หลังเสริมจมูกควรปฏิบัติตัวอย่างไร เทคนิคดูแลตัวเองหลังการทำศัลยกรรมจมูก

การดูแลตัวเองหลังเสริมจมูกถือเป็นขั้นตอนที่สำคัญโดยเฉพาะช่วงแรกในการทำศัลยกรรม คนไข้ควรที่จะปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการนอนหลับหรือการทานอาหาร และควรระมัดระวังในการทำกิจกรรมต่างๆ หลังการเสริมจมูก เพื่อป้องกันการเกิดผลแทรกซ้อนหลังทำจมูก และทำให้ทรงจมูกสวยเข้ารูปตามที่ต้องการ

อาการ และ ผลข้างเคียงหลังเสริมจมูก

อาการและผลข้างเคียงหลังเสริมจมูก แบ่งเป็นระยะได้ดังนี้

• หลังเสริมจมูก 24 ชั่วโมง บริเวณใบหน้าและจมูกจะยังมีอาการบวมตึงจากฤทธิ์ของยาชา แผลที่ผ่าตัดใส่ซิลิโคนที่จมูก อาจมีอาการปวดศีรษะร่วมด้วย ในช่วงแรกควรที่จะประคบเย็นอย่างน้อย 3-5 วันสม่ำเสมอเพื่อลดอาการบวม และทานยาแก้ปวด ยาแก้อักเสบตามที่แพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด
• หลังเสริมจมูก 7 วัน อาการปวด บวมช้ำที่บริเวณใบหน้าและจมูกจะลดลงแต่จะยังบวมช้ำอยู่ ให้หมั่นประคบเย็นบริเวณที่บวมรอบที่ทำจมูก และทานยาแก้อักเสบร่วมด้วย
• หลังเสริมจมูก 14 วัน ในระยะนี้อาการปวด บวมหลังเสริมจมูกจะลดน้อยลงมาก รอยต่างๆ ที่เกิดจากการศัลยกรรมจะเริ่มค่อยๆ จางลง และแพทย์จะนัดเข้าไปทำการตัดไหม

เทคนิคการดูแลตัวเองหลังเสริมจมูก

หลังจากผ่าตัดศัลยกรรมเสริมจมูกคนไข้ควรที่จะปฏิบัติตามที่แพทย์แนะนำอย่างเคร่งครัด โดยแนวทางในการดูแลตัวเองหลังเสริมจมูกมีดังนี้

• การนอนหลับ ในช่วง 1 สัปดาห์แรกหลังการเสริมจมูก ควรที่จะนอนในลักษณะยกศีรษะสูงหรือนั่งหลับ การนอนแบบยกศีรษะสูงจะช่วยทำให้เลือดหรือน้ำเหลืองไหลกลับสู่หัวใจได้ดีขึ้น
• ควรใช้แผ่นเจลที่แพทย์ให้ ประคบเย็นอย่างสม่ำเสมอภายใน 48 ชั่วโมงแรกหลังทำจมูก บริเวณรอบจมูกและใบหน้า เพื่อเป็นการลดบวม ไม่ให้เลือดคั่ง หรือเกิดพังผืด,พั้งผืดขึ้นหลังเสริมจมูก เมื่อมีอาการปวดบริเวณจมูกให้ทานยาแก้ปวด และยาแก้อักเสบควรทานอย่างต่อเนื่อง
• ไม่ควรล้างหน้าในช่วง 3 วันแรกหลังทำจมูก หลีกเลี่ยงการโดนน้ำ เนื่องจากจะทำให้แผลบริเวณด้านในจมูกที่เกิดจากการผ่าตัดศัลยกรรมเกิดอาการอักเสบหรือติดเชื้อได้ ควรทำความสะอาดบริเวณใบหน้าโดยการนำสำลีชุบน้ำเกลือเช็ดทำความสะอาดใบหน้าแทน หากมีเลือดหรือน้ำเหลืองซึมบริเวณแผลที่ผ่าตัดให้นำคอตตอนบัดชุบน้ำเกลือทำความสะอาดภายในโพรงจมูก
• อาหารที่ควรรับประทานในช่วงแรกหลังเสริมจมูก ควรเป็นอาหารอ่อนๆ เช่น ซุป ข้าวต้ม หรือโจ๊ก ฯลฯ และหลีกเลี่ยงอาหารรสเผ็ด รสเค็ม และอาหารทะเลหรืออาหารแสลง ซึ่งจะทำให้แผลหายช้าหรือเกิดผลข้างเคียงได้ รวมไปถึงงดเครื่องดื่มดื่มแอลกอฮอล์ ไม่ควรสูบบุหรี่ แนะนำให้ดื่มน้ำเปล่ามากๆ เพื่อช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวและทำให้แผลหายเร็วมากยิ่งขึ้น
• หลังเสริมจมูก การพักฟื้นในบางเคสอาจต้องใช้ระยะเวลานาน แนะนำให้คนไข้ลางานประมาณ 1-2 สัปดาห์ เพื่อพักฟื้นตัว และมาตามนัดที่แพทย์จะนัดตรวจเพื่อประเมินอาการ
• ในช่วง 1 เดือนแรกหลังเสริมจมูก ไม่แนะนำให้ใส่แว่นตา เนื่องจากตัวแป้นของแว่นตาจะไปกดทับบริเวณจมูกทำให้เกิดรอยช้ำได้ หากจำเป็นที่จะต้องใช้สายตา ควรใส่คอนแทกต์เลนส์แทนการใส่แว่นตา
• งดออกกำลังกายหรือทำงานที่ต้องใช้แรงมากประมาณ 4-6 สัปดาห์เป็นอย่างน้อย เพื่อหลีกเลี่ยงการกระทบกระเทือนที่จะส่งผลไปบริเวณแผลผ่าตัดศัลยกรรมจมูก

1. หลังเสริมจมูกทันที

ที่บริเวณใบหน้าและจมูกจะมีอาการตึง ปวด บวมช้ำ หลังจากการเสริมจมูก ในช่วงสัปดาห์แรกควรนอนหงาย ยกศีรษะสูง พร้อมกับหมอนรองคอ เพื่อเป็นการล็อกไม่ให้เปลี่ยนท่านอนโดยไม่รู้สึกตัว ที่อาจจะทำให้เกิดการกระแทกบริเวณจมูก ส่งผลให้จมูกเบี้ยวเอียงได้

รับประทานแก้อักเสบ ยาแก้ปวดตามที่แพทย์สั่ง ใช้แผ่นเจลประคบเย็นบริเวณใบหน้า รอบๆ จมูกครั้งละ 10-15 นาที พยายามประคบเย็นบ่อยๆ เพื่อลดอาการบวมช้ำหลังการผ่าตัดเสริมจมูก ห้ามแคะ แกะ เกาบริเวณโพรงจมูก ไม่ควรสั่งน้ำมูกแรงๆ

หากจำเป็นต้องจาม ควรจามเบาๆ หลังจากนั้นให้ทำความสะอาดโพรงจมูกโดยการนำคอตตอนบัดจุ่มน้ำเกลือเช็ดล้างทำความสะอาด ไม่ควรล้างหน้าใน 2-3 วันแรก ควรหลีกเลี่ยงไม่ให้น้ำโดนหน้าเนื่องจากจะทำให้แผลไม่สมาน หายช้า และมีความเสี่ยงที่จะติดเชื้อหลังเสริมจมูก

2. อาการหลังเสริมจมูก 7 วัน

อาการบวมจะยุบลงเล็กน้อย อาจจะยังบวม มีรอยช้ำอยู่บ้างบริเวณใบหน้าและจมูก ให้ใช้แผ่นเจลประคบเย็น สลับกับการประคบร้อน เพื่อลดอาการปวด บวมช้ำที่เกิดขึ้น ในช่วงแรกนี้จมูกอาจจะยังไม่เข้าที่ อาจดูสันจมูกสูงหรือเบี้ยว เนื่องจากที่จมูกยังดูไม่เข้าทรงเกิดจากอาการบวมหลังเสริมจมูก อาจต้องใช้ระยะเวลาสักพักจนกว่าจะเห็นทรงจมูกที่ชัดเจน และสามารถแต่งหน้าได้ตามปกติ

3. อาการหลังเสริมจมูก 14 วัน

จมูกจะมีอาการบวม รอยฟกช้ำที่เกิดขึ้นหลังเสริมจมูกจะลดลงอย่างเห็นได้ชัด จมูกจะยุบลงจนเริ่มมองเห็นทรงจมูกชัดเจน แต่อาการบวมก็อาจยังมีอยู่ หากมีอาการผิดปกติ เช่น เลือดหรือหนองไหล ควรแจ้งไปทางแพทย์โดยทันที ในระยะนี้แพทย์จะนัดตรวจและตัดไหม และสามารถที่จะล้างหน้า อาบน้ำ สระผม ทำกิจกรรมอื่นๆ ได้ตามปกติ

4. อาการหลังเสริมจมูก 1 เดือน

ทรงจมูกจะเป็นสัน เข้าที่ประมาณ 60% เริ่มมองเห็นทรงจมูกได้ชัดเจนและเป็นธรรมชาติมากขึ้น อาการปวด บวม รอยฟกช้ำจะหายไป ซึ่งในระยะนี้สามารถที่จะทำกิจกรรมต่างๆ ได้ปกติ สามารถสวมแว่นตาและออกกำลังกายเบาๆ ว่ายน้ำได้ แต่ยังไม่ควรทำงานที่ใช้แรงค่อนข้างมาก

วิธีทำความสะอาดใบหน้าหลังเสริมจมูก

เป็นขั้นตอนที่สำคัญในการดูแลตัวเองหลังเสริมจมูกอย่างมาก หากต้องการทำความสะอาดใบหน้าหลังเสริมจมูก มีคำแนะนำดังนี้

1. ในช่วง 1 สัปดาห์แรกหลังทำจมูก หากคนไข้ต้องการล้าง ทำความสะอาดใบหน้า ไม่แนะนำให้ล้างหน้าด้วยน้ำเปล่าโดยตรง ให้ใช้ทิชชูเปียก หรือสำลีชุบน้ำเกลือเช็ดทำความสะอาดบริเวณใบหน้าอย่างเบามือ ไม่ควรขัดถูใบหน้าอย่างรุนแรง
2. หลังเสริมจมูก หากคนไข้ต้องการสระผม ไม่แนะนำให้สระผมด้วยตนเอง ควรที่จะสระผมที่ร้านทำผมหรือใช้ Dry Shampoo
3. การแปรงฟัน ควรใช้แปรงสีฟันที่มีขนาดหัวเล็ก เพื่อความสะดวกในการแปรงฟัน และควรแปรงฟัน และบ้วนน้ำช้าๆ อย่างระมัดระวัง หลีกเลี่ยงการขยับใบหน้าอย่างรุนแรง

หลังเสริมจมูกห้ามทำอะไรบ้าง

สิ่งที่เป็นข้อห้ามหลังทำศัลยกรรมเสริมจมูก ถ้าไม่อยากจมูกพัง มีดังนี้

1. ไม่ควรลูบ แคะจมูก หรือจับจมูกบ่อยๆ ในช่วงแรกหลังเสริมจมูก โครงสร้างของจะจมูกจะอ่อนแอและยังไม่เข้าที่ ควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสบริเวณจมูก รวมไปถึงการบิดจมูก ดันจมูกเล่น อาจมีความเสี่ยงที่จะทำให้จมูกเบี้ยวเอียง เกิดอาการอักเสบ ปลายจมูกบางใส มีความเสี่ยงที่ปลายจมูกจะทะลุ
2. ไม่ควรจามหรือสั่งน้ำมูกแรง หากจำเป็นจะต้องจามหรือสั่งน้ำมูกควรที่จะจาม สั่งน้ำมูกให้เบาที่สุด และให้ทำความสะอาดโพรงจมูกด้วยการนำคอตตอนบัดชุบน้ำเกลือเช็ด หลังการสั่งน้ำจมูกทุกครั้ง
3. ไม่ควรกินอาหารรสเผ็ดร้อน อาหารทะเล และอาหารแสลง เช่น ของหมักดอง ส้มตำ, อาหารสุกๆ ดิบๆ , ปลาร้า เป็นต้น จะทำให้เกิดอาการอักเสบ แผลหายช้า และยังเสี่ยงติดเชื้อที่แผลผ่าตัดในโพรงจมูกหรือมีอาการบวมแดงที่ใบหน้าหลังเสริมจมูก
4. ไม่ควรออกกำลังกาย ทำงานใช้แรงที่อาจทำให้เกิดการกระทบกระเทือนอย่างรุนแรงบริเวณจมูก
5. หลีกเลี่ยงการล้างหน้า พยายามไม่ให้น้ำสัมผัสโดนใบหน้าโดยตรง ควรใช้สำลีแผ่นชุบน้ำเกลือแล้วเช็ดทำความสะอาดบริเวณใบหน้าอย่างเบามือ
6. หลีกเลี่ยงสถานที่ที่ มีฝุ่นควัน เนื่องจากจะทำให้แผลผ่าตัดศัลยกรรมจมูกเกิดการติดเชื้อ หากจำเป็นควรที่จะสวมหน้ากากอนามัยทุกครั้ง
7. หลีกเลี่ยงการนอนตะแคงหลังเสริมจมูก เนื่องจากจะทำให้ซิลิโคนจมูกไหลขณะนอนหลับ ทำให้ทรงจมูกเกิดการเบี้ยวเอียงได้

