6 พืชผักสมุนไพรกับการช่วยดูแลสุขภาพ
ประเทศไทยของเรา เป็นเมืองแห่งสังคมเกษตรกรรม ที่อุดมไปด้วยการปลูกพืชไม้นานาพันธุ์ ทั้งไม้ดอกไม้ประดับ พืชทานผล และยังรวมถึงพืชสมุนไพรอีกด้วย สมุนไพรในประเทศมีด้วยกันหลากหลายชนิด สามารถพบได้ในแทบจะทุกๆ พื้นที่ของประเทศ โดยอาจจะปลูกไว้ทานเองในครอบครัว หรือปลูกไว้เป็นไว้สำหรับทำเป็นธุรกิจก็ได้ สมุนไพรส่วนใหญ่จะมากไปด้วยสรรพคุณที่ดี ที่มีประโยชน์ต่อร่างกายมนุษย์ บ้างก็ใช้เป็นยาบำรุง บ้างก็ใช้เป็นยารักษาโรค และสรรพคุณอื่นๆอีกนับไม่ถ้วน
พืชผักสมุนไพรและมีประโยชน์
พืชผักสมุนไพรสวนครัว ถือเป็นพืชผักที่สามารถนำมาประกอบอาหารได้มากมาย ทั้งใบ ลำต้น ดอก หรือผล นอกจากนี้สามารถปลูกพืชผักสวนครัวในบริเวณบ้านได้ ซึ่งพืชผักสวนครัวส่วนใหญ่เป็นแหล่งรวมสารอาหารมากมาย ที่ส่งผลดีต่อสุขภาพร่างกายโดยตรง จะขอยกตัวอย่างพืชผักสมุนไพรที่ดีและมีประโยชน์ต่อสุขภาพ ดังต่อไปนี้
1. กระเจี๊ยบ พืชผักสมุนไพรหาง่าย
กระเจี๊ยบ เป็นพืชล้มลุก มีลักษณะเป็นพุ่ม ขนาดปานกลาง ดอกมีสีแดงสด นิยมปลูกสำหรับนำดอกมาใช้ประโยชน์ เช่น นำมาทำเป็นเมนูเครื่องดื่มที่หลายๆคน ก็คงเคยได้ทาน คือ น้ำกระเจี๊ยบ ที่มีกลิ่นหอมสดชื่น มีรสชาติเปรี้ยวๆหวานๆ หรือจะนำไปประกอบเป็นเมนูอาหารอื่นๆก็ได้เช่นกัน กระเจี๊ยบเป็นสมุนไพรชนิดที่สามารถหาทานได้ง่าย ปลูกกันแทบจะทุกพื้นที่ของประเทศ
สรรพคุณและประโยชน์ของกระเจี๊ยบ
- ช่วยลดระดับไขมันในเส้นเลือด และ ช่วยลดระดับความดันในโลหิต
- ช่วยลดอาการหลอดเลือดตีบตัน ซึ่งเป็นสาเหตุหลัก ในการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง หรือโรคหลอดเลือดหัวใจ
- ช่วยให้ระบบขับปัสสาวะในร่างกาย ทำงานได้ดีขึ้น เป็นยาระบายชนิดอ่อน
- ช่วยให้ร่างกายมีความสดชื่น เพราะในกระเจี๊ยบ มีกรดซีตริคเป็นส่วนประกอบ
- ช่วยรักษาแผลในกระเพราะอาหาร
- ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่เป็นโรคเบาหวาน
- ช่วยบำรุงเลือด เหมาะสำหรับผู้ที่เป็นโรคโลหิตจาง
- ช่วยเบาเทาอาการไอและอาการเจ็บคอ
- ช่วยแก้อาการคอแห้ง กระหายน้ำ
2. แอปเปิ้ล พืชผักสมุนไพรหลากชนิด
