โรคเลือดออกตามไรฟัน หรือ โรคลักปิดลักเปิด
โรคเลือดออกตามไรฟัน หรือ โรคลักปิดลักเปิด ( Scurvy ) เป็น ภาวะขาดวิตามินซี ( กรดแอสคอร์บิก ) ทำให้ร่างกายร่างกายได้รับวิตามินซีไม่เพียงพอ ซึ่งไม่สามารถสร้างคอลลาเจน ( Collagen ) ได้นำไปสู่การลายตัวของเนื้อเยื่อในร่างกาย วิตามินซี ( Vitamin C ) ช่วยในการดูดซึมธาตุเหล็กหากร่างกายขาดธาตุเหล็กอาจนำไปสู่การเกิดโรคโลหิตจางได้ นอกจากนี้ยังควบคุมการทำงานที่สำคัญอื่น ๆ อีกมากมายเช่น การเจริญเติบโตของร่างกาย การทำงานของเซลล์ การสร้างฮอร์โมน และเนื้อเยื่อ เลือดออกตามไรฟันมักพบในผู้สูงอายุเป็นส่วนใหญ่เนื่องจากได้รับสารอาหาร วิตามินซีที่ไม่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกายที่ได้จากการรับประทานอาหารเข้าไป เป็นต้น
สัญญาณเตือนของอาการเลือดออกตามไรฟันระยะเริ่มต้น
โดยทั่วไปอาการของเลือดออกตามไรฟันที่เห็นได้ชัด คือ มีเลือดออกบริเวณใต้เหงือกและไรฟัน ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น โรคโลหิตจาง โรคลักปิดลักเปิด โรคเหงือกอักเสบ โดยทั่วไปสัญญาณของเลือดออกตามไรฟันจะเริ่มหลังจากขาดวิตามินซีอย่างรุนแรงอย่างต่อเนื่องอย่างน้อย 4 สัปดาห์หรืออาจใช้เวลา ประมาณ 3 เดือนขึ้นไปกว่าจะมีอาการ ได้แก่
- ความอ่อนแอ
- ความเหนื่อยล้าโดยไม่มีสาเหตุ
- เบื่ออาหาร
- หงุดหงิดง่าย
- ปวดขา
หากอาการเลือดออกตามไรฟันหลังจาก 1 ถึง 3 เดือนอาจมีความรุนแรงมากขึ้นหรืออาจทำให้เกิดอาการ ต่อไปนี้
- มีกลิ่นปากรุนแรง
- เลือดออกตามไรฟันขณะแปรงฟัน
- รู้สึกเจ็บบริเวณเหงือก
- เหงือกบวมแดง เหงือกอักเสบรุนแรง
- มีไข้เล็กน้อย
- ฟันผุ
- รู้สึกฟันโยก
- หากไม่ได้รับการรักษาฟันอาจหลุดได้
วิตามินซีเป็นสารอาหารที่จำเป็นใช้รักษาโรคเลือดออกตามไรฟันและสามารถกระตุ้นการสร้างคอลลาเจนช่วยให้เนื้อเยื่อส่วนต่าง ๆ ของร่างกายแข็งแรง
- ช่วยให้การทำงานของระบบภูมิคุ้มกันดีขึ้น
- ช่วยดูดซึมธาตุเหล็ก
- ช่วยเผาผลาญคอเลสเตอรอล
- ช่วยต้านอนุมูลอิสระ
- ช่วยในการรักษาบาดแผล
สาเหตุ และปัจจัยเสี่ยงของการขาดวิตามินซี
- ผู้สูงอายุ
- ผู้ป่วยพิษสุราเรื้อรัง
- ผู้ป่วยล้างไต
- ผู้ที่สูบบุหรี่หนักเสี่ยงต่อการเลือดออกตามไรฟัน
- ทารกกินนมวัวอย่างเดียว
- ผู้สูงอายุ บริโภคชาและขนมปังปิ้งเท่านั้น
- คนจนที่ไม่สามารถซื้อผักผลไม้ได้
- บุคคลที่มีความผิดปกติในการรับประทานอาหาร
- เลือดออกตามไรฟันมักพบในผู้ป่วยโรคเบาหวานประเภท 1 ที่ต้องการวิตามินซีสูง
- บุคคลที่มีความผิดปกติของระบบทางเดินอาหาร เช่น โรคลำไส้อักเสบ
- ผู้ที่มีธาตุเหล็กเกิน ซึ่งนำไปสู่การสูญเสียวิตามินซี
- ผู้ที่รับประทานอาหารไม่ครบ 5 หมู่ หรือแพ้อาหาร
การวินิจฉัยโรคเลือดออกตามไรฟัน
ทันตแพทย์จะสอบถามประวัติหากมีโรคประจำตัว เช่น โรคโลหิตจาง และทำการตรวจเหงือกและฟัน เอกซเรย์ช่องปาก เพื่อดูการอักเสบของเหงือกรวมถึงพฤติกรรมการแปรงฟัน ใช้ไหมขัดฟัน หรือชอบแคะฟันหลังจากกินอาหารเสร็จอาจทำให้เลือดออกได้เช่นกัน
การรักษาเลือดออกตามไรฟัน และป้องกันการขาดวิตามินซี
โรคเลือดออกตามไรฟันสามารถรักษาได้โดยการรับประทานอาหารเสริมวิตามินซี ซึ่งสามารถช่วยให้ผู้ป่วยหายจากอาการได้ภายใน 1 สัปดาห์ เมื่ออาการนี้ดีขึ้นแนะนำให้กินคผักและผลไม้สดเพื่อรักษาระดับวิตามินซี ( Vitamin C ) แนะนำวิธีการแปรงฟันอย่างถูกวิธีให้แก่ผู้ป่วย ควรแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง เลือกใช้แปรงสีฟัน ที่เหมาะสมขนแปรงไม่แข็งหรือนุ่มเกินไป ใช้ยาสีฟัน น้ำยาบ้วนปากที่สามารถป้องกันและยับยั้งแบคทีเรียในช่องปากได้
เลือดออกตามไรฟันในผู้ใหญ่แม้คนที่เป็นโรคเลือดออกตามไรฟันส่วนใหญ่สามารถรักษาให้หายได้ แต่การรับประทานอาหารที่ไม่ดีหรือพฤติกรรมการกินอาจทำให้เกิดเลือดออกตามไรฟันได้อีกในเด็กและผู้ใหญ่
บทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม
