โสน

โสน (Sesbania) เป็นดอกไม้ประจำจังหวัดพระนครศรีอยุธยาที่มีดอกสีเหลืองสวยอร่ามอยู่บนต้น ดอกมีรสหวานเล็กน้อยจึงนิยมนำมาทำอาหารคาว ชุบแป้งทอด หรือทำเป็นขนมหวานก็ได้เช่นกัน แถมยังอุดมไปด้วยวิตามินแร่ธาตุมากมาย ในปัจจุบันเรามักจะพบโสนในรูปแบบของชา ซึ่งจะนำใบและดอกโสนมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพใช้ดื่ม นอกจากนั้นส่วนต่าง ๆ ของต้นยังใช้ภายนอกในการรักษาและใช้ภายในเป็นยาสมุนไพรได้เช่นกัน

รู้จักกับชื่อต่าง ๆ ของโสน

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Sesbania javanica Miq.
ชื่อสามัญ : มีชื่อสามัญว่า “Sesbania” “Sesbanea pea” “Sesbania flowers”
ชื่อท้องถิ่น : ภาคกลางเรียกว่า “โสนกินดอก โสนหิน โสนดอกเหลือง” ภาคเหนือเรียกว่า “ผักฮองแฮง” ชาวกะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอนเรียกว่า “สี่ปรีหลา”
ชื่อวงศ์ : วงศ์ถั่ว (FABACEAE หรือ LEGUMINOSAE)

ลักษณะของต้นโสน

โสน เป็นไม้พุ่มหรือไม้ล้มลุกขนาดเล็กอายุ 1 ปี ที่มีถิ่นกำเนิดในเขตร้อนของทวีปเอเชียจากอินเดียไปทางตะวันออกจนถึงประเทศมาเลเซีย อินโดนีเซีย และฟิลิปปินส์ มักจะพบตามพื้นที่ที่มีน้ำขัง แถบลุ่มน้ำ ริมทาง ริมหนองน้ำ คลองบึง หรือลำประดง
ลำต้น : เปลือกลำต้นเรียบ เป็นเหลี่ยมหรือมีร่องละเอียดตามความยาวของลำต้น เนื้อไม้อ่อนและกลวง
ใบ : เป็นใบประกอบแบบขนนกออกเรียงสลับกันบนลำต้น แต่ละช่อใบจะมีใบย่อยประมาณ 10 – 30 คู่ ลักษณะของใบย่อยเป็นรูปกลมหรือรูปวงรีแกมขอบขนาน ปลายใบและโคนใบมน ขอบใบเรียบ แผ่นใบเป็นสีเขียว หลังใบและท้องใบเรียบ
ดอก : ออกดอกเป็นช่อเชิงลดหรือช่อกระจุก โดยจะออกตามซอกใบ ซอกกิ่ง และปลายกิ่ง ดอกย่อยเป็นสีเหลือง มีกลีบดอก 5 กลีบ บางครั้งกลีบด้านนอกมีจุดเป็นกระสีน้ำตาลหรือสีม่วงแดงกระจาย กลีบเลี้ยงเป็นสีเขียว มักจะออกดอกมากในช่วงปลายฤดูฝน ประมาณช่วงเดือนกันยายนถึงเดือนตุลาคม
ผล : ผลมีลักษณะเป็นฝักกลมยาวขนาดเล็ก ฝักอ่อนเป็นสีเขียว เมื่อแก่จะกลายเป็นสีม่วงและสีน้ำตาล พอฝักแก่จะแตกออกเองตามขวางของฝัก
เมล็ด : ภายในมีเมล็ดขนาดเล็กหลายเมล็ดเรียงอยู่ เมล็ดมีลักษณะเป็นรูปทรงกลม เป็นมันเงาสีน้ำตาล เมื่อออกดอกและติดเมล็ด ต้นจะค่อย ๆ เหี่ยวแห้งและตาย

สรรพคุณของโสน

• สรรพคุณจากดอก เป็นยาแก้พิษร้อน ถอนพิษไข้ เป็นยาสมานลำไส้ แก้อาการปวดมวนท้อง เป็นยาถอนพิษจากแมลงสัตว์กัดต่อย ช่วยหยุดยั้งการแบ่งตัวของเซลล์มะเร็ง ช่วยระงับการอักเสบ ช่วยบำรุงกระดูกและสมอง ช่วยบำรุงโลหิต
• สรรพคุณจากราก เป็นยาแก้ร้อนในกระหายน้ำ
• สรรพคุณจากต้น
  – เป็นยาขับปัสสาวะ โดยแพทย์แผนโบราณนำต้นมาเผาให้เกรียม แล้วนำมาแช่น้ำให้เป็นด่าง ใช้ดื่มเป็นยา
• สรรพคุณจากใบ
  – เป็นยาพอกแผล ด้วยการนำใบมาตำเป็นยาพอก
  – แก้ปวดฝี ช่วยถอนพิษ ด้วยการนำใบมาตำผสมกับดินประสิวและดินสอพอง ใช้เป็นยาพอก

ประโยชน์ของต้นโสน

1. เป็นส่วนประกอบของอาหาร นิยมนำดอกมาทานเป็นผักหรือนำมาใช้ประกอบทำอาหารคาว เช่น ดอกโสนผัดน้ำมันหอย ดอกโสนผัดไข่ ดอกโสนลวกจิ้มกับน้ำพริกกะปิ ดอกโสนชุบแป้งทอดกรอบ แกงส้มดอกโสนกับปลาช่อน ดอกโสนแกงใส่ไข่มดแดง เป็นต้น นอกจากนั้นยังนำมาประกอบอาหารหวานได้ เช่น ข้าวเหนียวมูนดอกโสน ขนมดอกโสน ขนมขี้หนู ขนมบัวลอย เป็นต้น สามารถนำดอกมาแต่งสีอาหารโดยจะให้สีเหลือง
2. เป็นส่วนประกอบของอุตสาหกรรม เนื้อไม้ของต้นนำมาใช้ทำเป็นของเล่นเด็กมาตั้งแต่โบราณ เยื่อไม้ที่มีลักษณะเบาและเหนียวนำมาประดิษฐ์เป็นดอกไม้ ซึ่งถือเป็นการประดิษฐ์ที่สืบทอดมาตั้งแต่อดีต ในปัจจุบันชาวอยุธยายังใช้เนื้อไม้จากต้นโสนมาประดิษฐ์เป็นดอกไม้หลายรูปแบบ
3. เป็นเชื้อเพลิง ไม้โสนนำมาใช้เป็นทุ่นหรือเชื้อติดไฟได้ดี
4. เป็นส่วนประกอบในผลิตภัณฑ์ มีการนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพ 2 ชนิด คือ ชาดอกโสน และชาจากยอดใบโสน เป็นชาที่มีกลิ่นหอมอ่อน ๆ

คุณค่าทางโภชนาการของดอกโสน

คุณค่าทางโภชนาการของดอกโสน ต่อ 100 กรัม ให้พลังงาน 38 กิโลแคลอรี

โสน เป็นต้นที่นิยมนำมาใช้เป็นส่วนประกอบในเมนูอาหาร เป็นส่วนประกอบในการประดิษฐ์ดอกไม้ และเป็นส่วนประกอบในผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพในรูปแบบของชา ส่วนของดอกมีคุณค่าทางโภชนาการสูง เหมาะสำหรับนำมาทานในชีวิตประจำวันเป็นอย่างมาก โสนมีสรรพคุณทางยาได้หลายส่วนจากต้นโดยเฉพาะส่วนของดอก มีสรรพคุณที่โดดเด่นเลยก็คือ แก้ไข้ แก้ปวดมวนท้อง ช่วยระงับการอักเสบ ช่วยบำรุงกระดูกและสมอง และช่วยบำรุงเลือดได้ คู่ควรอย่างมากในการนำมาทานเพราะดอกมีรสหวานเล็กน้อย นอกจากจะดีต่อสุขภาพแล้วยังมีรสชาติดีอีกด้วย

บทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม

เอกสารอ้างอิง
หนังสือสมุนไพรไทย เล่ม 1. (ดร.นิจศิริ เรืองรังษี, ธวัชชัย มังคละคุปต์). “โสนกินดอก (Sano Kin Dok)”. หน้า 311.
มูลนิธิหมอชาวบ้าน. นิตยสารหมอชาวบ้าน เล่มที่ 369 คอลัมน์ : บทความพิเศษ. (รศ.ดร.กรณ์กาญจน์ ภมรประวัติธนะ). “ดอกโสนบ้านนา”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.doctor.or.th. [05 ต.ค. 2014].
สถาบันการแพทย์แผนไทย. “โสน : ผักพื้นบ้าน อาหารแบบไทย ๆ”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : ittm-old.dtam.moph.go.th. [05 ต.ค. 2014].
รายการสาระความรู้ทางการเกษตร ฝ่ายวิจัยและบริการวิชาการ คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่. “โสน”. บทความวิทยุรายการสาระความรู้ทางการเกษตร ประจำวันจันทร์ที่ 26 กรกฎาคม 2547 [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : natres.psu.ac.th. [05 ต.ค. 2014].
ข้อมูลอ้างอิง (Source) : Medthai

งิ้ว

งิ้ว (Red cotton tree) เป็นไม้ต้นที่มีหลายสายพันธุ์ ทั้งงิ้วป่า ง้าว และงิ้วป่าดอกแดง ในที่นี้จะพูดถึงงิ้วโดยเฉพาะ ทว่าต้นงิ้วเป็นต้นที่หาได้ยากมากในปัจจุบัน จะมีการปลูกเฉพาะถิ่นทางภาคเหนือเพียงไม่กี่ที่เท่านั้น มีลักษณะของต้นสูงชะลูดและมีหนามอยู่ทั่วลำต้น จึงเป็นที่มาของคำว่า “ปีนต้นงิ้ว” สำหรับคนที่คบชู้จะต้องตกนรกไปปีนต้นงิ้วที่มีหนามแหลม นอกจากจะเป็นประโยคเด็ดในวรรณคดีแล้ว งิ้วยังเป็นต้นที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย และเป็นวัตถุดิบทางอาหาร หรือปลูกเป็นไม้ประดับได้อีกด้วย

รู้จักกับชื่อต่าง ๆ ของงิ้ว

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Bombax ceiba L.
ชื่อสามัญ : มีชื่อสามัญว่า “Cotton tree” “Kapok tree” “Red cotton tree” “Silk cotton” “Shving brush”
ชื่อท้องถิ่น : คนทั่วไปเรียกว่า “งิ้วบ้าน” จังหวัดกาญจนบุรีเรียกว่า “งิ้วแดง” ชาวชองจันทบุรีเรียกว่า “งิ้วปง งิ้วปกแดง สะเน้มระกา” ชาวกะเหรี่ยงแดงเรียกว่า “งิ้วป่า งิ้วปงแดง งิ้วหนาม นุ่นนาง ตอเหมาะ” ชาวม้งเรียกว่า “ปั้งพัวะ” คนจีนเรียกว่า “บักมี้”
ชื่อวงศ์ : วงศ์ชบา (MALVACEAE)
ชื่อพ้อง : Bombax malabaricum DC., Gossampinus malabarica Merr.

ลักษณะของต้นงิ้ว

ต้นงิ้ว เป็นไม้ยืนต้นขนาดกว้างถึงขนาดใหญ่ มักจะพบตามที่ราบและป่าเบญจพรรณ ตามเชิงเขาและไหล่เขา
ต้น : ลักษณะของต้นเป็นทรงพุ่มรูปไข่ ลำต้นมีลักษณะเปลาตรงและมีหนามอยู่ทั่วลำต้นและกิ่ง เห็นข้อปล้องไม่ชัดเจน ต้นอ่อนจะเป็นสีเขียวอ่อน เมื่อแก่จะเป็นสีเขียวเข้ม
ใบ : เป็นใบประกอบแบบนิ้วมือ มีใบย่อยประมาณ 3 – 7 ใบเรียงสลับกัน ลักษณะของใบเป็นรูปวงรีถึงรูปไข่ ปลายใบเรียวแหลม โคนใบสอบเรียว ขอบใบเรียบ มีสีเขียว ไม่มีขน แผ่นใบค่อนข้างหนาและเกลี้ยง ก้านช่อใบยาว โคนก้านบวมเล็กน้อย
ดอก : เป็นดอกเดี่ยว ออกตามปลายกิ่งหรือตามปลายยอด ดอกมีขนาดใหญ่สีชมพูแกมเลือดหมู สีแดง สีแสด และสีทองแต่หาได้ยาก ดอกมีกลิ่นหอม ออกดอกเป็นกระจุกหรือเป็นกลุ่ม กลุ่มละประมาณ 3 – 5 ดอก ฐานรองดอกเป็นรูปถ้วยแข็ง ปลายแยกออกเป็น 5 กลีบขนาดเล็ก เป็นสีเขียวอ่อน กลีบดอกมีขนาดใหญ่และหนา มี 5 กลีบเป็นรูปขอบขนาน ปลายกลีบจะแผ่ออกและม้วนกลับมาทางขั้วของดอก ดอกหลุดร่วงได้ง่าย มีเกสรตัวผู้เป็นเส้นยาวจำนวนมาก เรียงกระจายเป็นวงรอบสีขาวปนสีชมพู เกสรตัวเมียมี 1 ก้าน เป็นสีชมพู บริเวณปลายเป็นจุดสีเข้มและเหนียว มีรังไข่อยู่เหนือวงกลีบ จะทิ้งใบก่อนมีดอก มักจะออกดอกในช่วงเดือนมกราคมถึงเดือนกุมภาพันธ์
ผล : ผลมีลักษณะยาววงรีคล้ายฝักรูปทรงกระบอก ที่ปลายทั้งสองข้างของผลจะแหลม เปลือกของผลแข็ง เมื่ออ่อนเป็นสีเขียว เมื่อแก่จะเป็นสีน้ำตาลแตกอ้าออกตามรอยประสาน ในผลมีเส้นหรือปุยสีขาวและมีเมล็ดขนาดเล็กจำนวนมาก ลักษณะเป็นรูปทรงกลมสีดำ และถูกห่อหุ้มด้วยปุยฝ้ายสีขาว ซึ่งสามารถปลิวไปตามลมได้ไกล

สรรพคุณของต้นงิ้ว

• สรรพคุณจากราก เป็นยาบำรุงกำลัง ช่วยรักษากระเพาะอาหารอักเสบเรื้อรัง ช่วยแก้อาการท้องเสีย แก้ลงท้อง ช่วยรักษาแผลในกระเพาะอาหาร ช่วยแก้ตัวพยาธิ ช่วยขับปัสสาวะ ช่วยแก้อาการตกโลหิต ช่วยห้ามเลือด สมานแผล ช่วยแก้ฝีเปื่อยพัง ช่วยแก้พิษงูทุกชนิด
  – ทำให้อาเจียนถอนพิษ ด้วยการนำรากมาต้มกับน้ำดื่มเป็นยา
  – บรรเทาอาการฟกช้ำบวมจากการกระแทก ด้วยการนำรากสดมาแช่เหล้า ใช้ถูทาหรือตำพอก
• สรรพคุณจากยาง เป็นยาบำรุงโลหิต ช่วยแก้บิด ช่วยแก้ระดูตกหนักหรือออกมากเกินไป ช่วยขับน้ำเหลืองเสีย ช่วยห้ามเลือด ช่วยฝากสมาน
• สรรพคุณจากเมล็ด ช่วยแก้โรคมะเร็ง รักษาโรคหนองในเรื้อรัง ช่วยห้ามเลือดภายใน ช่วยรักษาโรคผิวหนัง เป็นยากระตุ้นความต้องการทางเพศ
• สรรพคุณจากเปลือกต้น ช่วยบำรุงระบบการไหลเวียนของโลหิต ช่วยรักษากระเพาะอาหารอักเสบเรื้อรัง ช่วยแก้อาการท้องเสีย แก้ลงท้อง บรรเทาอาการท้องเดิน ช่วยแก้บิด ช่วยแก้ตัวพยาธิ ช่วยแก้อาการตกโลหิต สมานแผล ช่วยแก้ฝีเปื่อยพัง ช่วยแก้อัมพาต แก้เอ็นอักเสบ แก้คนที่เป็นอัมพาตครึ่งตัว
  – ช่วยรักษาโรคความดันโลหิตสูง ด้วยการนำเปลือกต้น 1 กิโลกรัม มาล้างให้สะอาดและหั่นเป็นชิ้นเล็ก นำไปใส่ในหม้อต้มยาสมุนไพร เติมน้ำสะอาดลงไป 5 ลิตรและต้มจนเดือด เอาแต่น้ำมาดื่มครั้งละ 1 แก้ว วันละ 2 ครั้งทุกเช้าและเย็น
  – ช่วยแก้ไตพิการ แก้ไตชำรุด แก้ไตอักเสบ ด้วยการนำเปลือกต้นมาหั่นเป็นชิ้นเล็ก ตากแดดให้แห้ง แล้วต้มกินต่างน้ำทุกวัน
  – รักษาแผลมีหนอง ด้วยการนำเปลือกต้นมาต้มกับน้ำแล้วใช้ทำความสะอาดแผล
• สรรพคุณจากดอก ดอกแห้งเป็นยาแก้พิษไข้ ช่วยระงับประสาท ช่วยแก้อาการกระหายน้ำ ช่วยแก้อาการท้องเสีย แก้ลงท้อง บรรเทาอาการท้องเดิน ช่วยแก้บิด ช่วยแก้ตัวพยาธิ ช่วยขับปัสสาวะ ช่วยแก้อาการตกโลหิต ช่วยห้ามเลือด ช่วยแก้ฝีเปื่อยพัง ช่วยรักษาแผล แก้ฝีหนอง ช่วยแก้อาการคัน ดอกแห้งเป็นยาระงับอาการปวด แก้น้ำร้อนลวก
  – แก้บิดเลือด ด้วยการนำดอกแดงมาต้มเป็นน้ำชาผสมกับน้ำตาลทรายแดง ดื่มตอนท้องว่างวันละ 3 ครั้ง
  – แก้บิดมูกเลือด ด้วยการนำดอกเหลืองหรือส้มที่เป็นดอกแห้ง มาต้มเป็นน้ำชาดื่ม
  – ช่วยแก้อาการท้องร่วง ด้วยการนำดอกตากแห้งมาต้มกับน้ำดื่ม
• สรรพคุณจากหนาม แก้ไข้ ลดความร้อน ดับพิษร้อน ช่วยแก้ไข้พิษ แก้ไข้กาฬ ช่วยแก้ฝีประคำร้อย ช่วยดับพิษฝี
• สรรพคุณจากใบ รักษาต่อมทอนซิลอักเสบ รักษาต่อมในคออักเสบ ช่วยแก้ต่อมน้ำลายอักเสบ รักษาฝี ช่วยแก้หัวลำมะลอก แก้หัวดาวหัวเดือน ช่วยแก้พิษงูทุกชนิด
  – แก้อาการฟกช้ำ แก้บวม แก้อาการอักเสบ ด้วยการนำใบแห้งหรือใบสดมาตำใช้ทา
  – รักษาอาการปวดเมื่อย โดยชาวโอรังอัสลีในรัฐเประของประเทศมาเลเซียนำใบสดมาแช่กับน้ำแล้วต้มใช้อาบ
• สรรพคุณจากผล ช่วยแก้อาการท้องเสีย แก้ลงท้อง ช่วยแก้ตัวพยาธิ ช่วยแก้อาการตกโลหิต ช่วยแก้ฝีเปื่อยพัง ช่วยแก้พิษงูทุกชนิด
• สรรพคุณจากผลอ่อน รักษาแผลเรื้อรังในไต

ประโยชน์ของงิ้ว

1. เป็นส่วนประกอบของอาหาร เกสรตัวผู้จากดอกเมื่อนำไปตากแห้งนำมาใช้โรยในขนมจีนน้ำเงี้ยว หรือใช้ปรุงเป็นแกงแค เกสรตัวผู้แห้งนำมาใช้แต่งสีของแกงส้มหรือแกงกะหรี่ ดอกสดใช้ลวกจิ้มรับประทานกับน้ำพริกและแกงส้ม ดอกใช้ผสมกับข้าวโพดทำเป็นขนมแผ่นรับประทานได้ รากอ่อนใช้ทานเมื่อยามขาดแคลน น้ำมันจากเมล็ดใช้ปรุงอาหาร
2. ใช้ในการเกษตร ใบและยอดอ่อนเป็นอาหารสำหรับสัตว์เลี้ยง
3. ปลูกเป็นไม้ประดับในสนามทั่วไป ให้ความร่มเงา
4. เป็นวัตถุดิบในอุตสาหกรรม เป็นไม้เนื้ออ่อนสีขาวหรือเหลืองอ่อน นิยมนำมาใช้ทำหีบและลังสำหรับใส่ของ ใช้ทำไม้อัด ไม้จิ้มฟัน ก้านไม้ขีด ทำของเล่นเด็ก ใช้ทำเยื่อกระดาษ ชาวกะเหรี่ยงแดงนำไม้มาสร้างบ้าน หรือนำมาแปรรูปทำไม้แบบหรือไม้ต่อโลงศพ เส้นใยจากเปลือกต้นใช้ทำเชือกได้ ปุยนุ่นของฝักหรือผลแก่นำมาใช้ทำเครื่องนุ่งห่มด้วยการนำมาใช้ยัดเบาะ และใช้ทำชนวนตู้เย็น น้ำมันจากเมล็ดใช้ทำสบู่ได้ ชาวเหนือนำเปลือกมาทำสี โดยจะให้สีน้ำเงินสำหรับย้อมสีจำพวกผ้าฝ้ายได้

งิ้ว เป็นต้นที่หาได้ยากและพบทางภาคเหนือเป็นส่วนใหญ่ มีดอกสดใสสวยงามและต้นให้ความร่มเงาจึงนำมาปลูกประดับ ใช้เป็นส่วนประกอบในอาหาร เป็นวัตถุดิบทางอุตสาหกรรม และเป็นส่วนประกอบของยาสมุนไพร มีคุณค่าทางอาหารที่เหมาะสมต่อการนำมารับประทาน งิ้วมีสรรพคุณทางยาได้หลายส่วนจากต้นโดยเฉพาะส่วนของเปลือกต้นและดอก มีสรรพคุณที่โดดเด่นเลยก็คือ รักษาโรคความดันเลือดสูง บำรุงเลือด แก้บิด บำรุงกำลัง รักษากระเพาะอาหารอักเสบเรื้อรัง แก้โรคมะเร็ง แก้ไข้และแก้อัมพาตได้ ถือเป็นต้นที่มีสรรพคุณมากมายจนน่าทึ่ง สามารถแก้โรคและป้องกันโรคอันตรายได้หลายอย่าง

บทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม

เอกสารอ้างอิง
ฐานข้อมูลพรรณไม้ องค์การสวนพฤกษศาสตร์. “งิ้ว“. อ้างอิงใน: หนังสือพรรณไม้สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ เล่ม 1. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.qsbg.org. [7 ม.ค. 2014].
การดำเนินงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน โรงเรียนดาราพิทยาคม. “งิ้ว, งิ้วบ้าน, งิ้วหนาม“. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.drpk.ac.th. [7 ม.ค. 2014].
ไทยรัฐออนไลน์. “งิ้ว เป็นอาหารมีสรรพคุณและประโยชน์“. (นายเกษตร). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.thairath.co.th. [7 ม.ค. 2014].
ศูนย์ข้อมูลกลางทางวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม. “ต้นงิ้ว วัดห้วยหลาด อำเภอรัตภูมิ“. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.m-culture.in.th. [7 ม.ค. 2014].
Samuel, A.J.S.J., Kalusalingam, A., Chellappan, D.K., Gopinath, R., Radhamani, S., Husain, H. A., Muruganandham, V., Promwichit, P. 2010. Ethnomedical survey of plants used by the orang asli in kampong bawong, Perak, West Malaysia. Joutnal of Ethnobiology and Ethnomedicine. 6:5
ลานธรรมจักร. “ต้นงิ้ว วิมานฉิมพลีของนางกากี“. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.dhammajak.net. [7 ม.ค. 2014].
องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้. “ดอกงิ้ว สมุนไพรไทย แคลเซียมสูง รักษาสารพัดโรค“. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.fio.co.th/p/magazine_fio/files/5503.pdf‎. [7 ม.ค. 2014].
ภูมิปัญญาอภิวัฒน์. “สมุนไพรเปลือกงิ้วต้มกินแก้ไตพิการ“. (สมหวัง วิทยาปัญญานนท์). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.budmgt.com. [7 ม.ค. 2014].
รักบ้านเกิด. “การใช้งิ้วแดงรักษาโรคความดันโลหิตสูง“. (บรรทม จิตรชม). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.rakbankerd.com. [7 ม.ค. 2014].
โครงการเผยแพร่ข้อมูลทรัพยากรชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่นบนพื้นที่สูง สถาบันวิจัยและพัฒนาที่สูง (องค์กรมหาชน). “Kapok tree“. อ้างอิงใน: หนังสือชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย (เต็ม สมิตินันทน์). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก:eherb.hrdi.or.th. [7 ม.ค. 2014].
ระบบฐานข้อมูลทรัพยากรชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชน สำนักงานพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพ (องค์การมหาชน). “งิ้วแดง“. (ฉันท์ฐิตา ธีระวรรณ). อ้างอิงใน: thrai.sci.ku.ac.th/node/1694. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.bedo.or.th. [7 ม.ค. 2014].
หนังสือพจนานุกรมสมุนไพรไทย (วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม).
สมุนไพรดอตคอม. “งิ้วแดง“. (manji). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.samunpri.com. [7 ม.ค. 2014].
คณะนิติวิทยาศาสตร์ โรงเรียนนายร้อยตำรวจ. “มารู้จัก… ต้นงิ้ว กันเถอะ“. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: forensic.rpca.ac.th/pdf/bombax.pdf. [7 ม.ค. 2014].
ข้อมูลอ้างอิง (Source) : https://medthai.com/

กระโดน

กระโดน (Patana oak) หรือกระโดนบก เป็นไม้ต้นในวงศ์จิกที่มีผลรสจืดเย็น เมล็ดและใบมีรสฝาดทำให้มีสรรพคุณทางยาสมุนไพรได้ นิยมนำใบอ่อน ยอดอ่อน และดอกอ่อนมาทานเป็นผักสดร่วมกับน้ำพริก แต่ว่าไม่ควรทานในปริมาณที่มากจนเกินไปเนื่องจากใบและยอดอ่อนมีกรดออกซาลิกค่อนข้างสูง ซึ่งมีส่วนทำให้เกิดนิ่วในไตได้ นอกจากนั้นยังนำกระโดนมาใช้ในอุตสาหกรรมและปลูกตามสวนสาธารณะทั่วไปอีกด้วย

รู้จักกับชื่อต่าง ๆ ของกระโดน

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Careya arborea Roxb.
ชื่อสามัญ : มีชื่อสามัญว่า “Tummy – wood” “Patana oak”
ชื่อท้องถิ่น : ภาคกลางเรียกว่า “ต้นจิก” ภาคเหนือเรียกว่า “ปุยขาว ผักฮาด ผ้าฮาด” ภาคเหนือและภาคใต้เรียกว่า “กระโดนโคก กระโดนบก ปุย” ภาคใต้เรียกว่า “ปุยกระโดน” จังหวัดจันทบุรีเรียกว่า “หูกวาง” ชาวกะเหรี่ยงกาญจนบุรีเรียกว่า “ขุย” ชาวกะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอนเรียกว่า “แซงจิแหน่ เส่เจ๊ออะบะ” ชาวละว้าเชียงใหม่เรียกว่า “พุย” คนเมืองเรียกว่า “เก๊าปุย” ชาวขมุเรียกว่า “ละหมุด” ชาวเขมรเรียกว่า “กะนอน” มีชื่ออื่น ๆ ว่า “กระโดนโป้”
ชื่อวงศ์ : วงศ์จิก (LECYTHIDACEAE หรือ BARRINGTONIACEAE)
ชื่อพ้อง : Careya sphaerica Roxb.

ลักษณะของกระโดน

กระโดน เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบขนาดกลาง มักจะพบตามป่าเบญจพรรณชื้น ป่าหญ้าและป่าแดง
ต้น : มีลักษณะของเรือนยอดเป็นพุ่มกลมแน่นทึบ เปลือกต้นหนาเป็นสีดำหรือสีน้ำตาลดำ และแตกล่อนเป็นแผ่น ต้นมีกิ่งก้านสาขามาก เนื้อไม้เป็นสีแดงเข้มจนถึงสีน้ำตาลแกมแดง
ใบ : เป็นใบเดี่ยวออกเรียงสลับเวียนเป็นกลุ่มตามปลายกิ่ง ลักษณะของใบเป็นรูปไข่กลับ ปลายใบมนและมีติ่งแหลม โคนใบสอบเรียว ขอบใบเป็นหยักเล็กน้อยตลอดทั้งขอบใบ ผิวใบเกลี้ยง เนื้อใบหนาและค่อนข้างนิ่ม มีเส้นแขนงใบอยู่ข้างละ 8 – 15 เส้น เส้นใบย่อยเป็นแบบร่างแห สามารถเห็นได้ชัดเจนทางด้านล่าง ก้านใบอวบ ในหน้าแล้งใบแก่จะมีส่วนของท้องใบเป็นสีแดง และจะทิ้งใบเมื่อออกใบอ่อน ยอดอ่อนของใบเป็นสีน้ำตาลแดง ก่อนที่ใบร่วงโรยจะเป็นสีแดง
ดอก : ดอกมีขนาดใหญ่ ออกดอกเป็นช่อแบบกระจะตามปลายกิ่งที่ไม่มีใบ แต่ละช่อมีดอกประมาณ 2 – 6 ดอก ลักษณะของดอกคล้ายเป็นดอกเดี่ยว มีกลีบดอก 5 กลีบ ลักษณะเป็นรูปขอบขนาน ขอบกลีบและปลายกลีบเป็นสีเขียวอ่อน โคนกลีบเป็นสีชมพูเชื่อมติดกันเป็นรูประฆัง ดอกร่วงได้ง่าย โดยดอกจะบานในเวลากลางคืน และมักจะร่วงในช่วงเช้า มีเกสรเพศผู้สีขาวจำนวนมาก ก้านเกสรยาวเรียงตัวกันแน่นเป็นพู่ โคนก้านเกสรเชื่อมติดกันเป็นวงสีแดงอ่อน ๆ เกสรเพศเมียมีรังไข่ใต้วงกลีบ ลักษณะเป็นรูปกระสวย มี 4 ช่อง ในแต่ละช่องจะมีออวุลจำนวนมาก มักจะออกดอกในช่วงเดือนมกราคมถึงเดือนเมษายน
ผล : ผลมีลักษณะกลมหรือเป็นรูปไข่ อวบน้ำ มีเนื้อสีเขียว และค่อนข้างแข็ง ผิวผลเรียบ เปลือกหนา ที่ปลายผลจะมีกลีบเลี้ยงที่ติดทนอยู่ มีก้านเกสรเพศเมียติดอยู่ที่ปลายผล ผลสดเป็นสีเขียว เมื่อสุกแล้วจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล มักจะออกผลในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนมิถุนายน
เมล็ด : ภายในผลมีเมล็ดจำนวนมากและมีเยื่อหุ้ม เมล็ดเป็นสีน้ำตาลอ่อน ลักษณะของเมล็ดเป็นรูปไข่และแบน