แอปเปิ้ล เป็นหนึ่งในผลไม้ที่หลายๆคนนิยมทานกันอย่างแพร่หลายทั่วโลก เป็นผลไม้ที่มีสีสันสวยงาม เปลือกบาง ผลกรอบ มีรสหวาน หรือหวานอมเปรี้ยว ผลสดแอปเปิ้ล สามารถทานได้ทั้งเปลือก หรือจะนำไปแปรรูปทำเป็น น้ำผลไม้ หรือแยมก็สามารถทำได้เช่นกัน นอกจากรสชาติที่อร่อยแล้ว แอปเปิ้ลยังเป็นผลไม้ที่มากไปด้วยสรรพคุณมากมาก ดังต่อไปนี้
สรรพคุณและประโยชน์ของแอปเปิ้ล
- ช่วยลดปริมาณคอเลสเตอรอลในเส้นเลือด และปริมาณของสารโลหะหนักในร่างกาย ที่มักปะปนมากับอาหาร เช่น ปรอท ตะกั่ว ซึ่งหากเข้าสู่ร่างกายปริมาณมากจะส่งผลต่อการไปทำลายเซลล์สมอง
- ช่วยขับสารพิษต่างๆ ให้ออกจากร่างกาย
- ช่วยป้องกันการเกิดโรคมะเร็ง โดยเฉพาะมะเร็งในลำไส้ใหญ่
- ช่วยลดไข้และช่วยลดการอักเสบต่างๆ ในร่างกาย
- ช่วยในการย่อยอาหาร และช่วยให้เจริญอาหาร
- ช่วยบำรุงปอด
- ช่วยบรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ หรือการจุกเสียดหลังรับประทานอาหาร
3. กระเทียม ผักสมุนไพรท้องถิ่น
กระเทียม เป็นวัตถุดิบชนิดหนึ่ง ที่มักจะต้องมีติดห้องครัวกันไว้แทบจะทุกบ้าน เพื่อเตรียมไว้ใช้ในการประกอบเมนูอาหารต่างๆ ทั้งอาหารไทย และอาหารนานาชาติ ล้วนมีกระเทียมเป็นส่วนประกอบแทบทั้งสิ้น โดยกระเทียมจะช่วยทำให้อาหารมีรสชาติที่ดีและมีกลิ่นหอมมากขึ้น เป็นพืชสมุนไพรที่มีประโยชน์และสรรพคุณที่น่าสนใจหลายประการ ดังต่อไปนี้
สรรพคุณและประโยชน์ของกระเทียม
- ช่วยป้องกันโรคหลอดเลือดอุดตัน และกล้ามเนื้อหัวใจหยุดทำงานเฉียบพลัน
- ช่วยลดปริมาณคอเลสเตอรอลในเส้นเลือด
- ช่วยลดระดับความดันในโลหิต
- ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด เหมาะสำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน
- ช่วยรักษาโรคที่เกี่ยวกับกระเพาะอาหารและลำไส้
- ช่วยป้องกันโรคภัยต่างๆ เช่น ไข้หวัด วัณโรค คอตีบ ปอดบวม ไข้มาลาเรีย คออักเสบ และอหิวาตกโรค
จากผลการวิจัยพบว่า การทานกระเทียมแบบสด จะทำให้ร่างกายได้รับประโยชน์จากกระเทียมได้ดีที่สุด มากว่าการทานแบบนำไปปรุงเป็นเมนูอาหารอื่นๆแล้ว แต่หลายๆคนมักไม่ทานกระเทียมแบบสด เนื่องจาก เรื่องของกลิ่น ที่มีความฉุดอย่างรุนแรง จนติดปาก ของกระเทียมนั้นเอง จึงมีผู้ผลิตหลายรายนำกระเทียมสดมาแปรรูปให้อยู่ในรูปของ การอัดเม็ดหรือ แบบแคปซูน เพื่อให้ทานได้ง่ายขึ้น
4. มะนาว พืชผักสมุนไพรในสวนครัว
