โหราบอน
ชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Sauromatum giganteum (Engl.) Cusimano & Hett. ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ คือ Typhonium giganteum Engl. จัดอยู่ในวงศ์บอน (ARACEAE)[1] มีชื่อเรียกอื่น ๆ คือ ยวี่ไป๋ฟู่ ตู๋เจี่ยวเหลียน ไป๋ฟู่จื่อ (จีนกลาง)[1]
ลักษณะต้นโหราบอน
- ลักษณะของต้น [1]
– เป็นพรรณไม้จำพวกว่าน
– มีอายุได้หลายปี
– เป็นพืชที่ไม่มีลำต้น
– มีหัวอยู่ใต้ดินลักษณะคล้ายกับหัวเผือก
– เป็นรูปกลมรียาว แต่มีขนาดเล็กกว่าหัวเผือก
– มีขนาดใหญ่และเล็กไม่เท่ากัน
– เปลือกหัวเป็นสีน้ำตาลเข้มและมีลายคล้ายกับเกล็ดปลา
– บริเวณโคนของลำต้นเหนือดินมีรากฝอยมาก - ลักษณะของใบ [1]
– มีการแตกใบจากบริเวณโคนต้น
– ก้านใบยาวและอวบน้ำ
– ก้านใบตั้งตรงมีร่องโค้งคล้ายกับก้านกล้วย
– ในต้นหนึ่งจะมีใบ 2-4 ใบ
– ในระยะเวลา 1-2 ปี
– มีการแตกใบ 1 ใบ
– ใบอ่อนมักจะม้วนงอ
– ใบที่โตเต็มที่แล้วจะมีลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยมมนรี
– ปลายใบแหลม
– ขอบใบเป็นคลื่น - ลักษณะของดอก [1]
– ออกดอกเป็นดอกเดี่ยว
– แทงขึ้นมาจากหัวที่อยู่ใต้ดิน
– ดอกเพศผู้และดอกเพศเมียจะอยู่ในช่อเดียวกัน
– ดอกจะกลมและยาวคล้ายรูปทรงกระบอก
– มีเนื้อนิ่ม
– ดอกเป็นสีม่วงมีแต้มเล็กน้อยและมีลายเส้นตรง
– มีกาบใบสีม่วงอ่อนห่อหุ้มอยู่
– ภายในดอกจะมีผล - ลักษณะของผล [1]
– ผลจะอยู่ภายในดอก
– ผลเมื่อสุกแล้วจะเป็นสีแดง
ข้อควรระวังในการใช้โหราบอน
- สตรีมีครรภ์ห้ามรับประทานสมุนไพรชนิดนี้ได้[1]
- ไม่ควรนำหัวสด ที่ยังไม่ได้ผ่านกรรมวิธีการกำจัดพิษมารับประทานหรือใช้เป็นยา[1]
ข้อมูลทางเภสัชวิทยาของโหราบอน
หัวและทั้งต้นพบเมือก, Alkaloids (บางชนิดที่พบเป็นพิษ), Glucorin D, Glutamic acif, B-sitosteryl-D-glucoside, Saponin[1]
สรรพคุณของโหราบอน
- หัว สามารถนำมาใช้เป็นยาแก้โรคปากคอ คอตีบ เจ็บคอได้[1]
- หัว สามารถนำมาใช้เป็นยาแก้ปวด แก้ปวดหลัง ปวดเอว ปวดขา ปวดตามข้อได้[1]
- หัว สามารถนำมาใช้ภายนอกเป็นยาแก้พิษงู แมลงสัตว์กัดต่อย และแก้บาดทะยัก[1]
- หัว ช่วยแก้อาการปวดศีรษะข้างเดียว เป็นลมตะกัง[1]
- หัว สามารถนำมาใช้เป็นยาแก้กล้ามเนื้อหดเกร็งเป็นก้อน แก้ตกใจง่าย แก้อัมพฤกษ์ อัมพาตได้[1]
- หัว มีรสเบื่อเมา เผ็ดชุ่มเล็กน้อย มีพิษมาก เป็นยาร้อน[1]
- หัว ออกฤทธิ์ต่อตับและกระเพาะ ใช้เป็นยาขับเสมหะ ขับลมชื้นได้[1]
- หัว สามารถนำมาใช้เป็นยาแก้ต่อมน้ำเหลืองลำคอที่ติดเชื้อวัณโรคได้[1]
- หัว สามารถนำมาใช้เป็นยาแก้อัมพฤกษ์ที่ทำให้ตาหรือปากเบี้ยวได้[1]
ขนาดและวิธีใช้โหราบอน
- ให้ใช้ยาแห้งที่ผ่านกรรมวิธีกำจัดพิษแล้วเท่านั้น
- ให้ใช้ครั้งละ 3-6 กรัม
- นำมาต้มกับน้ำรับประทาน
- หากจะใช้ยาผง ก็ให้ใช้เพียงครั้งละ 3-5 กรัม
กรรมวิธีการกำจัดพิษโหราบอน[1]
- ให้นำหัวมาล้างน้ำให้สะอาด
- แล้วนำไปแช่ในน้ำประมาณ 1 สัปดาห์
- ให้เปลี่ยนน้ำที่แช่ทุก ๆ วัน วันละ 2 ครั้ง เช้าและเย็น
- แช่ครบ 1 สัปดาห์จึงนำหัวมาแช่กับน้ำสารส้ม ในอัตราส่วนหัว 50 กิโลกรัม ต่อสารส้ม 1 กิโลกรัม เป็นเวลา 1 วัน
- หลังจากนั้นให้เทน้ำสารส้มออก ใส่น้ำสะอาดลงไป
- แช่จนกว่าน้ำจะไม่มีรสเบื่อเมาเผ็ด
- แล้วจึงนำหัวที่ได้มานึ่งกับขิง ในอัตราส่วน 50 ต่อ 12
- ในบางตำราจะนึ่งพร้อมกับชะเอมด้วย
- หลังจากนึ่งจนสุกแล้วจึงนำหัวที่ได้มาหั่นเป็นแผ่น ๆ
- นำไปตากให้แห้ง จึงเก็บไว้ใช้ประโยชน์ทางยา
สั่งซื้อ อาหารเสริม เนสท์เล่ ออรัลอิมแพค สำหรับผู้ป่วย คลิ๊ก @amprohealth
เอกสารอ้างอิง
1. หนังสือสารานุกรมสมุนไพรไทย-จีน ที่ใช้บ่อยในประเทศไทย. (วิทยา บุญวรพัฒน์). “โหราบอน”. หน้า 638.
อ้างอิงรูปจาก
1.https://www.etsy.com/
2.https://garden.org/