สรรพคุณของกระโดน

• สรรพคุณจากดอก ช่วยบำรุงร่างกาย เป็นยาบำรุงกำลัง
  – บำรุงร่างกายหลังการคลอดบุตรของสตรี ช่วยแก้อาการหวัด ช่วยแก้อาการไอ ช่วยทำให้ชุ่มคอ ด้วยการนำดอกมาผสมกับน้ำผึ้งเป็นยา
• สรรพคุณจากผล ช่วยบำรุงหลังการคลอดบุตรของสตรี ช่วยในการย่อยอาหาร
• สรรพคุณจากน้ำจากเปลือกสด
  – บำรุงร่างกายหลังการคลอดบุตรของสตรี ช่วยแก้อาการหวัด ช่วยแก้อาการไอ ช่วยทำให้ชุ่มคอ ด้วยการนำน้ำจากเปลือกสดมาผสมกับน้ำผึ้งเป็นยา
• สรรพคุณจากเปลือกต้น ช่วยแก้โรคกระเพาะอาหาร เป็นยาสมานแผลภายใน ช่วยแก้อาการอักเสบจากการถูกงูไม่มีพิษกัด ช่วยแก้น้ำกัดเท้า ช่วยแก้อาการปวดเมื่อย แก้เคล็ดเมื่อย แก้เคล็ดขัดยอก
  – แก้อาการปวดท้อง แก้ท้องเสีย ด้วยการนำเปลือกต้นมาแช่กับน้ำดื่มเป็นยา
• สรรพคุณจากแก่น
  – บำรุงสำหรับสตรีที่อยู่ไฟ ด้วยการนำแก่นมาต้มกับน้ำดื่มเป็นยา
• สรรพคุณจากต้น
  – แก้แผลมีพิษและปิดหัวฝี ด้วยการนำต้นมาผสมกับเถายาน่องและดินประสิว แล้วเคี่ยวให้งวดและตากให้แห้ง ใช้สำหรับปิดแผล
• สรรพคุณจากใบ
  – รักษาแผลสด ด้วยการนำใบมานึ่งให้สุกแล้วใช้ปิดแผล
  – เป็นยาสมานแผล ด้วยการนำใบมาปรุงกับน้ำมัน
• สรรพคุณจากเมล็ด เป็นยาแก้พิษต่าง ๆ

ประโยชน์ของกระโดน

1. เป็นส่วนประกอบของอาหาร ใบอ่อน ยอดอ่อน และดอกอ่อนทานเป็นผักสดร่วมกับน้ำพริก แจ่ว ลาบ ก้อย ส้มตำ ตำมะม่วง หรือผักประกอบเมี่ยงมดแดง ชาวขมุนำใบอ่อนมาต้มใช้ห่อเกลือกินแบบเมี่ยงได้
2. ใช้ในอุตสาหกรรม เปลือกต้นใช้ต้มทำสีย้อมผ้า โดยจะให้สีน้ำตาลแดง หรือจะต้มรวมกับฝ้ายใช้ย้อมผ้าจะให้สีเหลืองอ่อน เส้นใยจากเปลือกต้นนำมาใช้ทำเชือกและทำกระดาษสีน้ำตาลได้ เปลือกต้นนำมาทุบใช้ทำเป็นเบาะปูรองนั่งหลังช้างหรือใช้รองของไว้บนหลังช้าง คนอีสานนิยมลอกออกมาทุบให้นิ่มใช้ทำเป็นที่นอน เนื้อไม้ใช้สำหรับงานก่อสร้างอาคารบ้านเรือน ทำเครื่องเรือน เครื่องมือเครื่องใช้ต่าง ๆ และทำเป็นหมอนรองรางรถไฟได้ดี
3. ใช้เป็นเชื้อเพลิง เปลือกต้นนำมาใช้ทำคบไฟ หรือนำมาจุดไฟใช้ควันไล่แมลง ไร ริ้น หรือยุงได้
4. เป็นยาเบื่อ เมล็ด ราก และใบมีพิษ จึงใช้เป็นยาเบื่อปลาได้
5. ปลูกเป็นไม้ประดับ ปลูกตามสวนสาธารณะ แต่ไม่ควรนำมาปลูกใกล้ลานจอดรถเนื่องจากมีผลขนาดใหญ่
6. เป็นส่วนประกอบของยา อยู่ในตำรับยาแก้โรคริดสีดวงทวาร ของบ้านเชียงเหียน ตำบลเขวา อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม

คุณค่าทางโภชนาการของดอกอ่อนและยอดอ่อนกระโดน

คุณค่าทางโภชนาการของดอกอ่อนและยอดอ่อนกระโดน ต่อ 100 กรัม ให้พลังงาน 83 กิโลแคลอรี

ข้อควรระวังของกระโดน

1. ใบและยอดอ่อนมีกรดออกซาลิก (Oxalic acid) ค่อนข้างสูง ไม่ควรทานในปริมาณที่มากเกินควร เพราะอาจเป็นนิ่วในกระเพาะปัสสาวะได้
2. เมล็ด ราก และใบมีพิษ

