Serum Glutamic-Oxaloacetic Transaminase (SGOT) คืออะไร?

Serum Glutamic-Oxaloacetic Transaminase (SGOT) หรือที่รู้จักในชื่อ Aspartate Aminotransferase (AST) เป็นเอนไซม์ที่พบในเซลล์ของอวัยวะต่างๆ โดยเฉพาะในตับ การตรวจวัดระดับ SGOT ในเลือดเป็นวิธีสำคัญในการประเมินสุขภาพตับและตรวจหาความผิดปกติของตับในระยะเริ่มต้น

ความสำคัญของค่า SGOT ในการตรวจสุขภาพตับ

SGOT เป็นตัวบ่งชี้สำคัญของสุขภาพตับ แม้ว่าจะพบในอวัยวะอื่นด้วย แต่การเพิ่มขึ้นของ SGOT มักบ่งชี้ถึงปัญหาที่เกี่ยวข้องกับตับ

SGOT เป็นเอนไซม์ที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของตับอย่างไร?

SGOT เป็นเอนไซม์ที่ช่วยในกระบวนการเมแทบอลิซึมของกรดอะมิโนในตับ เมื่อเซลล์ตับถูกทำลายหรืออักเสบ SGOT จะรั่วไหลเข้าสู่กระแสเลือด ทำให้ระดับในเลือดสูงขึ้น

ความแตกต่างระหว่าง SGOT และ SGPT ในการตรวจค่าตับ

SGOT พบได้ในหลายอวัยวะ ขณะที่ SGPT (ALT) พบมากในตับ ดังนั้น SGPT จึงมีความจำเพาะต่อตับมากกว่า SGOT แต่การตรวจทั้งสองค่าร่วมกันให้ข้อมูลที่มีประโยชน์มากกว่า

SGOT พบได้ในอวัยวะใดบ้าง และเหตุใดจึงใช้เป็นตัวบ่งชี้สุขภาพตับ?

SGOT พบได้ในตับ หัวใจ กล้ามเนื้อ และไต แต่พบมากที่สุดในตับ การเพิ่มขึ้นของ SGOT มักบ่งชี้ถึงความเสียหายของตับ แม้ว่าอาจเกิดจากปัญหาของอวัยวะอื่นได้

ค่า SGOT ปกติควรอยู่ที่เท่าใด?

ค่า SGOT ปกติอาจแตกต่างกันเล็กน้อยตามห้องปฏิบัติการ แต่โดยทั่วไปมีช่วงที่ถือว่าปกติ

ค่าปกติของ SGOT ในผู้ชายและผู้หญิง

ค่าปกติของ SGOT ในผู้ใหญ่คือ 10-40 U/L โดยผู้ชายอาจมีค่าสูงกว่าผู้หญิงเล็กน้อย

ปัจจัยที่อาจทำให้ค่า SGOT สูงหรือต่ำกว่าปกติ

ปัจจัยที่อาจทำให้ค่า SGOT ผิดปกติ ได้แก่ อายุ เพศ น้ำหนักตัว การใช้ยา และโรคบางชนิด

อะไรเป็นสาเหตุของค่า SGOT สูงกว่าปกติ?

ค่า SGOT สูงกว่าปกติอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุที่ส่งผลต่อสุขภาพตับและอวัยวะอื่นๆ

โรคตับอักเสบ (Hepatitis) และผลกระทบต่อค่า SGOT

โรคตับอักเสบทั้งจากไวรัสและสาเหตุอื่นๆ ทำให้ค่า SGOT สูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ

โรคตับแข็ง (Cirrhosis) ส่งผลต่อค่า SGOT อย่างไร?

โรคตับแข็งทำให้ค่า SGOT สูงขึ้น แต่ในระยะท้ายค่าอาจลดลงเนื่องจากเซลล์ตับถูกทำลายมาก

ภาวะไขมันพอกตับ (Fatty Liver) มีความสัมพันธ์กับค่า SGOT หรือไม่?

ภาวะไขมันพอกตับทำให้ค่า SGOT สูงขึ้นเล็กน้อยถึงปานกลาง โดยเฉพาะในผู้ที่มีน้ำหนักเกิน

การใช้แอลกอฮอล์ ยา หรือสารพิษมีผลต่อค่า SGOT อย่างไร?

การดื่มแอลกอฮอล์มากและการใช้ยาบางชนิดเกินขนาดสามารถทำให้ค่า SGOT สูงขึ้นได้

กล้ามเนื้อหัวใจและกล้ามเนื้อโครงร่างมีผลต่อค่า SGOT อย่างไร?

การบาดเจ็บของกล้ามเนื้อหัวใจหรือกล้ามเนื้อโครงร่าง เช่น จากการออกกำลังกายหนัก อาจทำให้ค่า SGOT สูงขึ้นชั่วคราว

อะไรเป็นสาเหตุของค่า SGOT ต่ำกว่าปกติ?

แม้ว่าค่า SGOT ต่ำมักไม่ค่อยพบ แต่ก็อาจบ่งชี้ถึงปัญหาสุขภาพบางอย่างได้

ค่า SGOT ต่ำสามารถบ่งบอกถึงภาวะอะไรได้บ้าง?

ค่า SGOT ต่ำอาจบ่งชี้ถึงภาวะขาดวิตามิน B6 หรือโรคตับในระยะสุดท้าย

ภาวะขาดสารอาหารมีผลต่อค่า SGOT หรือไม่?

ภาวะขาดสารอาหารโดยเฉพาะโปรตีนอาจทำให้ค่า SGOT ต่ำลงได้

วิธีการตรวจค่า SGOT ทำได้อย่างไร?

