มะเฟือง
มะเฟือง (Star fruit) เป็นผลไม้ที่ค่อนข้างเป็นที่รู้จักในประเทศไทย มักจะมีรสเปรี้ยวหรือหวานตามแต่ละสายพันธุ์ แต่คนไทยมักจะนิยมรับประทานในรูปแบบของผลไม้ จึงไม่ค่อยเห็นมะเฟืองในเมนูอาหารสักเท่าไหร่ คนเมืองอาจจะไม่ค่อยรู้จักและไม่ได้รับประทานบ่อย ๆ นัก แต่มะเฟืองถือเป็นผลไม้ที่มีประโยชน์มากมาย อาจจะกินยากเล็กน้อยแต่ช่วยชะลอวัยได้ด้วย ทั้งนี้ถือเป็นผลไม้ที่มีโทษร้ายแรงเช่นกันหากรับประทานไม่ถูกวิธี
รู้จักกับชื่อต่าง ๆ ของมะเฟือง
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Averrhoa carambola L.
ชื่อสามัญ : มีชื่อสามัญว่า “Star fruit”
ชื่อท้องถิ่น : ภาคใต้เรียกว่า “เฟือง”
ชื่อวงศ์ : วงศ์กระทืบยอด (OXALIDACEAE)
ชื่อพ้อง : Averrhoa acutangula Stokes, Sarcotheca philippica (Villar) Hallier f.
ลักษณะของมะเฟือง
มะเฟือง เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง เป็นไม้พื้นเมืองในแถบอินโดนีเซีย อินเดียและศรีลังกา นิยมปลูกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และบางส่วนของเอเชียตะวันออก
ใบ : เป็นใบประกอบแบบขนนกออกเรียงสลับกัน ปลายใบแหลม โคนใบมน ขอบใบเรียบ ผิวใบเป็นมัน ใบอ่อนมีสีเขียวอมแดง
ดอก : ออกดอกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง มีดอกสีชมพูอ่อนไปจนเกือบแดง
ผล : ผลของมะเฟืองเป็นผลไม้ทรงกระสวย เมื่อหั่นแนวขวางจะเป็นรูปดาวห้าแฉก ผลขณะอ่อนจะมีสีเขียวอ่อนและค่อย ๆ เปลี่ยนเป็นสีเขียวอมเหลือง เมื่อสุกเต็มที่จะมีสีเหลือง เนื้อผลด้านในฉ่ำด้วยน้ำ มีรสหวานอมเปรี้ยวเล็กน้อย บางพันธุ์มีรสเปรี้ยวมาก
การนำไปใช้ประโยชน์ของมะเฟือง
1. เป็นส่วนประกอบของอาหาร ใช้แต่งรสเปรี้ยวในอาหาร เป็นเครื่องแนมกับน้ำพริกหรือเป็นส่วนประกอบในเมนูแหนมเนือง และนำมาคั้นเป็นน้ำดื่มเพื่อสุขภาพได้
2. เป็นส่วนผสมในผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง ส่วนผสมในครีมบำรุงผิวที่ช่วยในการรักษาสิว ฝ้า บำรุงผิวพรรณ
ประโยชน์ของมะเฟือง
- สรรพคุณด้านประสาทสัมผัสทั้ง 5 เสริมสร้างความแข็งแรงของฟัน ป้องกันเลือดออกตามไรฟัน
- สรรพคุณด้านกระดูก ช่วยเสริมสร้างกระดูกให้แข็งแรง
- สรรพคุณด้านหัวใจ ควบคุมการเต้นของหัวใจให้เป็นไปอย่างปกติสม่ำเสมอ
- สรรพคุณด้านเสริมภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย ต้านอนุมูลอิสระ
– ขับพิษและพยาธิในร่างกาย ด้วยการนำดอกมะเฟืองมาต้มเป็นน้ำดื่ม - สรรพคุณด้านการผ่อนคลาย ช่วยผ่อนคลายความเครียด บรรเทาอาการฟุ้งซ่าน ช่วยกล่อมประสาทให้นอนหลับได้สบายขึ้น ช่วยดับกระหาย ลดความร้อนในร่างกาย
- สรรพคุณช่วยบรรเทาอาการ ยาแก้ร้อนใน บรรเทาอาการไข้ เป็นยาขับเสมหะ
– รักษาอาการตุ่มคันตามลำตัว ด้วยการนำใบมาต้มกับน้ำแล้วใช้อาบ
– รักษาตุ่มอีสุกอีใสตามร่างกาย แก้ผดผื่นคัน รักษากลาก เกลื้อน ลดอาการอักเสบและช้ำบวม ด้วยการนำใบสดของมะเฟืองมาตำแล้วนำมาพอก
– บรรเทาอาการปวดศีรษะ ปวดข้อต่าง ๆ ด้วยการนำส่วนรากมะเฟืองมาต้มเป็นน้ำดื่ม - สรรพคุณด้านเลือดในร่างกาย ป้องกันการเกิดโรคโลหิตจาง ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
