แคนา ช่วยในการขับถ่าย แก้โรคชัก แถมรสชาติเลิศเลอเมื่อจิ้มกับน้ำพริก

แคนา

แคนา (Dolichandrone serrulata) เป็นต้นไม้มงคลที่ช่วยยกระดับเศรษฐกิจไทยและเสริมสร้างรายได้ให้เกษตรกรในการส่งขาย ส่วนมากมักจะพบในหมู่บ้านจัดสรร ร้านอาหารและรีสอร์ต เป็นไม้ปลูกประดับและยังนำมารับประทานเป็นผักหรือนำมาทานเป็นยาก็ได้เช่นกัน ดอกแคนามีสีขาวและมีรสขมแต่เมื่อนำมาจิ้มกับน้ำพริกจะมีรสชาติอร่อยมาก และมีสรรพคุณที่ยอดเยี่ยมต่อร่างกาย

รู้จักกับชื่อต่าง ๆ ของแคนา

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Dolichandrone serrulata (Wall. ex DC.) Seem.
ชื่อท้องถิ่น : ภาคกลางเรียกว่า “แคนา” ภาคเหนือเรียกว่า “แคตุ้ย แคแน แคฝา แคฝอย แคหยุยฮ่อ แคแหนแห้” จังหวัดเชียงใหม่เรียกว่า “แคขาว แคเก็ตวา แคเก็ตถวา แคเค็ตถวา” จังหวัดลำปางเรียกว่า “แคภูฮ่อ” จังหวัดเลยและลำปางเรียกว่า “แคป่า” จังหวัดนครราชสีมาเรียกว่า “แคทราย” จังหวัดปราจีนบุรีเรียกว่า “แคยาว แคอาว” จังหวัดสุราษฎร์ธานีเรียกว่า “แคยอดดำ”
ชื่อวงศ์ : วงศ์แคหางค่าง (BIGNONIACEAE)
ชื่อพ้อง : Bignonia serratula Wall. ex DC., Bignonia serrulata Wall. ex DC., Spathodea serrulata (Wall. ex DC.) DC., Stereospermum serrulatum DC.

ลักษณะของแคนา

แคนา เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบขนาดเล็กถึงขนาดกลางที่มีเขตการกระจายพันธุ์อยู่ในประเทศลาว พม่า เวียดนาม ส่วนในประเทศไทยพบได้บ่อยตามนาข้าวทางภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือหรือตามป่าเบญจพรรณทั่วไป
ลำต้น : เป็นเปลาตรง มีการแตกกิ่งต่ำ
เปลือกต้น : เป็นสีน้ำตาลอ่อนอมสีเทาและอาจจะมีจุดดำประปราย ผิวต้นเรียบหรือล่อนเป็นเกล็ดเล็ก ๆ
ใบ : เป็นใบประกอบแบบขนนกชั้นเดียวปลายคี่ ออกตรงข้ามกันเป็นรูปไข่แกมขอบขนาน ปลายใบแหลม โคนใบเบี้ยว ส่วนขอบใบหยักเป็นซี่ตื้น ๆ ผิวใบด้านล่างมีขนสั้นอยู่ประปรายบนก้านใบ
ดอก : ออกดอกเป็นช่อกระจะสั้นตามปลายกิ่ง ดอกมีขนาดใหญ่เป็นรูปแตรสีขาวและมีกลิ่นหอม ดอกแคนาจะค่อย ๆ บานทีละดอกในตอนกลางคืน และจะออกดอกในช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนมิถุนายน
ผล : ผลเป็นฝัก ลักษณะของฝักแบนเป็นรูปขอบขนาน ฝักโค้งและบิดเป็นเกลียว
เมล็ด : เมล็ดเป็นรูปสี่เหลี่ยม

สรรพคุณของแคนา

• สรรพคุณจากแคนา แก้อาการท้องร่วง กำจัดพยาธิ แก้ริดสีดวง แก้อาการตกเลือด แก้ฝีราก เป็นยาแก้บวม
• สรรพคุณจากราก ช่วยบำรุงโลหิต แก้เสมหะและลม
• สรรพคุณจากเมล็ด แก้อาการปวดประสาท แก้โรคชัก
• สรรพคุณจากดอก ช่วยในการนอนหลับ แก้ไข้หัวลม เป็นยาขับเสมหะ ขับโลหิตและลม ขับผายลม ช่วยในการขับถ่าย
• สรรพคุณจากใบ
  – เป็นยาบ้วนปาก ด้วยการนำใบมาต้มแล้วอม
  – รักษาแผล ด้วยการนำใบมาตำแล้วพอก
• สรรพคุณจากเปลือกต้น แก้อาการท้องอืดและท้องเฟ้อโดยใช้กับสตรีหลังคลอดบุตร

ประโยชน์ของแคนา

1. เป็นส่วนประกอบของอาหาร ดอกแคนาสามารถนำมาใช้ประกอบในการทำแกงส้ม ส่วนมากนิยมนำมาต้มหรือลวกจิ้มกับน้ำพริก รสขมจากดอกช่วยเพิ่มความอร่อยของอาหารได้
2. เป็นไม้ปลูกประดับ ปลูกเป็นไม้สำหรับให้ร่มเงาและเป็นไม้ประดับเสริมจุดเด่นให้สวน มักจะพบที่หมู่บ้านจัดสรร ร้านอาหารและรีสอร์ต เป็นต้น
3. ใช้ในการเกษตร เป็นอาหารสัตว์ของวัวและควาย
4. ใช้ในอุตสาหกรรม เนื้อไม้ของต้นนำมาใช้ทำสิ่งก่อสร้างอาคารบ้านเรือนได้ เช่น ทำเป็นเสา ไม้กระดาน ฝ้าเพดานและพื้น เป็นต้น

แคนา เป็นต้นไม้ที่มีดอกสีขาวรสขมและเป็นสมุนไพรพื้นบ้านในการรับประทานกับน้ำพริกหรือเป็นไม้ปลูกประดับที่สวยงาม และยังเป็นไม้มงคลอีกด้วย ในปัจจุบันการปลูกต้นแคนาส่งขายทำรายได้ให้กับเกษตรกรมากมาย ต้นมีเอกลักษณ์และน่าปลูกหากมีพื้นที่ภายในบ้าน มีสรรพคุณที่โดดเด่นเลยก็คือ ช่วยในการขับถ่ายและขับลม แก้โรคชัก บำรุงเลือดและขับเสมหะ ในส่วนของราก เปลือกต้น ใบ ดอกและเมล็ดจะมีรสหวานเย็น

บทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม

เอกสารอ้างอิง
ฐานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. “แคนา”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.phargarden.com. [26 ธ.ค. 2013].
ฐานข้อมูลพรรณไม้ องค์การสวนพฤกษศาสตร์ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. “แคขาว”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.qsbg.org. [26 ธ.ค. 2013].
มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์. “แคขาว”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.uru.ac.th. [26 ธ.ค. 2013].
ระบบฐานข้อมูลทรัพยากรชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชน สำนักงานพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพ (องค์การมหาชน). “แคนา”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.bedo.or.th. [26 ธ.ค. 2013].
สารานุกรมพืชในประเทศไทย สำนักงานหอพรรณไม้ สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช. “แคขาว”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.dnp.go.th/botany/. [26 ธ.ค. 2013].
ไทยโพสต์. “แคป่า บานกลางกรุง ตอกย้ำความอร่อยของผักตามฤดูกาล”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.thaipost.net. [26 ธ.ค. 2013].