ไม้พะยูง
ไม้พะยูง เป็นไม้เศรษฐกิจที่มีราคาสูง เนื้อแข็งมีลวดลายสวยงาม ชื่อสามัญ คือ Siamese Rosewood, Thailand Rosewood, Tracwood, Black Wood, Rose Wood[2] ชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Dalbergia cochinchinensis Pierre[1],[2],[3] ชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ เช่น ประดู่เสน, ขะยูง, ประดู่ตม, แดงจีน, พะยูงไหม[1] เหลือเฉพาะในประเทศไทยเพียงแห่งเดียวในโลกเท่านั้น ในปัจจุบันจัดเป็นไม้สงวน หากใครมีไว้ในครอบครองจะถือว่ามีความผิด สาเหตุที่คนไทยไม่ใช้ประโยชน์ เป็นเพราะไม้ชนิดนี้มีราคาสูงกับคนไทยมีความเชื่อว่าเป็นของสูง ผู้ที่มีบารมีไม่ถึงไม่สมควรเอามาใช้ [2]
ลักษณะไม้พะยูง
- ต้น
– เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่
– มีความสูงได้ถึง 25 เมตร
– เรือนยอดเป็นรูปทรงกลม
– เปลือกต้นเรียบเป็นสีเทา
– เปลือกด้านในเป็นสีน้ำตาลแกมสีเหลือง
– เนื้อไม้เป็นสีแดงอมม่วง
– มีแก่นหอมร้อนและมีรสขมฝาดเล็กน้อย
– สามารถขยายพันธุ์โดยการนำเมล็ดมาเพาะให้เป็นต้นกล้า
– เติบโตได้ในดินทุกชนิด ทนแล้งได้ดี
– มีถิ่นกำเนิดในประเทศเมียนมา ลาว กัมพูชา และเวียดนาม
– พบได้ทั่วไปตามป่าเบญจพรรณชื้น ป่าดิบแล้ง ป่าราบ ป่าโปร่ง[1],[2],[3] - ใบ
– เป็นช่อแบบขนนกปลายคี่
– ช่อติดเรียงสลับกัน
– มีความยาว 10-15 เซนติเมตร
– ใบและช่อจะมีใบย่อยเป็นรูปรีแกมรูปไข่
– ติดเรียงสลับ 7-9 ใบ
– ปลายสุดของช่อใบเป็นใบเดี่ยว
– ใบเป็นรูปไข่
– ปลายใบแหลม
– โคนใบมน
– ขอบใบเรียบเป็นคลื่นเล็กน้อย
– ใบมีความกว้าง 3-4 เซนติเมตร และยาว 4-7 เซนติเมตร
– ก้านใบย่อยยาว 3-6 เซนติเมตร
– แกนกลางใบประกอบยาว 10-15 เซนติเมตร[2],[3] - ดอก
– เป็นช่อแยกแขนง
– มีความยาว 10-20 เซนติเมตร
– กลีบดอกเป็นรูปดอกถั่ว สีขาวนวล
– เมื่อบานเต็มที่แล้วจะมีความกว้าง 5-8 มิลลิเมตร
– กลีบดอกมี 5 กลีบ
– กลีบฐานดอกเชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วย
– ขอบหยักเป็น 5 แฉก
– กลีบคลุมเป็นรูปโล่
– ดอกมีเกสรเพศผู้ 10 อัน มีแค่อันบนที่อยู่เป็นอิสระ ส่วนอันอื่นจะอยู่ติดกันเป็นกลุ่ม ๆ
– รังไข่เป็นรูปรี ภายในมีช่องเดียว
– หลอดท่อรังไข่มีหลอดเดียว
– จะออกดอกในช่วงประมาณเดือนพฤษภาคมถึงเดือนกรกฎาคม[2],[3] - เมล็ด
– เป็นรูปไต
– สีน้ำตาลเข้ม
– มีประมาณ 1-4 เมล็ด
– ผิวเมล็ดค่อนข้างมัน
– มีความกว้าง 4 มิลลิเมตร และยาว 7 มิลลิเมตร[3]
สรรพคุณไม้พะยูง
- ยางสด แก้เท้าเปื่อย[3]
- ยางสด รักษาโรคปากเปื่อย[1],[2]
- ราก เป็นยารักษาอาการไข้พิษเซื่องซึม[1],[2],[3]
- เปลือกต้น รักษาโรคปากเปื่อย [1],[2],[3]
- เปลือกต้นหรือแก่นพะยูง เป็นยาแก้มะเร็ง[3]
ประโยชน์ไม้พะยูง
- ผลใช้ทำเป็นไม้ประดับแห้ง[4]
- เนื้อไม้มีความแข็งแรงทนทาน มีน้ำมันในตัว สามารถนำมาใช้ในการทำเครื่องเรือน เครื่องใช้ ทำสิ่งประดิษฐ์ งานแกะสลัก[2]
- สามารถนำมาเลี้ยงครั่งได้ดีชนิดหนึ่ง โดยสามารถให้ผลผลิตสูงถึงต้นละประมาณ 50 กิโลกรัม[2]
- เป็นไม้มงคลประจำบ้าน จะทำให้บุคคลในบ้านมีแต่ความเจริญ มีฐานะดีขึ้น ช่วยทำให้ชีวิตไม่ตกต่ำ ช่วยพยุงให้โชคดีมีชัย[3]
- สามารถปลูกเป็นไม้ประดับเพื่อให้ร่มเงาที่สาธารณะหรือในบริเวณบ้านได้[4]
ข้อมูลทางเภสัชวิทยา
- สารฟีนอลิกจากลำต้นพะยูงมีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ 5alpha-reductase จึงช่วยลดปริมาณการสร้างฮอร์โมนเพศชายแอนโดรเจนได้ และอาจจะสามารถนำไปพัฒนาเป็นยารักษาโรคได้ในอนาคต[3]
- ลำต้นพะยูงพบสารในกลุ่มฟีนอลิกและฟลาโวน ได้แก่ 6-hydroxy-2,7-dimethoxyneoflavene, 6,4′-dihydroxy-7-methoxyflavan , 2,2′,5-trihydroxy-4-methoxybenzophenone, 7-hydroxy-6-methoxyflavone, 9-hydroxy-6,7-dimethoxydalbergiquinol[3]
สั่งซื้อ อาหารเสริมสำหรับผู้ป่วย เนสท์เล่ ออรัลอิมแพค คลิ๊ก @amprohealth
เอกสารอ้างอิง
1. หนังสือพจนานุกรมสมุนไพรไทย, ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 5. (ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม). “พะยูง”. หน้า 552-553.
2. สวนพฤกษศาสตร์ ตามพระราชเสาวนีย์ฯ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช. “พะยูง”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.dnp.go.th/pattani_botany/. [23 ส.ค. 2014].
3. ฐานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. “พะยูง”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.phargarden.com. [23 ส.ค. 2014].
4. สำนักงานสวนสาธารณะ สำนักสิ่งแวดล้อม. “พะยูง”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : 203.155.220.217/office/ppdd/publicpark/thai/2011/. [23 ส.ค. 2014]
อ้างอิงรูปจาก
1.https://www.nparks.gov.sg/florafaunaweb/flora/2/8/2835
2.https://www.healthbenefitstimes.com/indian-rosewood-shisham/