การตรวจค่า SGOT ทำได้โดยการเจาะเลือดและวิเคราะห์ในห้องปฏิบัติการ

ขั้นตอนการตรวจ SGOT ผ่านการเจาะเลือด

การตรวจ SGOT ทำโดยการเจาะเลือดจากเส้นเลือดดำที่แขน แล้วนำไปวิเคราะห์ในห้องปฏิบัติการ

ต้องเตรียมตัวก่อนตรวจ SGOT หรือไม่?

โดยทั่วไปไม่จำเป็นต้องงดอาหารก่อนตรวจ SGOT แต่ควรปรึกษาแพทย์หรือเจ้าหน้าที่ห้องปฏิบัติการ

ปัจจัยที่อาจทำให้ค่าผลตรวจ SGOT ผิดปกติชั่วคราว

การออกกำลังกายหนัก การรับประทานยาบางชนิด หรือการดื่มแอลกอฮอล์อาจทำให้ค่า SGOT สูงขึ้นชั่วคราว

การแปลผลค่า SGOT และแนวทางปฏิบัติ

การแปลผลค่า SGOT ควรทำโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ โดยพิจารณาร่วมกับอาการและการตรวจอื่นๆ

ค่า SGOT สูงต้องทำอย่างไร?

หากค่า SGOT สูง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุและรับการรักษาที่เหมาะสม

ควรตรวจค่าตับตัวอื่นร่วมด้วยหรือไม่ (เช่น SGPT, ALP, GGT)?

ควรตรวจค่าตับอื่นๆ เช่น SGPT, ALP และ GGT ร่วมด้วยเพื่อประเมินสุขภาพตับอย่างครอบคลุม

เมื่อไรควรเข้าพบแพทย์เกี่ยวกับค่า SGOT?

ควรพบแพทย์เมื่อค่า SGOT สูงกว่าปกติ หรือมีอาการผิดปกติเกี่ยวกับตับ เช่น ตัวเหลือง ตาเหลือง

วิธีดูแลสุขภาพให้ค่า SGOT อยู่ในเกณฑ์ปกติ

การดูแลสุขภาพตับช่วยรักษาค่า SGOT ให้อยู่ในเกณฑ์ปกติได้

อาหารที่ช่วยบำรุงตับและลดความเสี่ยงของค่า SGOT สูง

รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อตับ เช่น ผักผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี และโปรตีนคุณภาพดี

พฤติกรรมที่ช่วยรักษาสุขภาพตับ เช่น การออกกำลังกายและลดแอลกอฮอล์

ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ลดหรือหยุดดื่มแอลกอฮอล์ และรักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ

วิธีลดความเสี่ยงของโรคตับและค่าตับผิดปกติ

หลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง เช่น การดื่มแอลกอฮอล์มาก การสูบบุหรี่ และการใช้ยาโดยไม่ปรึกษาแพทย์

การตรวจค่า SGOT เป็นเครื่องมือสำคัญในการประเมินสุขภาพตับ การเข้าใจความสำคัญและการแปลผลของการตรวจนี้จะช่วยให้สามารถดูแลสุขภาพตับได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับผลการตรวจ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับคำแนะนำที่เหมาะสม

อย่างไรก็ตาม ควรตระหนักว่าการตรวจค่า SGOT เป็นเพียงส่วนหนึ่งของการประเมินสุขภาพตับโดยรวม ค่า SGOT ที่ผิดปกติเล็กน้อยอาจไม่ได้บ่งชี้ถึงปัญหาสุขภาพที่ร้ายแรงเสมอไป ในทางกลับกัน ผู้ป่วยบางรายอาจมีโรคตับแม้ว่าค่า SGOT จะอยู่ในเกณฑ์ปกติ

การพบแพทย์เพื่อรับการตรวจประเมินอย่างครอบคลุม รวมถึงการซักประวัติ ตรวจร่างกาย และการตรวจทางห้องปฏิบัติการอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง จะช่วยให้ได้ข้อมูลที่ครบถ้วนและแม่นยำมากขึ้นในการวินิจฉัยและรักษาโรคตับ

การดูแลสุขภาพตับเชิงป้องกัน เช่น การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ การออกกำลังกายสม่ำเสมอ การจำกัดการดื่มแอลกอฮอล์ และการหลีกเลี่ยงสารพิษ ยังคงเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการรักษาสุขภาพตับและควบคุมค่า SGOT ให้อยู่ในเกณฑ์ปกติในระยะยาว การตรวจสุขภาพเป็นประจำและการปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์จะช่วยให้สามารถดูแลสุขภาพตับได้อย่างมีประสิทธิภาพและป้องกันโรคตับในอนาคต

ร่วมตอบคำถามกับเรา

อ่านบทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติมตามลิ้งค์ด้านล่าง

เอกสารอ้างอิง

พวงทอง ไกรพิบูลย์. ถาม – ตอบ มะเร็งร้ายสารพัดชนิด. กรุงเทพฯ ซีเอ็ดยูเคชั่น, 2557. 264 หน้า 1.มะเร็ง I.ชื่อเรื่อง. 616.994 ISBN 978-616-08-1170-0

Karmen A, Wroblewski F, Ladue JS (Jan 1955). “Transaminase activity in human blood”. The Journal of Clinical Investigation. 34 (1): 126–31. PMC 438594 Freely accessible. PMID 13221663.

Ghouri N, Preiss D, Sattar N (September 2010). “Liver enzymes, nonalcoholic fatty liver disease, and incident cardiovascular disease: a narrative review and clinical perspective of prospective data”. Hepatology. 52 (3): 1156–61

Wang CS, Chang TT, Yao WJ, Wang ST, Chou P (April 2012). “Impact of increasing alanine aminotransferase levels within normal range on incident diabetes”. Journal of the Formosan Medical Association = Taiwan Yi Zhi. 111 (4): 201–8.