร็งสามารถเกิดได้ทุกอวัยวะ โดยเรียกชื่อตามตำแหน่งที่เกิด เช่น:

ประเภทมะเร็ง	พบมากในเพศ	รายละเอียด
มะเร็งปอด	ชาย	เกี่ยวข้องกับการสูบบุหรี่และมลพิษทางอากาศ
มะเร็งต่อมลูกหมาก	ชาย	พบบ่อยในผู้สูงอายุ
มะเร็งเต้านม	หญิง	พบมากที่สุดในหญิงไทยและทั่วโลก
มะเร็งปากมดลูก	หญิง	สัมพันธ์กับการติดเชื้อ HPV
มะเร็งเม็ดเลือดขาว	เด็ก	หรือที่รู้จักในชื่อ “ลูคีเมีย” เป็นมะเร็งของระบบโลหิต

ลักษณะสำคัญของเซลล์มะเร็ง

เซลล์มะเร็งมีลักษณะที่แตกต่างจากเซลล์ปกติอย่างชัดเจน:

1. แบ่งตัวได้อย่างไร้ขีดจำกัด
   
2. ลุกลามเข้าสู่เนื้อเยื่ออื่น
   
3. สร้างหลอดเลือดใหม่เพื่อเลี้ยงตัวเอง (Angiogenesis)
   
4. หลบเลี่ยงระบบภูมิคุ้มกัน
   
5. สามารถเดินทางผ่านกระแสเลือดไปยังอวัยวะอื่นได้
   

โรคมะเร็งรักษาหายได้หรือไม่?

การรักษาโรคมะเร็งมีความเป็นไปได้มากขึ้น หากตรวจพบเร็วและได้รับการดูแลที่เหมาะสม โดยขึ้นอยู่กับปัจจัยต่อไปนี้:

1. อวัยวะที่เกิดโรค

มะเร็งบางชนิด เช่น มะเร็งเต้านม, มะเร็งลำไส้, มะเร็งอัณฑะ มักมีอัตราการรักษาหายสูง

2. ระยะของโรค

• ระยะเริ่มต้น: โอกาสหายขาดสูง
  
• ระยะแพร่กระจาย: อาจต้องรักษาแบบประคับประคอง
  

3. อายุผู้ป่วย

ผู้ป่วยอายุน้อยมักทนการรักษาได้ดี แต่บางชนิดอาจมีความรุนแรงมากในวัยหนุ่มสาว เช่น มะเร็งเต้านม

4. สภาพร่างกาย

ผู้ที่มีสุขภาพแข็งแรงมีแนวโน้มตอบสนองต่อการรักษาดีกว่า

5. แพทย์และสถานพยาบาล

การรักษาโดยแพทย์เฉพาะทางและโรงพยาบาลที่มีเครื่องมือทันสมัยช่วยเพิ่มโอกาสหายขาด

6. สภาพจิตใจผู้ป่วย

กำลังใจและสภาวะจิตใจที่ดีช่วยให้ผลการรักษาดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ

ความเชื่อผิดๆ เกี่ยวกับมะเร็ง

หลายคนเชื่อว่า:

“ถ้าเป็นมะเร็งแล้วต้องตายแน่นอน” — ซึ่งไม่เป็นความจริง

ปัจจุบันวิทยาการแพทย์สามารถควบคุมและรักษามะเร็งได้ดีขึ้นมาก โดยเฉพาะหากพบในระยะเริ่มต้น ผู้ป่วยจำนวนมากสามารถมีชีวิตยืนยาวและกลับไปใช้ชีวิตได้อย่างปกติ

สถิติที่น่าตกใจเกี่ยวกับโรคมะเร็งในไทย

• มีผู้ป่วยใหม่เพิ่มขึ้นกว่า 120,000 คนต่อปี
  
• เสียชีวิตจากมะเร็งกว่า 60,000 คนต่อปี
  
• ตั้งแต่ปี 2543 มะเร็งเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับ 1 ของคนไทย
  
• มะเร็งเต้านม: ผู้หญิงไทยเสียชีวิตเฉลี่ยวันละ 10.5 คน (ข้อมูลปี 2557)
  

แนวทางป้องกันโรคมะเร็ง

การป้องกันมะเร็งสามารถเริ่มได้ตั้งแต่วันนี้ ด้วยวิธีดังนี้:

ปรับพฤติกรรมการกิน

• ลดของทอด ของมัน ของไหม้
  
• เพิ่มผัก ผลไม้หลากสี
  
• ดื่มน้ำสะอาด หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
  

ออกกำลังกายเป็นประจำ

• อย่างน้อย 150 นาทีต่อสัปดาห์
  
• ช่วยเสริมภูมิคุ้มกันและลดไขมันสะสม
  

หลีกเลี่ยงแสงแดดและมลพิษ

• ใช้ครีมกันแดดเมื่อต้องทำงานกลางแจ้ง
  
• หลีกเลี่ยงเขตอากาศเป็นพิษ
  

ตรวจสุขภาพประจำปี

• ตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านม, ปากมดลูก, ลำไส้ใหญ่ ฯลฯ ตามช่วงอายุ
  
• โดยเฉพาะผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นมะเร็ง
  

สรุป: มะเร็งไม่ใช่จุดจบ หากรู้เร็วและรักษาไว

โรคมะเร็งแม้จะร้ายแรง แต่ ไม่ใช่จุดจบของชีวิต หากเรามีความรู้ มีการป้องกัน และใส่ใจสุขภาพของตัวเองอย่างสม่ำเสมอ ผู้ป่วยจำนวนมากสามารถรักษาหายและกลับมาใช้ชีวิตอย่างมีคุณภาพได้

• ปรับพฤติกรรมวันนี้ เพื่อป้องกันมะเร็งในวันหน้า
• ตรวจร่างกายสม่ำเสมอ และปรึกษาแพทย์ทันทีหากมีอาการผิดปกติ

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

Q1: โรคมะเร็งสามารถถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้หรือไม่?

A: ได้บางชนิด เช่น มะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้ หากมีประวัติครอบครัวควรตรวจคัดกรองเร็วขึ้น

Q2: การกินอาหารไหม้เกรียมเกี่ยวข้องกับมะเร็งจริงหรือ?

A: จริง เพราะอาจเกิดสาร PAHs และ HCA ซึ่งเป็นสารก่อมะเร็งจากการปรุงอาหารที่อุณหภูมิสูง

Q3: มะเร็งรักษาหาย 100% ได้หรือไม่?

A: ขึ้นอยู่กับชนิด ระยะ และสุขภาพของผู้ป่วย บางกรณีสามารถรักษาหายขาดได้

Q4: ตรวจร่างกายปีละครั้งพอหรือไม่?

A: เพียงพอในคนทั่วไป แต่ในผู้ที่มีความเสี่ยงสูง ควรตรวจบ่อยขึ้นตามคำแนะนำของแพทย์

ร่วมตอบคำถามกับเรา

[/vc_column_text]

[/vc_column][/vc_row]