กระโดน เป็นต้นที่มีพิษ ส่วนของใบและยอดอ่อนที่ชาวบ้านนิยมนำมารับประทานนั้นมีกรดออกซาลิกสูง จึงไม่ควรทานผักชนิดนี้ในปริมาณที่มากจนเกินไป ทว่ากระโดนก็เป็นต้นที่มีสรรพคุณทางยามากมาย และยังเป็นส่วนประกอบของตำรับยาแก้โรคริดสีดวงทวารอีกด้วย กระโดนมีสรรพคุณทางยาได้หลายส่วนจากต้นโดยเฉพาะส่วนของเปลือกต้นและดอก มีสรรพคุณที่โดดเด่นเลยก็คือ บำรุงร่างกาย แก้หวัด แก้โรคกระเพาะอาหารและเป็นยาสมานแผลได้ดี เราสามารถพบต้นกระโดนได้ตามที่สาธารณะทั่วไปในประเทศไทย

บทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม

เอกสารอ้างอิง
หนังสือสมุนไพรไทย เล่ม 1. “กระโดน (Kradon)”. (ดร.นิจศิริ เรืองรังษี, ธวัชชัย มังคละคุปต์). หน้า 24.
หนังสือสมุนไพรในอุทยานแห่งชาติภาคเหนือ. “กระโดน”. (พญ.เพ็ญนภา ทรัพย์เจริญ). หน้า 84.
ฐานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. “กระโดน”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.phargarden.com. [31 ม.ค. 2014].
ไม้ป่ายืนต้นของไทย ศูนย์ความรู้ด้านการเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. “กระโดน”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: agkc.lib.ku.ac.th. [31 ม.ค. 2014].
หนังสือพจนานุกรมสมุนไพรไทย. “กระโดน”. (วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม).
ระบบฐานข้อมูลทรัพยากรชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชน, สำนักงานพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพ (องค์การมหาชน). “กระโดน”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.bedo.or.th. [31 ม.ค. 2014].
มูลนิธิสุขภาพไทย. “กระโดนโคก เป็นยาและอาหาร”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.thaihof.org. [31 ม.ค. 2014].
ผักพื้นบ้านในประเทศไทย กรมส่งเสริมการเกษตร. “กระโดนบก”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: ftp://smc.ssk.ac.th/intranet/Research_AntioxidativeThaiVegetable/. [31 ม.ค. 2014].
อุทยานธรรมชาติวิทยาสิรีรุกขชาติ, คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล. “กระโดน”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.pharmacy.mahidol.ac.th/siri/. [31 ม.ค. 2014].
ข้อมูลอ้างอิง (Source) : https://medthai.com/

งิ้วป่า

งิ้วป่า (Bombax anceps Pierre) หรืองิ้วป่าดอกขาว เป็นไม้ยืนต้นที่สามารถนำมาเป็นวัตถุดิบในการประกอบอาหาร และเป็นวัตถุดิบในอุตสาหกรรมได้ ส่วนของรากและเปลือกจากต้นมีรสฝาดเย็น ใบมีรสเย็น รากมีรสจืดเย็น เป็นยาเย็นที่ช่วยดับร้อนในร่างกายได้ นิยมนำดอกมาทานในรูปแบบของผัก และเกสรตัวผู้นำมาตากแห้งใช้สำหรับใส่แกงหรือน้ำเงี้ยว งิ้วป่าเป็นงิ้วชนิดหนึ่งที่อยู่ในวงศ์ชบา ซึ่งมีสรรพคุณทางยาไม่แพ้งิ้วทั่วไป

รู้จักกับชื่อต่าง ๆ ของงิ้วป่า

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Bombax anceps Pierre. (Bombax anceps Pierre var. anceps)
ชื่อสามัญ : มีชื่อสามัญว่า “Bombax” “Cotton tree” “Ngiu”
ชื่อท้องถิ่น : ภาคกลางเรียกว่า “ง้าวป่า นุ่นป่า” ภาคเหนือเรียกว่า “งิ้วป่าดอกขาว งิ้วดอกขาว งิ้วผา ไกร” จังหวัดประจวบคีรีขันธ์และภาคใต้เรียกว่า “งิ้วป่า” จังหวัดเชียงใหม่เรียกว่า “ไกร่” มีชื่ออื่น ๆ ว่า “งิ้วขาว งิ้วผา”
ชื่อวงศ์ : วงศ์ชบา (MALVACEAE)

ลักษณะของงิ้วป่า

งิ้วป่า เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ มักจะพบตามป่าเบญจพรรณที่มีหินปูน ป่าเบญจพรรณตามเชิงเขาและไหล่เขา
ลำต้น : ลำต้นเปลาตรง เมื่อต้นยังเล็กจะมีลักษณะของเรือนยอดเป็นชั้น เมื่อต้นโตเต็มที่จะเป็นทรงเรือนยอด ด้านบนจะแบน เปลือกต้นเป็นสีเทา มีหนามแข็งอยู่ทั่วลำต้น โดยเฉพาะต้นอ่อนและกิ่งก้าน หนามจะลดลงเมื่อต้นโตขึ้น แต่กิ่งก้านยังคงมีหนามเช่นเดิม
ใบ : เป็นใบประกอบแบบนิ้วมือ มีการเรียงสลับเวียนเป็นกลุ่มที่ปลายกิ่ง มีใบย่อยประมาณ 5 – 7 ใบ แผ่นใบมีลักษณะเป็นรูปใบหอกหรือรูปไข่ ปลายใบแหลม โคนใบเป็นรูปลิ่ม ขอบใบเรียบ
ดอก : เป็นดอกเดี่ยว ดอกเป็นสีขาวครีมแกมสีม่วง ออกดอกเป็นกลุ่ม กลุ่มละประมาณ 2 – 4 ดอก ออกดอกกระจายอยู่ทั่วเรือนยอดที่กำลังผลัดใบ กลีบเลี้ยงที่โคนเชื่อมติดกันมีลักษณะเป็นรูประฆัง มี 2 – 4 พู เป็นสีเขียวสด เชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วยบนฐานดอกที่แข็ง กลีบดอกมี 5 กลีบ ดอกจะโค้งงอไปด้านหลัง กลีบดอกเป็นสีขาว ดอกมีเกสรตัวผู้จำนวนมาก ด้านล่างจะห่อหุ้มไปด้วยก้านเกสรตัวเมีย โดยเกสรตัวเมียจะเป็นสีชมพูอมม่วงและมีก้านเดียว มักจะออกดอกในช่วงเดือนกุมภาพันธ์จนถึงเดือนมีนาคม
ผล : ผลมีลักษณะเป็นรูปทรงกระบอกยาวหรือรูปทรงกระสวย โค้งงอเล็กน้อยและมีสันตื้น 5 สัน เมื่อผลแห้งแล้วจะแตกตามรอยประสาน ภายในผลมีปุยสีขาวห่อหุ้มเมล็ดอยู่ เมล็ดมีลักษณะกลมสีดำและมีขนาดเล็กคล้ายกับเมล็ดฝ้าย มักจะออกผลในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนเมษายน

สรรพคุณของงิ้วป่า

• สรรพคุณจากยาง เป็นยาบำรุงกำลัง ช่วยแก้อาการท้องร่วง ช่วยแก้บิด ช่วยแก้ระดูของสตรีมามากกว่าปกติ ช่วยขับน้ำเหลืองเสีย ช่วยห้ามเลือดที่ตกภายใน ช่วยกระตุ้นความต้องการทางเพศ
• สรรพคุณจากราก เป็นยากระตุ้น ยาบำรุงกำลัง ทำให้อาเจียน
  – แก้ท้องเสีย แก้โรคบิด ช่วยขับปัสสาวะ ด้วยการนำรากมาต้มกับน้ำดื่มเป็นยา
• สรรพคุณจากดอกแห้ง ช่วยแก้พิษไข้ ช่วยแก้อาการคัน ช่วยรักษาแผลไฟไหม้ รักษาแผลน้ำร้อนลวก ช่วยแก้พิษงู ช่วยแก้อาการปวด
• สรรพคุณจากเปลือก ทำให้อาเจียน ช่วยแก้อาการท้องเสีย ช่วยแก้บิด ช่วยรักษาแผลอักเสบ
  – แก้อาการร้อนใน ด้วยการนำเปลือกมาต้มกับน้ำดื่มเป็นยา
  – ช่วยแก้อาการเป็นพิษ แก้โรคบิด ด้วยการนำเปลือกต้นผสมกับเปลือกต้นนุ่น แล้วต้มกับน้ำดื่ม
• สรรพคุณจากใบ แก้อาการฟกช้ำ
  – แก้ต่อมทอนซิลอักเสบ ด้วยการนำใบมาบดผสมน้ำทา
• สรรพคุณจากแก่น รักษาแผลน้ำร้อนลวก ช่วยแก้อาการปวด
• สรรพคุณจากผล ช่วยแก้พิษงู
• สรรพคุณจากเมล็ด ช่วยรักษาโรคผิวหนัง

ประโยชน์ของต้นงิ้วป่า

1. เป็นส่วนประกอบของอาหาร ดอกใช้ลวกทานเป็นผัก เกสรตัวผู้นำมาตากแห้งใช้สำหรับใส่แกงหรือน้ำเงี้ยว น้ำมันจากเมล็ดสามารถนำมาใช้ปรุงอาหารได้
2. เป็นวัตถุดิบในอุตสาหกรรม ผลให้เส้นใยที่นำมาใช้ทำหมอนและที่นอนได้ น้ำมันจากเมล็ดนำมาใช้ทำสบู่ เส้นใยจากเปลือกต้นใช้ทำเชือก เนื้อไม้สีขาวใช้ทำเรือขุด ทำหีบและลังสำหรับใส่ของ ใช้ทำไม้จิ้มฟัน ก้าน กลักไม้ขีด และทำเยื่อกระดาษได้

งิ้วป่า เป็นงิ้วชนิดหนึ่งที่ต้นมีหนามและสามารถนำมาใช้ประโยชน์ไม่แพ้งิ้วชนิดอื่น ทั้งต้นเป็นยาเย็นที่ช่วยดับพิษร้อนในร่างกาย นอกจากนั้นเรามักจะพบในรูปแบบของส่วนผสมในแกงหรือน้ำเงี้ยว สามารถนำส่วนต่าง ๆ ของต้นมาเป็นวัตถุดิบในอุตสาหกรรมได้ งิ้วป่ามีสรรพคุณทางยาได้หลายส่วนจากต้นโดยเฉพาะส่วนของยางและดอกแห้ง มีสรรพคุณที่โดดเด่นเลยก็คือ บำรุงกำลัง แก้บิด แก้ต่อมทอนซิลอักเสบ แก้แผลน้ำร้อนลวกและขับน้ำเหลืองเสียได้

บทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม

เอกสารอ้างอิง
ฐานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. “งิ้วป่า“. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.phargarden.com. [7 ม.ค. 2014].
ฐานข้อมูลเครื่องยาสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. “งิ้ว“. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.thaicrudedrug.com. [7 ม.ค. 2014]
สวนพฤกษศาสตร์คลองไผ่ สำนักงานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี. “งิ้วป่า“. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.rspg.or.th. [7 ม.ค. 2014].
โครงการเผยแพร่ข้อมูลทรัพยากรชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่นบนพื้นที่สูง สถาบันวิจัยและพัฒนาที่สูง (องค์การมหาชน). “Bombax, Ngiu, Cotton tree“. อ้างอิงใน: หนังสือพืชอาหารและสมุนไพรท้องถิ่นบนพื้นที่สูง (อัปสรและคณะ). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: eherb.hrdi.or.th. [7 ม.ค. 2014].
โครงการปลูกป่าถาวรเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในวโรกาสทรงครองราชย์ ปีที่ 50 กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช. “งิ้วป่า“. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.goldenjubilee-king50.com. [7 ม.ค. 2014].
โครงการจัดทำฐานข้อมูลพืชสมุนไพรที่สำรวจและวิจัยภายใต้โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช อันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (อพ.สธ) มหาวิทยาลัยขอนแก่น. “งิ้วป่า“. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: orip.kku.ac.th/thaiherbs. [7 ม.ค. 2014].
ข้อมูลอ้างอิง (Source) : https://medthai.com/