กาฬพฤกษ์ สรรพคุณเป็นยาระบายอ่อน ๆ แก้พิษไข้

กาฬพฤกษ์

กาฬพฤกษ์ Horse cassia, Pink Shower เป็นพรรณไม้ยืนต้นผลัดใบขนาดกลางถึงขนาดใหญ่มีความสูงได้ถึง 20 เมตร ดอกมักจะออกในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนมีนาคม พืชสมุนไพรมีสรรพคุณและประโยชน์ของเนื้อในฝักใช้ปรุงเป็นยาระบายอ่อน ๆ แก้พิษไข้ สามารถพบการกระจายพันธุ์ทั่วทุกภาคของประเทศไทย จัดอยู่ในวงศ์ถั่ว (FABACEAE หรือ LEGUMINOSAE) และอยู่ในวงศ์ย่อยราชพฤกษ์ (CAESALPINIOIDEAE หรือ CAESALPINIACEAE) ซึ่งมีชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Cassia grandis L.f. ชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ คือเปลือกขม (ปราจีนบุรี), กัลปพฤกษ์ (กรุงเทพมหานคร), กาลพฤกษ์ ไชยพฤกษ์ ราชพฤกษ์ (ภาคกลาง), กานล์ กาลส์ (เขมร), กาฬพฤกษ์ยอดแดง[1],[2],[4] คำว่า “กาฬ” และคำว่า “พฤกษ์” นั้น แปลตรง ๆ จะได้ว่า “ต้นไม้สีดำ”

ลักษณะต้นกาฬพฤกษ์

• ลักษณะของต้น[1],[2],[3]
  – ลำต้นมีความคล้ายกับต้นคูนหรือต้นราชพฤกษ์
  – เรือนยอดเป็นพุ่มหรือแผ่กว้าง
  – โคนต้นมีพูพอน
  – เปลือกต้นเป็นสีน้ำตาลเข้มเกือบดำ
  – แตกเป็นร่องลึก ตามกิ่งอ่อน ใบอ่อน
  – ช่อดอกมีขนนุ่มสีน้ำตาลขึ้นหนาแน่น
  – ยอดอ่อนเป็นสีแดง
  – มีถิ่นกำเนิดในทวีปอเมริกาเขตร้อน
  – มีเขตการกระจายพันธุ์ในเขตร้อนทั่วไป
  – สามารถขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ดหรือการตอนกิ่ง
  – เป็นพรรณไม้ที่มีปลูกกันทั่วไปตามบ้านและวัด
• ลักษณะของใบ[1],[2],[3]
  – ใบมีขนาดเล็ก ลักษณะคล้ายใบแคฝรั่งหรือใบขี้เหล็ก
  – เป็นใบประกอบแบบขนนกปลายคู่
  – ออกเรียงสลับกัน
  – แกนกลางใบประกอบยาว 15-30 เซนติเมตร
  – ก้านใบประกอบยาว 2-3 เซนติเมตร
  – มีใบย่อยประมาณ 10-20 คู่ เรียงจากเล็กไปหาใหญ่
  – ใบย่อยเป็นรูปรีแกมรูปขอบขนาน
  – ปลายใบมนมีติ่งหรือหยักเว้าอยู่เล็กน้อย
  – โคนใบเบี้ยว มีความกว้างประมาณ 1-2 เซนติเมตร และยาว 3-5 เซนติเมตร
  – แผ่นใบบางเรียบ
  – แผ่นใบด้านบนเกลี้ยงเป็นมันหรือมีขนประปราย
  – แผ่นใบด้านล่างมีขนขึ้นหนาแน่น
  – ใบอ่อนหรือยอดอ่อนเป็นสีแดง
• ลักษณะของดอก[1],[2],[3]
  – ออกดอกเป็นช่อ
  – ช่อดอกเป็นช่อกระจะ
  – ออกตามกิ่งพร้อมกับผลิใบอ่อน มีความยาว 10-20 เซนติเมตร
  – ก้านดอกยาว 1-2 เซนติเมตร
  – ใบประดับเป็นรูปไข่ ปลายแหลม กว้าง 3 มิลลิเมตร และยาว 5 มิลลิเมตร
  – ดอกจะร่วงได้ง่าย
  – ดอกมีลักษณะที่คล้ายกับดอกเชอร์รี่ มีกลิ่นหอม
  – ดอกกลีบเลี้ยงมี 5 กลีบ เป็นรูปไข่กลับ ค่อนข้างกลม กว้าง 5 มิลลิเมตร และยาว 5-8 มิลลิเมตร มีขนนุ่ม
  – กลีบดอกมี 5 กลีบ เมื่อเริ่มบานจะเป็นสีแดงคล้ำ จะเปลี่ยนเป็นสีชมพูอมส้มตามลำดับ เป็นรูปไข่กลับ มีความกว้าง 8-10 มิลลิเมตร และยาว 1.2-1.5 เซนติเมตร
  – มีเกสรเพศผู้ 10 อัน มีความยาวไม่เท่ากัน
  – แบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม
  – กลุ่มแรกจะมี 3 อัน ก้านชูอับเรณูยาวประมาณ 3 เซนติเมตร
  – กลุ่มที่ 2 มี 5 อัน ก้านชูอับเรณูจะสั้น
  – กลุ่มที่ 3 จะมี 2 อัน ก้านชูอับเรณูสั้นมากและอับเรณูจะฝ่อ
  – รังไข่มีลักษณะเรียวโค้ง มีขนหนานุ่ม
  – เกสรดอกเป็นสีเหลือง
• ลักษณะของผล[1],[2],[3]
  – ผลเป็นฝัก ค่อนข้างกลม
  – เป็นแท่งหรือรูปทรงกระบอกยาว
  – โคนและปลายสอบ
  – เปลือกฝักทั้งหนาและแข็ง เป็นสีดำ ผิวขรุขระ และมีรอยแตก
  – ฝักมีความกว้าง 3-4 เซนติเมตร และยาว 20-40 เซนติเมตร
  – ที่ขอบฝักเป็นสันตามแนวยาวทั้งสองข้าง
  – ผิวฝักมีรอยแตก
  – ฝักแก่จะแห้งแล้วไม่แตก
  – เนื้อในของฝักเป็นสีขาวและแห้ง
  – จะซ้อนกันเป็นชั้น ๆ
  – มีเมล็ดประมาณ 20-40 เมล็ด

สรรพคุณของกาฬพฤกษ์

• เนื้อในฝัก สามารถนำมาใช้เป็นยาแก้พิษไข้ได้[1]
• เนื้อในฝัก สามารถนำมาใช้ปรุงรับประทานเป็นยาระบายอ่อน ๆ ระบายอุจจาระธาตุ แก้พรรดึกไม่ไซ้ท้อง และระบายท้องเด็กได้ดี[1],[3],[4]
• เปลือกและเมล็ด สามารถนำมาใช้รับประทานเป็นยาทำให้อาเจียน และเป็นยาถ่ายพิษไข้ได้[1],[3]

ประโยชน์ของกาฬพฤกษ์

• คนสมัยก่อนจะนำเนื้อในฝัก มาใช้กินกับหมาก[4]
• เนื้อไม้และเปลือก สามารถนำมาใช้ในการฟอกหนังได้[4]
• นิยมนำมาปลูกเป็นไม้ประดับทั่วไป[2]
• ถูกจัดให้เป็นพันธุ์ไม้พระราชทานเพื่อปลูกเป็นมงคลแก่จังหวัดบุรีรัมย์[2]

สั่งซื้อ อาหารเสริมสำหรับผู้ป่วย เนสท์เล่ ออรัลอิมแพค คลิ๊ก @amprohealth

เอกสารอ้างอิง
1. หนังสือพจนานุกรมสมุนไพรไทย, ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 5. (ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม). “กาลพฤกษ์”. หน้า 62.
2. ข้อมูลพรรณไม้, สำนักงานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี. “กาฬพฤกษ์”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.rspg.or.th/plants_data/. [17 มิ.ย. 2015].
3. สรรพคุณสมุนไพร 200 ชนิด, สำนักงานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี. “กาฬพฤกษ์”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.rspg.or.th/plants_data/herbs/. [17 มิ.ย. 2015].
4. สำนักศิลปวัฒนธรรมและพัฒนาชุมชน, มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี. “กาฬพฤกษ์”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.rbru.ac.th/db_arts/rbruflower/pdf/Grandis.pdf. [17 มิ.ย. 2015].

อ้างอิงรูปจาก
1.https://www.flickr.com/photos/adaduitokla/8585196208
2.https://indiabiodiversity.org/observation/show/383329