– ช่วยขับประจำเดือน ด้วยการนำใบมะเฟืองมาต้มผสมกับน้ำ - สรรพคุณด้านป้องกันโรค ป้องกันมะเร็งตับ
- สรรพคุณด้านระบบย่อยอาหารและระบบขับถ่าย
– รักษาอาการท้องร่วงและอาการปวดแสบในกระเพาะอาหาร ด้วยการนำรากมะเฟืองมาต้มเป็นน้ำดื่ม
– ช่วยขับปัสสาวะ ด้วยการนำใบมะเฟืองมาต้มผสมกับน้ำ - สรรพคุณด้านความงาม ช่วยลดความอ้วน น้ำคั้นจากมะเฟืองช่วยขจัดรังแคบนหนังศีรษะ รักษาสิว ฝ้าและบำรุงผิวพรรณ
- สรรพคุณด้านอื่น ๆ น้ำคั้นจากผลมะเฟืองสามารถช่วยลบรอยเปื้อนบนเสื้อผ้าและของใช้ต่าง ๆ
คุณค่าทางโภชนาการของผลมะเฟืองสด
คุณค่าทางโภชนาการของผลมะเฟืองสด ต่อ 100 กรัม โดยคิดเป็น % ร้อยละของปริมาณแนะนำที่ร่างกายต้องการในแต่ละวันสำหรับผู้ใหญ่ ให้พลังงาน 31 กิโลแคลอรี
| สารอาหาร | ปริมาณสารอาหาร |
| คาร์โบไฮเดรต | 6.73 กรัม |
| น้ำตาล | 3.98 กรัม |
| เส้นใย | 2.8 กรัม |
| ไขมัน | 0.33 กรัม |
| โปรตีน | 1.04 กรัม |
| ลูทีนและซีแซนทีน | 66 ไมโครกรัม |
| วิตามินบี1 | 0.014 มิลลิกรัม (1%) |
| วิตามินบี2 | 0.016 มิลลิกรัม (1%) |
| วิตามินบี3 | 0.367 มิลลิกรัม (2%) |
| วิตามินบี5 | 0.391 มิลลิกรัม (8%) |
| วิตามินบี6 | 0.017 มิลลิกรัม (1%) |
| วิตามินบี9 | 12 ไมโครกรัม (3%) |
| โคลีน | 7.6 มิลลิกรัม (2%) |
| วิตามินซี | 34.4 มิลลิกรัม (41%) |
| วิตามินอี | 0.15 มิลลิกรัม (1%) |
| ธาตุแคลเซียม | 3 มิลลิกรัม (0%) |
| ธาตุเหล็ก | 0.08 มิลลิกรัม (1%) |
| ธาตุแมกนีเซียม | 10 มิลลิกรัม (3%) |
| ธาตุแมงกานีส | 0.037 มิลลิกรัม (2%) |
| ธาตุฟอสฟอรัส | 12 มิลลิกรัม (2%) |
| ธาตุโพแทสเซียม | 133 มิลลิกรัม (3%) |
| ธาตุโซเดียม | 2 มิลลิกรัม (0%) |
| ธาตุสังกะสี | 0.12 มิลลิกรัม (1%) |
ข้อควรระวัง
1. ผู้ป่วยที่เป็นโรคไตหรือกำลังจะฟอกไต ไม่ควรรับประทานมะเฟืองเพราะมะเฟืองมีกรดออกซาลิกสูงซึ่งอาจทำให้เกิดอาการข้างเคียงหรือทำให้อาการทรุดหนักมากขึ้น
2. ผู้ที่รับประทานยาลดไขมันและยาคลายเครียด ไม่ควรรับประทานเนื่องจากมะเฟืองมีฤทธิ์ไปต่อต้านการทำงานของตัวยา
3. ไม่ควรรับประทานในปริมาณที่มากเกินไป เพราะมะเฟืองมีกรดออกซาลิกในปริมาณที่สูงโดยเฉพาะมะเฟืองที่มีรสเปรี้ยว หากได้รับปริมาณมากอาจเป็นนิ่วในทางเดินปัสสาวะได้ เนื่องจากกรดออกซาลิกจะไปจับตัวกับแคลเซียมและตกเป็นผลึกนิ่วในไต เมื่อผลึกมีจำนวนมากจะเกิดการตกตะกอนขึ้น ทำให้เกิดการอุดตันในเนื้อไตและท่อไตจนเกิดอาการไตวายเฉียบพลันได้
4. ไม่ควรดื่มน้ำมะเฟืองหลังจากทำงานหนักและสูญเสียเหงื่อในปริมาณมาก
มะเฟือง เป็นผลไม้สีเหลืองที่ไม่ค่อยนิยมในคนเมืองหรือคนรุ่นใหม่สักเท่าไหร่ แต่เป็นที่รู้จักและมีลักษณะโดดเด่น ผู้คนส่วนมากไม่ค่อยรู้ว่ามะเฟืองสามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้หลากหลายกว่าที่คิด สรรพคุณที่โดดเด่นเลยก็คือ บำรุงผิวพรรณ ลดความร้อนในร่างกาย และป้องกันมะเร็งตับ แต่การรับประทานมะเฟืองไม่ว่าจะในรูปแบบไหนควรที่จะระมัดระวังเพราะโทษของมะเฟืองนั้นร้ายแรงเช่นกัน
บทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม
