พริกขี้หนู ช่วยลดระดับไขมันในเลือด

พริกขี้หนู

พริกขี้หนู ถิ่นกำเนิดอยู่ในแถบอเมริกาเขตร้อน มักขึ้นร่วมกับวัชพืชชนิดอื่น สามารถพบได้ในทุกภาคของประเทศไทย ชื่อสามัญ Bird pepper, Chili pepper, Cayenne Pepper, Tabasco pepper[1],[2] ชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Capsicum annuum L. ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ คือ Capsicum frutescens L., Capsicum frutescens var. frutescens, Capsicum minimum Mill.) จัดอยู่ในวงศ์มะเขือ (SOLANACEAE)[1] ชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ คือ พริกแด้ พริกแต้ พริกนก พริกแจว พริกน้ำเมี่ยง (ภาคเหนือ), หมักเพ็ด (ภาคอีสาน), พริก พริกชี้ฟ้า (ภาคกลาง), ดีปลีขี้นก พริกขี้นก (ภาคใต้), พริกมะต่อม (เชียงใหม่), ปะแกว (นครราชสีมา), มะระตี้ (สุรินทร์), ดีปลี (ปัตตานี), ครี (กะเหรี่ยง-กำแพงเพชร), ลัวเจียะ (จีนแต้จิ๋ว), ล่าเจียว (จีนกลาง), มือซาซีซู, มือส่าโพ[1],[3]

ลักษณะของพริกขี้หนู[1],[3],[4],[5]

• ต้น
  – เป็นไม้ล้มลุกหรือไม้พุ่มขนาดเล็ก
  – ต้นมีความสูงประมาณ 30-90 เซนติเมตร
  – มีอายุได้ถึง 1-3 ปี
  – แตกกิ่งก้านสาขามาก
  – กิ่งอ่อนเป็นสีเขียว
  – กิ่งแก่จะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล
  – สามารถขยายพันธุ์ได้โดยการเพาะเมล็ด
  – เติบโตได้ดีในดินร่วนปนเหนียว ดินร่วนระบายน้ำดี
  – ไม่ทนต่อสภาพน้ำขัง
• ใบ
  – ใบเป็นใบเดี่ยว
  – ออกใบเรียงสลับตรงข้ามกัน
  – ใบมีรูปร่างเป็นรูปไข่ รูปกลมรี หรือรูปวงรี
  – ปลายใบแหลม โคนใบเฉียงหรือสอบ และขอบใบจะเรียบ
  – ใบมีความกว้างประมาณ 2-4 เซนติเมตร และมีความยาวประมาณ 3-8 เซนติเมตร
  – แผ่นใบเรียบ มีสีเขียวมันวาว
  – ก้านใบยาวประมาณ 4-7 เซนติเมตร
• ดอก
  – ออกดอกเป็นช่อกระจุกตามซอกใบ
  – ในแต่ละช่อจะมีประมาณ 2-3 ดอก
  – มีกลีบดอกประมาณ 5-7 กลีบ
  – กลีบดอกเป็นสีขาว สีเหลืองอ่อนอมเขียว หรือสีเขียวอ่อน
  – เกสรเพศผู้จะมีอยู่ประมาณ 5 อัน จะขึ้นสลับกับกลีบดอก
  – เกสรเพศเมียจะมีอยู่เพียง 1 อัน
  – มีรังไข่ประมาณ 2-3 ห้อง
• ผล
  – ผลมีรูปร่างยาวรี
  – ปลายผลแหลม
  – ผลมีความกว้างประมาณ 3-5 มิลลิเมตร และยาวประมาณ 2-3 เซนติเมตร
  – ผลสดจะเป็นสีเขียว
  – ผลสุกจะเปลี่ยนเป็นสีส้มแดงหรือเป็นสีแดงปนสีน้ำตาล
  – ผลมีผิวที่ค่อนข้างลื่น
  – ภายในผลจะกลวงและมีแกนกลาง
  – รอบ ๆ แกนจะมีเมล็ดเป็นสีเหลืองเกาะอยู่มาก
  – เมล็ดมีรูปร่างแบนเป็นสีขาวหรือสีเหลืองอ่อนและมีรสเผ็ด
  – เมล็ดมีขนาดประมาณ 3 มิลลิเมตร

