ดอกยี่หุบ
ชื่อสามัญของยี่หุบ คือ Yee hoob[2] ชื่อทางวิทยาศาสตร์ของยี่หุบ คือ Magnolia coco (Lour.) DC. (ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ คือ Talauma coco (Lour.) Merr., Gwillimia indica Rottler ex DC., Lirianthe coco (Lour.) N.H.Xia & C.Y.Wu, Liriodendron coco Lour., Liriopsis pumila Spach ex Baill.) อยู่วงศ์จำปา (MAGNOLIACEAE)[1] ชื่อในท้องถิ่นอื่น ๆ เช่น ยี่หุบน้อย (จังหวัดเชียงใหม่), ยี่หุบหนู (จังหวัดกรุงเทพมหานคร) [1]
ลักษณะของต้นยี่หุบ
- ลักษณะของต้น เป็นไม้พุ่มเตี้ยหรือเป็นไม้ยืนที่ต้นขนาดเล็ก ต้นสูงประมาณ 2-4 เมตร จะแตกกิ่งก้านเป็นลักษณะพุ่มแหลม เปลือกต้นมีลักษณะเกลี้ยงและเรียบ เป็นสีน้ำตาลปนเทา ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด การตอน เติบโตได้ดีในดินที่มีความร่วนซุย ทนสภาพดินที่แฉะได้ ไม่ชอบแสงแดด เหมาะกับการปลูกที่มีแสงแดดรำไร การปลูกที่พื้นที่สูง ทำให้ดอกดก ขนาดที่ใหญ่ มีกลีบดอกหนากว่า สามารถพบเจอได้เยอะในประเทศอินเดีย ยี่หุบมีถิ่นกำเนิดอยู่ที่ทางตอนใต้ของประเทศจีน บ้างก็ว่าต้นยี่หุบนั้นมีถิ่นกำเนิดที่ประเทศไทย อินเดีย หมู่เกาะสุมาตรา [1],[2],[3],[4],[5]
- ลักษณะของใบ ใบเดี่ยว ใบจะออกเรียงสลับกัน ใบเป็นรูปรี รูปรีแกมใบหอก ที่ปลายใบจะแหลม ส่วนที่โคนใบจะแหลมหรือจะเป็นรูปลิ่ม ที่ขอบใบเรียบ ใบกว้างประมาณ 6-8 เซนติเมตร มีความยาวประมาณ 10-15 เซนติเมตร แผ่นใบมีลักษณะสีเขียวสด มีเนื้อใบที่แข็งกระด้าง ที่ด้านท้องใบจะเรียบ ส่วนที่ด้านหลังใบจะเรียบและเป็นมัน ก้านใบยี่หุบมีความยาวประมาณ 1-1.5 เซนติเมตร [1]
- ลักษณะของดอก เป็นดอกเดี่ยว บางครั้งจะออกเป็นช่อสั้น ช่อนึงมีดอกประมาณ 5-8 ดอก ออกดอกที่ตามซอกใบที่ใกล้ปลายกิ่ง ดอกจะมีลักษณะเป็นสีเหลืองอ่อนนวล หรือเป็นสีขาวนวล ก้านดอกมีความยาวประมาณ 1-2 เซนติเมตร มีกลีบดอกที่ใหญ่ จะงองุ้ม แข็งและหนา ดอกจะตูมโค้งลงนิดหน่อย ดอกบานจะคล้ายกับโดม กลีบดอกมีอยู่ประมาณ 6-12 กลีบ เป็นรูปไข่กลับ จะเรียงซ้อนกันประมาณ 2-4 ชั้น มีชั้นละ 3 กลีบ กลีบมีความยาวประมาณ 3-5 เซนติเมตร กลีบดอกมีความหนาและอวบน้ำ ร่วงง่าย จะมีกาบหุ้มหรือมีกลีบรองดอกเป็นสีขาวนวล สีเขียวนวล มีกลีบรองดอกอยู่ 3 กลีบ หนาแข็ง เมื่อบานเต็มที่มีลักษณะคล้ายกับกลีบดอกชั้นนอก ดอกมีรูปทรงกลมเหมือนผอบ ดอกมีความยาวประมาณ 3 เซนติเมตร ดอกบานมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 4-5 เซนติเมตร เกสรเพศผู้และเกสรเพศเมียเยอะ [1],[2],[4]
- ลักษณะของผลยี่หุบ จะออกผลเป็นกลุ่ม ผลเป็นรูปรี ผลกว้างประมาณ 1.5-2 เซนติเมตร มีความยาวประมาณ 3.5-4.5 เซนติเมตร ผิวผลมีลักษณะขรุขระ เปลือกมีความหนาแข็ง ผลแก่จะแตกออก มีเมล็ดสีแดงอยู่ในผล [1]
สรรพคุณ และประโยชน์ดอกยี่หุบ
- ดอกสดจะมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว เพราะมีน้ำมันหอมระเหย (ดอก) [1]
- ปลูกเป็นไม้ประดับสวนทั่วไปได้ ดอกจะบานไม่นานแล้วก็จะหุบ ทำให้ถูกเรียกว่า ยี่หุบ [2]
สั่งซื้อ อาหารเสริม เนสท์เล่ ออรัลอิมแพค สำหรับผู้ป่วย คลิ๊ก @amprohealth
เอกสารอ้างอิง
1. ฝ่ายเภสัชและผลิตภัณฑ์ธรรมชาติ, สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว). กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. “ยี่หุบ”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.tistr.or.th/pharma/. [22 พ.ค. 2014].
2. หนังสือพจนานุกรมไม้ดอกไม้ประดับในเมืองไทย. “ยี่หุบ”. (วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม).
3. หนังสือสมุนไพรไทย เล่ม 1. “ยี่หุบ (Yihup)”. (ดร.นิจศิริ เรืองรังษี, ธวัชชัย มังคละคุปต์). หน้า 255.
4. ทะเบียนพันธุ์ไม้ในโรงเรียน, โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ. “ยี่หุบ”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.wattano.ac.th. [22 พ.ค. 2014].
5. หนังสือพรรณไม้สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ เล่ม 3. “ยี่หุบ”.
อ้างอิงรูปจาก
1.https://efloraofindia.com/
2.https://www.rayagarden.com/
