ผักแพว คือ
ผักแพว ( Vietnamese Coriander ) เป็น พืชล้มลุกที่พบได้ทั่วไปทุกภาคของประเทศไทย มีชื่อวิทยาศาสตร์ Polygonum odoratum Lour. อยู่ในวงศ์ตระกลู Polygonaceae เป็นทั้งผักพื้นบ้านและสมุนไพร ยอดอ่อน หรือใบอ่อนของผักแพว มีกลิ่นหอม รสชาติเฉพาะตัว มีรสเผ็ดร้อน ชาวบ้านทางภาคอีสานที่นิยมนำยอดอ่อน ใบอ่อนมารับประทาน เป็นผักสดจิ้มกับน้ำพริก ผักแกล้มอาหารรสจัด เช่น ลาบ ก้อย หรือใส่เป็นส่วนประกอบของอาหารอื่นๆ ใช้ดับกลิ่นคาวของอาหารได้เป็นอย่างดี เช่น ต้มปลา แกงป่า ( ใส่ผักแพว ) ผักแพวเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติพบได้ ทั่วไปบริเวณห้วย หนอง คลอง บึง หรือพื้นที่ชื้นแฉะ มีชื่อเรียกแต่ละท้องถิ่น เช่น ภาคกลาง ( ผักแพว พริกบ้า หอมจันทร์ ) ภาคเหนือ ( ผักไผ่ ) ภาคอีสาน ( ผักแพว จันทร์โฉม พริกม้า ) ภาคใต้ ( จันทร์แดง )
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
การขยายพันธุ์ สามารถทำได้ด้วยวิธีการหว่านเมล็ด ปักชำต้น และแยกเหง้า วิธีที่ได้รับความนิยมส่วนใหญ่ คือ วิธีปักชำ และแยกเหง้า เป็นพืชที่เจริญได้ดีในดินที่มีความชื้นสูง
ราก เป็นระบบรากฝอยจำนวนมากที่แตกมาจากเหง้าใต้ดิน จากข้อเหนือดิน และข้อที่สัมผัสกับน้ำหรือดินได้
ลำต้น ลักษณะของลำต้นมีรูปทรงกลม ตั้งตรง เป็นข้อปล้อง มีขนาดเล็ก ความสูงของลำต้นมีประมาณ 20 – 30 เซนติเมตร เปลือกลำต้นมีสีเขียวแกมม่วง เหง้าใต้ดินสามารถแตกออกเป็นหลายต้น แต่ไม่แตกกิ่งก้านสาขา
ใบ ลักษณะใบเรียวยาวคล้ายรูปไข่ โคนใบแคบ ปลายใบแหลม ส่วนกลางใบกว้าง มีความยาวประมาณ 7 – 10 เซนติเมตร แตกเป็นใบเดี่ยวออกมาจากบริเวณข้อของลำต้น มีหูใบอยู่ทั้งสองข้างของก้านใบ ใบมีสีเขียวสดหรือเขียวเข้มเป็นมันเล็กน้อย ผิวใบและขอบใบเรียบ สามารถมองเห็นร่องเส้นกลางใบได้อย่างชัดเจน
ดอก ผักแพวมีดอกสีม่วงแดงขนาดเล็กเมื่อยังเป็นดอกตูมอยู่ แต่เมื่อบานก็จะมีสีขาวอมม่วงดูสวยงาม และกลายเป็นสีขาวเมื่อบานเต็มที่ ผักแพวจะออกดอกเป็นช่อบริเวณปลายกิ่ง
เมล็ด ผักแพวมีเมล็ดขนาดเล็ก แก่เร็ว ร่วงง่าย และไม่ค่อยติดผล
ส่วนที่ใช้ : ใบ ดอก ราก
สรรพคุณ : มีฤทธิ์ต่อต้านหรือป้องกันโรคได้หลายประเภท เช่น มีฤทธิ์ในการป้องกันการอักเสบ ป้องกันแบคทีเรียและไวรัสป้องกันอาการแพ้ปกป้องหลอดเลือด ป้องกันมะเร็ง ชะลอความชรา ป้องกันโรคที่มาพร้อมกับความเสื่อมต่างๆ รวมทั้งโรคทางระบบประสาทที่เกิดจากความเสื่อมต่างๆ
สรรพคุณทางยาโบราณ
ราก : ช่วยบำรุงประสาท ช่วยรักษาหอบหืด ช่วยแก้อาการไอ ช่วยรักษาโรคกระเพาะอาหาร ช่วยแก้อาการปวดเมื่อยตามร่างกาย ช่วยรักษาอาการปวดข้อ ปวดกระดูก
ใบ : ช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทาน ช่วยชะลอวัย ป้องกันและต่อต้านมะเร็ง ช่วยป้องกันโรคหัวใจ ช่วยเจริญอาหาร ช่วยทำให้เลือดลมในร่างกายเดินสะดวก รักษาโรคหวัด ช่วยในการขับถ่าย ป้องกันและแก้อาการท้องผูก และช่วยป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ แก้ลม ขับลมในกระเพาะอาหาร แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ แก้ท้องเสีย อุจจาระพิการ แก้อาการเจ็บท้อง รักษาโรคตัวจี๊ด รักษาริดสีดวงทวาร รักษาโรคตับแข็ง ลดอาการอักเสบ แก้ตุ่มคัน ผดผื่นคันจากเชื้อรา เป็นกลากเกลื้อน บำรุงเลือดลมของสตรี
ดอก : ช่วยขับเหงื่อ รักษาโรคปอด
คุณค่าทางโภชนาการผักแพว ( 100 กรัม )
| พลังงาน 54 กิโลแคลอรี่ |
| น้ำ 89.4 กรัม |
| เส้นใยอาหาร 1.9 กรัม |
| โปรตีน 1.6 กรัม |
| ไขมัน 0.8 กรัม |
| คาร์โบไฮเดรต 7 กรัม |
| แคลเซียม 573 มิลลิกรัม |
| เหล็ก 2.9 มิลลิกรัม |
| วิตามินเอ 8,112 หน่วยสากล วิตามินบี1/ 0.05 มิลลิกรัม วิตามินบี2/ 0.59 มิลลิกรัม วิตามินบี3/ 1.7 มิลลิกรัม วิตามินซี 77 มิลลิกรัม |
| ธาตุฟอสฟอรัส 272 มิลลิกรัม |
ข้อควรระวัง
เนื่องจากผักแพวมีรสเผ็ดร้อน หากรับประทานในปริมาณมากอาจทำให้เกิดอาการแสบร้อนภายในช่องปาก คอ และระคายเคืองกระเพาะอาหารได้
บทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม
เอกสารอ้างอิง
ผักแพว สรรพคุณและประโยชน์ของผักแพว (ออนไลน์).สืบค้นจาก : https://region4.prd.go.th [18 กรกฎาคม 2562].
ผักแพว สรรพคุณ และการปลูกผักแพว (ออนไลน์).สืบค้นจาก : https://puechkaset.com [18 กรกฎาคม 2562].
ผักแพว สุดยอดผักพื้นบ้าน ช่วยชะลอวัย ต้านมะเร็ง จะแกล้มลาบ ก็แซบอีหลี! (ออนไลน์).สืบค้นจาก : https://goodlifeupdate.com [18 กรกฎาคม 2562].
ผักแพว / Vietnamese coriander (ออนไลน์).สืบค้นจาก : http://www.foodnetworksolution.com [18 กรกฎาคม 2562].
