หนามโค้ง ผักพื้นเมืองของชาวเหนือ ช่วยแก้ไข้และเป็นยาระบาย

หนามโค้ง

หนามโค้ง (Caesalpinia furfuracea) หรือเรียกกันว่า “ผักงวม” มีฝักที่สามารถนำมาประกอบอาหารและรับประทานได้ อีกทั้งยังเป็นส่วนที่มีสรรพคุณทางยาสมุนไพรอีกด้วย ฝักมีรสเปรี้ยวอมฝาดแต่เมื่อนำมาปรุงจะมีรสชาติที่อร่อย นอกจากฝักแล้วยังมีดอกสีเหลืองอร่ามบนต้นชวนให้น่ามองและดูสวยงาม หนามโค้งเป็นผักพื้นเมืองของทางภาคเหนือที่ค่อนข้างหายากในปัจจุบัน

รู้จักกับชื่อต่าง ๆ ของหนามโค้ง

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Caesalpinia furfuracea (Prain) Hattink
ชื่อท้องถิ่น : ภาคเหนือเรียกว่า “พาย่วม หนามโค้ง” จังหวัดลำปางเรียกว่า “นวม” จังหวัดอุตรดิตถ์เรียกว่า “งวม ผักงวม”
ชื่อวงศ์ : วงศ์ถั่ว (FABACEAE หรือ LEGUMINOSAE)
ชื่อพ้อง : Mezoneuron furfuraceum Prain, Mezoneuron glabrum sensu Baker, Mezoneurum furfuraceum Prain

ลักษณะของหนามโค้ง

หนามโค้ง เป็นพรรณไม้เถาเลื้อย
ลำต้น : มีเนื้อไม้แข็ง มีหนามแหลมโค้งเป็นคู่ทั่วทั้งลำต้น เนื้อไม้แข็ง
เปลือกเถา : เปลือกเถาเป็นสีน้ำตาล
ใบ : เป็นใบประกอบแบบขนนกสองชั้นออกเรียงสลับกัน ลักษณะของใบย่อยเป็นรูปขอบขนาน ปลายใบมน โคนใบเบี้ยว แผ่นใบบาง ใบย่อยมีขนาดเล็ก
ดอก : ออกดอกเป็นช่อที่ปลายยอด ดอกเป็นสีเหลือง มีกลีบดอก 4 กลีบ และกลีบเลี้ยง 4 กลีบ
ผล : ผลมีลักษณะเป็นฝักแบน ปลายฝักและโคนฝักแหลม
เมล็ด : ภายในฝักมีเมล็ดประมาณ 4 – 6 เมล็ด เมล็ดมีลักษณะแบน

สรรพคุณของหนามโค้ง

สรรพคุณจากฝัก เป็นยาแก้ไข้ เป็นยาช่วยกัดเสมหะ เป็นยาระบายอ่อน ๆ ช่วยในการย่อยอาหาร เป็นยาสมานท้อง

ประโยชน์ของหนามโค้ง

เป็นส่วนประกอบของอาหาร ฝักอ่อนใช้ทำเป็นยำผักงวมได้

หนามโค้ง เป็นผักพื้นเมืองของชาวเหนือที่มักจะหายากแต่สามารถซื้อต้นมาปลูกได้ ส่วนมากมักจะนำฝักมาประกอบอาหารและภายในฝักนั้นก็มีสรรพคุณทางยาสมุนไพรอีกด้วย นอกจากชื่อหนามโค้งแล้วคนทั่วไปยังเรียกกันว่า “ผักงวม” มีสรรพคุณที่โดดเด่นเลยก็คือ เป็นยาแก้ไข้ เป็นยาระบาย ช่วยย่อยอาหาร ซึ่งจะช่วยแก้อาการพื้นฐานได้

บทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม

เอกสารอ้างอิง
หนังสือสมุนไพรในอุทยานแห่งชาติภาคเหนือ. (พญ.เพ็ญนภา ทรัพย์เจริญ). “หนามโค้ง”. หน้า 187.
อาหารจากผักพื้นบ้าน, กรมส่งเสริมการเกษตร สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง. “ยำผักงวม”. อ้างอิงใน : หนังสือคู่มือการปรุงอาหารจากผักพื้นบ้านไทย (ยิ่งยง ไพสุขศานติวัฒนา). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : area-based.lpru.ac.th/veg/. [14 ก.ค. 2015].
สวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนถิ่นโอภาสวิทยา. “งวม”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : plant.opat.ac.th. [14 ก.ค. 2015].