ท่านอนหลังเสริมจมูกที่แนะนำ

ท่านอนที่เหมาะสมสำหรับหลังเสริมจมูก แนะนำเป็นท่านอนหงายแบบยกหัวสูง ควรใช้หมอนรองคอด้วย เพื่อเป็นการล็อกท่าในการนอน ไม่เผลอนอนตะแคงหรือเปลี่ยนท่านอนที่อาจจะทำให้ส่งผลกระทบไปยังบริเวณแผลผ่าตัดศัลยกรรมจมูกโดยไม่รู้ตัวขณะนอนหลับ

อาหารที่ทานได้ และ ไม่ควรทานหลังเสริมจมูก

หลังการเสริมจมูกควรที่จะรับประทานอาหารอ่อนๆ เช่น ข้าวต้ม โจ๊ก ซุป ก๋วยเตี๋ยว นม ไข่ และน้ำผลไม้ เป็นต้น อาหารที่ไม่ควรรับประทาน เช่น อาหารรสจัด อาหารรสเผ็ด อาหารทะเลและอาหารแสลง จำพวก ส้มตำ ของหมักดอง อาหารเสริมจำพวกวิตามินที่ส่งผลทำให้เลือดไม่แข็งตัว

รวมถึงงดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิด รวมไปถึงการสูบบุหรี่ เนื่องจากแอลกอฮอล์ในเครื่องดื่มหรือสารนิโคติน มีผลต่อเซลล์เนื้อเยื่อภายในร่างกายทำให้แผลหลังเสริมจมูกหายช้า

คำถามที่พบบ่อย

1. หลังเสริมจมูกกี่วันนอนตะแคงได้

ในช่วง 1 สัปดาห์แรกไม่ควรที่จะนอนตะแคง แนะนำให้นอนตะแคงได้หลังทำจมูก 1 สัปดาห์ขึ้นไป

2. หลังเสริมจมูกหายใจไม่สะดวก ทำยังไงดี

เป็นเรื่องปกติหลังเสริมจมูก เนื่องจากเนื้อเยื่อภายในโพรงจมูกยังมีอาการบวมจากการผ่าตัดเสริมจมูก แนะนำให้ทานยาลดบวมและประคบเย็นหลังทำจมูกอย่างสม่ำเสมอ

3. หลังเสริมจมูกกินน้ำอัดลมได้ไหม

ไม่ควรดื่มน้ำอัดลมในช่วง 1 เดือนแรก เนื่องจากในน้ำอัดลมมีสารกระตุ้นการสูบฉีดของเลือด ซึ่งมีผลต่อระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายและการแข็งตัวของเลือด ทำให้แผลหลังเสริมจมูกอาจหายได้ช้า

4. หลังเสริมจมูก ออกกำลังกายได้ไหม

ไม่ควรที่จะออกกำลังกายในช่วง 1 เดือนแรกหลังเสริมจมูก เนื่องจากจะทำให้เกิดการกระทบกระเทือนบริเวณจมูก อาจส่งผลให้ทรงจมูกไม่เข้ารูปตามที่ต้องการ

5. หลังเสริมจมูกต้องกินพาราได้ไหม

แนะนำให้ทานยาพาราในเฉพาะเวลาที่รู้สึกปวดบริเวณแผลผ่าตัดหลังเสริมจมูกเท่านั้น และไม่ควรทานยาพาราเกินวันละ 8 เม็ดต่อวัน

สรุป

การดูแลตัวเองหลังเสริมจมูกถือเป็นสิ่งที่สำคัญมากในการทำศัลยกรรม เพื่อที่จะสามารถฟื้นตัวหลังผ่าตัดเสริมจมูก และทำให้แผลหายไว ควรที่จะปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด หากมีข้อสงสัยหรือมีอาการผิดปกติใดๆ จะต้องรีบแจ้งไปยังแพทย์ทันที และรับคำแนะนำที่เหมาะสม เพื่อให้หลังเสริมจมูกได้ผลลัพธ์ที่ดี ตามที่คนไข้ต้องการ

ทั้งนี้ควรเลือกทำศัลกรรมจมูกกับแพทย์เฉพาะทาง สถานพยาบาลที่มีการรับรองตามมาตรฐานความปลอดภัย มีความน่าเชื่อถือและสามารถตรวจสอบได้