มะลิดิน
ต้นมะลิดิน เป็นพืชที่มีเขตการกระจายพันธุ์กว้าง สามารถพบได้ที่แถบแอฟริกา เอเชีย มาดากัสการ์ และอเมริกา ประเทศไทยสามารถพบได้ทุกภาค มักจะขึ้นใต้ร่มเงาไม้ภายในป่าดิบชื้น ป่าเบญจพรรณ ป่าดิบแล้ง และป่าดิบเขา เติบโตที่ระดับความสูง 100-1,200 เมตร[1],[2] ชื่อสามัญ Snake pennywort[2] ชื่อวิทยาศาสตร์ Geophila repens (L.) I.M.Johnst. ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ Carinta herbacea (Jacq.) W.Wight, Cephaelis herbacea (Jacq.) Kurz, Geocardia herbacea (Jacq.) Standl., Geophila herbacea (Jacq.) K.Schum., Mapouria herbacea (Jacq.) Müll.Arg., Psychotria herbacea Jacq., Uragoga herbacea (Jacq.) Kuntze จัดอยู่ในวงศ์ วงศ์เข็ม (RUBIACEAE)[2] ชื่ออื่น ๆ อุตพิตน้ำ (ในภาคใต้), แก้มอ้น (จังหวัดนครศรีธรรมราช) มะลิดิน (จังหวัดตราด) [1]
ลักษณะของต้นมะลิดิน
- ต้น
– เป็นพันธุ์ไม้ประเภทล้มลุก โดยลำต้นจะเลื้อยแผ่ไปตามพื้นดิน
– -ลำต้นมีความยาวได้มากกว่า 30 เซนติเมตร และมีความสูงได้ประมาณ 20-50 เซนติเมตร
– ลักษณะของลำต้น: ตามลำต้นจะมีขนขึ้นปกคลุม - ใบ
– ใบเป็นใบเดี่ยว โดยจะออกใบเรียงตรงข้ามกัน
– ลักษณะรูปร่างของใบเป็นรูปหัวใจเกือบกลม ปลายใบมนหรือกลม ตรงโคนใบเป็นรูปหัวใจ ส่วนขอบใบเรียบเป็นคลื่น
– แผ่นใบเกลี้ยงไม่มีขน ด้านหลังของใบเรียบเป็นสีเขียวเข้มและผิวเป็นมันวาว ใบมีเส้นโคนใบประมาณ 2-3 คู่ เส้นแขนงใบมีข้างละ 2-3 เส้น เรียงจรดกัน มีขนขึ้นปกคลุม
– ใบมีหูใบที่มีลักษณะรูปร่างเป็นรูปไตหรือรูปสามเหลี่ยมแกมรูปไข่ โดยหูใบนี้จะอยู่ระหว่างก้านใบ[1]
– ใบมีขนาดความกว้างและความยาวที่เท่า ๆ กัน โดยมีขนาดอยู่ที่ประมาณ 1.5-4.5 เซนติเมตร
– ก้านใบยาวประมาณ 1-5 เซนติเมตร และใบมีหูใบยาวประมาณ 1-2 มิลลิเมตร - ดอก
– ออกดอกในลักษณะที่เป็นช่อ โดยดอกจะออกที่บริเวณปลายยอดของต้น
– ช่อดอกจะมีดอกอยู่ประมาณ 1-3 ดอก เรียงกันเป็นช่อกระจุกแน่นคล้ายกับซี่ร่ม ก้านช่อยาว 1-4 เซนติเมตร มีใบประดับที่รูปร่างเป็นรูปเส้นด้าย มีความยาวอยู่ที่ 1.5-3 มิลลิเมตร
– ดอกมีขนาดเล็กเป็นสีขาว มีกลีบดอกทั้งสิ้น 5 กลีบ และมีกลีบเลี้ยง 4 กลีบ โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอด หลอดกลีบดอกมีความยาวอยู่ที่ประมาณ 8 มิลลิเมตร ในดอกจะมีขนขึ้นอยู่ และกลีบดอกนี้จะรูปร่างดอกเป็นรูปใบหอกแกมรูปไข่ ปลายแหลม มีความยาวอยู่ที่ประมาณ 3 มิลลิเมตร[1]
– ใบย่อยจะมีลักษณะรูปร่างเป็นรูปใบหอกหรือรูปแถบ มีความยาวอยู่ที่ 2-3 มิลลิเมตร ตามขอบใบมีขนครุยขึ้นปกคลุม - ผล
– ผลเป็นรูปทรงกลมหรือรูปไข่กว้างเกือบกลม มีความฉ่ำน้ำ
– ผลมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางอยู่ที่ประมาณ 4-6 มิลลิเมตร และผลมีสีเป็นสีแดงสดหรือสีแดงอมส้ม[1]
สรรพคุณและประโยชน์ของต้นมะลิดิน
- ทั้งต้นนำมาต้มกับน้ำใช้สำหรับดื่มเป็นยาเย็น และดื่มเป็นยาสำหรับออกฤทธิ์ในการขับปัสสาวะได้ (ทั้งต้น)[1]
- ปลูกเป็นไม้ดอกไม้ประดับสำหรับตกแต่งบ้านได้[2]
สั่งซื้อ อาหารเสริม เนสท์เล่ ออรัลอิมแพค สำหรับผู้ป่วย คลิ๊ก @amprohealth
เอกสารอ้างอิง
1. หนังสือสมุนไพรในอุทยานแห่งชาติภาคกลาง. (พญ.เพ็ญนภา ทรัพย์เจริญ, ดร.นิจศิริ เรืองรังษี, กัญจนา ดีวิเศษ). “มะลิดิน”. หน้า 124.
2. ระบบจัดการฐานความรู้ด้านความหลากหลายทางชีวภาพ สำนักงานความหลากหลายทางชีวภาพด้านป่าไม้ กรมป่าไม้. “มะลิดิน”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : biodiversity.forest.go.th. [16 ส.ค. 2015].
อ้างอิงรูปจาก
1.https://powo.science.kew.org/
2.https://plantidtools.fieldmuseum.org/