ข้อมูลทางเภสัชวิทยา

1. สารสำคัญที่พบได้แก่[1]
   – acetic acid
   – alanine,phenyl
   – ascorbic acid
   – butyric acid
   – butyric acid
   – caffeic acid
   – caproic acid
   – capsaicin
   – chlorogenic acid
   – ferulic acid
   – hexanoic acid
   – lauric acid
   – protein
   – novivamide
   – valeric acid
   – vanillyl amine
   – zucapsaicin
2. เมื่อปี ค.ศ.1982 ที่ประเทศอินเดีย[1]
   – ได้ทำการทดลองใช้สารสกัดจากพริก
   – ผลการทดลองพบว่าสารสกัดที่ได้สามารถช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดของสัตว์ทดลองได้
3. เมื่อปี ค.ศ.2001 และปี ค.ศ.2004 ที่ประเทศจาเมกา ได้ทำการทดลองในสุนัข[1]
   – ช่วยยับยั้งการดูดซึมน้ำตาลจากทางเดินอาหาร
   – ช่วยเพิ่มการหลั่งของอินซูลิน จึงสามารถช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดลดลงได้
4. สารสกัดที่ต้มด้วยน้ำ[3],[4]
   – สามารถใช้ในการฆ่าแมลงได้
5. สาร Capsaicin[3],[4]
   – ช่วยยับยั้งเชื้อ Bacillis cereus
   – ช่วยฆ่าเชื้อ Bacillus subtilis
6. จากการศึกษาในประเทศญี่ปุ่น จากการกินพริก 10 กรัม[10]
   – ทำให้เพิ่มอัตราการเผาผลาญของร่างกาย โดยจะเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วภายใน 30 นาที
7. การนำสารสกัดจากพริกมาใช้ทาลงบนผิวหนัง[3],[4]
   – ทำให้หลอดเลือดบริเวณนั้นเกิดการขยายตัว
   – ทำให้การไหลเวียนของเลือดเพิ่มขึ้น
   – หากใช้มากเกินไปจะทำให้ระคายเคืองต่อผิว ทำให้ผิวหนังเป็นแผลพุพองและแสบร้อนได้
8. สาร Capsaicin[3]
   – ช่วยทำให้เจริญอาหาร
   – ช่วยกระตุ้นทำให้การเคลื่อนไหวของกระเพาะอาหารสุนัขเพิ่มขึ้น
9. น้ำที่สกัดได้จากพริก[3]
   – จะลดการบีบตัวของลำไส้เล็กส่วนปลาย ilieum ของหนูตะเภาที่เกิดจากอะเซทิลโมลีนและฮีสตามีน
10. Capsaicin[3]
    – จะเพิ่มการบีบตัวของลำไส้เล็กส่วนปลาย ileum ของหนูตะเภา
11. การรับประทานอาหารที่ปรุงด้วยพริกแก่สีแดงเป็นเวลา 3 สัปดาห์[3]
    – พบว่าสารในกลุ่มคอร์ติโซนในพลาสมาจะเพิ่มขึ้น และจะขับออกมาทางปัสสาวะเพิ่มขึ้นด้วย
12. สารสกัดที่นำมาฉีดเข้าทางช่องท้องของหนูถีบจักรทดลอง[3]
    – มีฤทธิ์กดประสาท ทำให้หนูทดลองเดินเซเล็กน้อยและชักตายได้
13. สารสกัดที่นำมาฉีดเข้าทางหลอดเลือด[3]
    – มีฤทธิ์กระตุ้นปลายประสาทรับความรู้สึกทั่วไป
    – มีฤทธิ์กระตุ้นมดลูกของหนูขาวทดลอง
14. สาร Capsaicin[10]
    – สามารถลดการจับกลุ่มของเกล็ดเลือดได้
15. จากการศึกษาในคนที่ได้รับประทานพริกสด 5 กรัมที่สับละเอียดพร้อมกับน้ำ 1 แก้ว[10]
    – จากการวัดค่าการจับกลุ่มของเกล็ดเลือดหลังกินทันทีจนถึงหนึ่งชั่วโมง พบว่าจะมีการยืดระยะเวลาของการจับกลุ่มของเกล็ดเลือดออกไปภายใน 30 นาทีหลังกินพริก
    – จากการศึกษาในระยะเวลา 4 สัปดาห์ พบว่าการจับกลุ่มของเกล็ดเลือดมีการยืดระยะเวลาออกไปอีกเช่นกัน
16. จากการศึกษาโดยให้หนูกินพริกและ Capsaicin เข้าไป[10]
    – ช่วยทำให้ระดับไขมันในเลือดลดลง
17. การศึกษาในคนที่มีไขมันในเลือดสูง โดยทำการแบ่งกลุ่มให้กิน5 กรัม ร่วมกับอาหารปกติ เป็นระยะเวลา 4 สัปดาห์[10]
    – ในกลุ่มที่ไม่กินพริกมีระดับไขมันคอเลสเตอรอล ไขมันเลว และไขมันดีสูงขึ้น
    – ในกลุ่มที่กินพริกมีระดับไขมันทั้งหมดและไขมันเลวไม่เปลี่ยนแปลง แต่ไขมันดีสูงขึ้น
18. จากการศึกษาผลการลดระดับน้ำตาลในเลือดกับหญิงวัยหมดประจำเดือนจำนวน 10 ราย โดยทำการทดลองเปรียบเทียบระดับน้ำตาลในเลือด[10]
    – ในวันแรกให้ดื่มน้ำตาลกลูโคส 75 กรัม เพียงอย่างเดียว แล้วเจาะเลือด ในเวลาก่อนกินและหลังกินที่เวลา 15, 30 และ 60 นาที
    – ในวันที่สองให้ดื่มน้ำตาลกลูโคสเช่นเดียวกับวันแรก แต่กินร่วมกับพริกและทำการเจาะเลือด ในเวลาก่อนกินและหลังกินที่เวลา 15, 30 และ 60 นาที
    – จากนั้นนำผลที่ได้มาเปรียบเทียบกัน พบว่าระดับน้ำตาลในเลือดหลังการดื่มน้ำตาลพร้อมพริก 30 นาที จะต่ำกว่าน้ำตาลในเลือดในวันแรกที่ไม่ได้กินพริกประมาณร้อยละ 20

สรรพคุณของพริกขี้หนู

• ช่วยกระตุ้นให้ผมงอก[9]
• ช่วยรักษาโรคเกาต์ ช่วยลดอาการไขข้ออักเสบ ลดอาการปวดบวม[1],[3],[8]
• ช่วยรักษาอาการตะคริวได้ ช่วยทำให้บริเวณผิวที่ทามีเลือดมาเลี้ยงมากขึ้น และกระตุ้นทำให้บริเวณที่ทารู้สึกร้อน[8],[9]
• ช่วยลดอาการปวดบวมอันเนื่องจากลมชื้นหรือจากความเย็นจัด[3],[4]
• ช่วยแก้อาการปวดเมื่อยตามตัว ขับลมชื้นตามร่างกาย[4]
• ช่วยรักษาอาการปวดตามเอวและน่อง[3]
• ช่วยรักษาอาการบวม ฟกช้ำดำเขียว ปวดตามข้อ เคล็ดขัดยอก[3],[4]
• ช่วยทำให้การไหลเวียนของเลือดดีขึ้น[3,[4]
• ช่วยแก้พิษตะขาบและแมงป่องกัด[6]
• ช่วยต้านแบคทีเรียและอนุมูลอิสระ[8]
• ช่วยรักษาโรคหิด กลากเกลื้อน[3]
• ช่วยป้องกันการเป็นผื่นแดงเนื่องจากแพ้อากาศเย็น[9]
• ช่วยขับน้ำคาวปลาของสตรี[6]
• ช่วยรักษาโรคบิด[3]
• ช่วยแก้อาการเจ็บคอ เสียงแหบ[6]
• ช่วยรักษาอาการอาเจียน[3]
• ช่วยสลายเมือกในปอด ทำให้ทางเดินหายใจโล่ง ช่วยป้องกันหลอดลมอักเสบและถุงลมโป่งพอง[8],[9],[10]
• ช่วยแก้ไข้หวัด ลดน้ำมูก บรรเทาอาการไอ ช่วยขับเสมหะ[2],[10]
• ช่วยบรรเทาอาการเจ็บปวด และทำให้อารมณ์แจ่มใส[10]
• ช่วยลดการอุดตันของหลอดเลือด[10]
• ช่วยเพิ่มการไหลเวียนของโลหิต ช่วยสลายลิ่มเลือด[8]
• ช่วยลดความดันโลหิตได้ เพราะทำให้หลอดเลือดอ่อนตัวและช่วยทำให้ระบบการไหลเวียนของเลือดเป็นไปได้ด้วยดี[9]
• ช่วยเร่งการสันดาปและเร่งเมตาบอลิซึม ช่วยใช้แคลอรีให้หมดไป จึงทำให้น้ำหนักลด[8],[10]
• ช่วยลดระดับไตรกลีเซอไรด์และไขมันเลว[8],[10]
• ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด[1]
• ช่วยแก้ตานซางซึ่งเป็นโรคที่มักพบได้ในเด็ก[2]
• ช่วยกระตุ้นทำให้เจริญอาหาร และช่วยบำรุงธาตุในร่างกาย[1],[2],[4]
• ช่วยแก้เท้าแตก[6]
• ช่วยแก้เส้นเอ็นพิการ แก้ปวดเมื่อยตามตัว แก้ปวดบวม[3],[6]
• ช่วยขับปัสสาวะ[6]
• ช่วยรักษาอาการบวม ฟกช้ำดำเขียว ปวดตามข้อ เคล็ดขัดยอก[6]
• ช่วยทำให้การไหลเวียนของเลือดดีขึ้น[6]
• ช่วยแก้มดคันไฟกัด[6]
• ช่วยรักษาแผลสดและแผลเปื่อย[6]
• ช่วยแก้อาการคัน[1]
• ช่วยแก้หวัด[11]
• ช่วยเจริญอาหาร เพิ่มน้ำลาย และช่วยขับลม[8]

ประโยชน์ของพริกขี้หนู

• พริก สามารถนำมาใช้เป็นส่วนประกอบที่อยู่ในสเปรย์ป้องกันตัวได้ เมื่อฉีดเข้าตาโดยตรงอาจจะทำให้มองไม่เห็นประมาณ 2-3 นาที[10]
• การรับประทานพริกเป็นประจำ จะช่วยป้องกันการเกิดโรคหัวใจและโรคหลอดลมอักเสบได้[9]
• สามารถนำมาใช้เป็นส่วนผสมในยาขี้ผึ้งทาถูนวดได้[2],[9],[10]
• สามารถนำมาใช้เป็นส่วนผสมในยาธาตุ ยาแก้ปวดท้องได้[2],[9],[10]
• ยอดและใบอ่อน ช่วยในการบำรุงประสาทและบำรุงกระดูก[6]
• ยอดและใบอ่อน สามารถนำมาประกอบอาหารได้อีกหลายเมนู เช่น แกงเลียง แกงอ่อม ทอดกับไข่[5]
• เมล็ดอ่อนหรือเมล็ดแก่ สามารถนำไปปรุงรสเผ็ดในอาหาร เช่น ต้ม ลาบ น้ำพริกได้[5]
• มีความนิยมนำมาใช้ในการปรุงรสชาติอาหารสำหรับคนไทย[3]

คุณค่าทางโภชนาการ

ปริมาณพริก100 กรัมให้ พลังงาน 76 กิโลแคลอรี [5],[10]

(ข้อมูลจาก : กองโภชนาการ กรมอนามัย)

ข้อควรระวังในการรับประทาน

• สำหรับผู้ที่ไม่ได้รับประทานเผ็ด แล้วมารับประทานอาจจะทำให้ชักตาตั้งได้[9]
• การรับประทานพริกมากเกินไปอาจทำให้เกิดอาการแสบท้อง ทำให้หน้าเป็นสิวได้[9]
• หากผิวหนังถูกพริกอาจจะทำให้เกิดอาการแสบร้อนได้[9]
• หากรับประทานพริกที่เผ็ดมากเข้าไป การดื่มนมตามจะช่วยลดความเผ็ดลงได้ เนื่องจากน้ำนมจะมีสาร Casein ที่ช่วยละลายความเผ็ด[8]
• ผู้ที่มีอาการกระเพาะหรือลำไส้อักเสบ เป็นแผลในกระเพาะอาหาร และผู้ที่เป็นวัณโรคหรือริดสีดวงทวาร ไม่ควรรับประทานพริก[4]

เอกสารอ้างอิง
1. หนังสือสมุนไพรบำบัดเบาหวาน 150 ชนิด. (เภสัชกรหญิง จุไรรัตน์ เกิดดอนแฝก). “พริกขี้หนู”. หน้า 113-114.
2. หนังสือสมุนไพรสวนสิรีรุกขชาติ. (คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล). “พริกขี้หนู Cayenne Pepper”. หน้า 72.
3. หนังสือพจนานุกรมสมุนไพรไทย, ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 5. (ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม). “พริกขี้หนู”. หน้า 535-538.
4. หนังสือสารานุกรมสมุนไพรไทย-จีน ที่ใช้บ่อยในประเทศไทย. (วิทยา บุญวรพัฒน์). “พริก”. หน้า 368.
5. ผักพื้นบ้านในประเทศไทย กรมส่งเสริมการเกษตร. “พริกขี้หนู”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : ftp://smc.ssk.ac.th/intranet/Research_AntioxidativeThaiVegetable/. [26 ส.ค. 2014].
6. สารศิลปยาไทย ฉบับที่ ๑๘, สมาคมผู้ประกอบโรคศิลปแผนไทย (เชียงใหม่). “พริกขี้หนู”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.oocities.org/thaimedicinecm/. [26 ส.ค. 2014].
7. ไทยเกษตรศาสตร์. “พริกขี้หนู สรรพคุณทางยา”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.thaikasetsart.com. [26 ส.ค. 2014].
8. รายการสาระความรู้ทางการเกษตร ฝ่ายวิจัยและบริการวิชาการ คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่. “ไผ่และพริก”. บทความวิทยุรายการสาระความรู้ทางการเกษตร ประจำวันจันทร์ที่ 11 สิงหาคม 2546. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : natres.psu.ac.th. [26 ส.ค. 2014].
9. หนังสือพิมพ์มติชนบทเทคโนโลยีชาวบ้าน ฉบับที่ 452, วันที่ 01 เมษายน พ.ศ. 2552. “เจาะตลาด”. (ประสิทธิ์ศิลป์ ชัยยะวัฒนะโยธิน).
10. มูลนิธิหมอชาวบ้าน. นิตยสารหมอชาวบ้าน เล่มที่ 305 คอลัมน์ : เรื่องเด่นจากปก. (ดร.พัชราณี ภวัตกุล). “พริกขี้หนู กับปัจจัยเสี่ยง ของโรคหัวใจและหลอดเลือด”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.doctor.or.th. [26 ส.ค. 2014].
11. หนังสืออาหารจากสมุนไพร อร่อย สุขภาพดี. (จำลองลักษณ์ หุ้นชิ้น, จิรนาฏ วีรชัยพิเชษฐ์กุล, รุ่งทิพย์ พรหมทรัพย์, อภิสิทธิ์ ประสงค์สุข). “พริกขี้หนู”.

รูปอ้างอิง
https://medthai.com/