มะนาว เป็นผลไม้รสเปรี้ยวชนิดหนึ่ง ที่สามารถหาทานได้ง่าย นิยมนำใช้เป็นเครื่องปรุงรส มะนาวประกอบไปด้วยกรดอินทรีย์หลายชนิด ที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย เช่น กรดซีตริก กรดมาลิก ฟอสฟอรัส แคลเซียม และอุดมไปด้วยวิตามินซี ซึ่งมะนาวถือว่าเป็นพืชผักสวนครัวอีกหนึ่งชนิดที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพมากมาย
สรรพคุณและประโยชน์ของมะนาว
- เป็นยาขับเสมหะ ขับลม และใช้เป็นยาแก้ไอได้
- ช่วยบำรุงผิว ให้มีความชุ่มชื่น สดใส และช่วยบำรุงสุขภาพดวงตาให้มีสุขภาพดี
- ช่วยแก้อาเจียน อาการเมาสุรา
- ช่วยบรรเทาอาการเลือดออกตามไรฟัน และอาการเหงือกบวม
- ช่วยป้องกันโรคไข้หวัด
- ช่วยให้เจริญอาหารมากขึ้น
- ช่วยล้างพิษในร่างกาย ทำให้เลือดสะอาด โดยการนำน้ำมะนาวสดมาผสมกับน้ำอุ่น ใช้ดื่มตอนเช้าหลังตื่นนอน
- ช่วยป้องกันอาการท้องผูก โดยการใช้น้ำมะนาวสด 1-2 ลูก ผสมกับโยเกิร์ตรสธรรมชาติ 1 ถ้วยและน้ำผึ้ง 2 ช้อนชา และทานเป็นประจำ
- อื่นๆ
5. พืชตระกูลกะหล่ำ ผักสมุนไพรมีประโยชน์
พืชตระกูลกะหล่ำ เป็นพืชสมุนไพร ชนิดที่นำใบมารับประทาน สามารถหาทานได้ง่าย พบได้ในทุกพื้นที่ของประเทศไทย พืชตระกูลกะหล่ำมีอยู่ด้วยกันหลากหลายชนิด เช่น กะหล่ำปลี กะหล่ำดอก บร็อกโคลี่ และกะหล่ำปม ซึ่งทุกชนิดต่างมีสรรพคุณที่ดีต่อร่างกายมนุษย์เราทั้งสิ้น คนในสมัยโบราณใช้กะหล่ำปลีเป็นยา โดยมีความเชื่อว่า กะหล่ำปลีสามารถช่วยสลายหนองจากแผลได้ นอกจากนี้กะหล่ำปียังถูกใช้เป็นยาครอบจักรวาล มาตั้งแต่ในประวัติศาสตร์โรมันแล้วด้วย มีรายงานผลการวิจัยพบว่า การทานกะหล่ำปลีมากกว่า 1 ครั้งต่อสัปดาห์ จะช่วยลดโอกาสการเป็นมะเร็งลำไส้ในผู้ชายได้ถึง 66% และ การทานกะหล่ำปลีปรุงสุกวันละ 2 ช้อนโต๊ะ จะสามารถช่วยป้องกันมะเร็งในช่องท้องได้ เช่นกัน
สรรพคุณและประโยชน์ของพืชตระกูลกะหล่ำ
- ช่วยกำจัดของเสีย และสารพิษต่างๆ ออกจากร่างกาย เช่น ควันบุหรี่ ควันจากท่อไอเสียรถยนต์
- ช่วยให้ตับผลิตเอนไซม์ออกมาให้เพียงพอต่อการกำจัดของเสียในแต่ละวัน
- ช่วยป้องกันโรคมะเร็ง เนื่องจากในพืชตระกูลกะหล่ำ มีสารต้านมะเร็ง และสารต้านอนุมูลอิสระ เป็นจำนวนมาก
- ช่วยให้ตับลดการขับฮอร์โมนความเครียดที่มีผลเสียต่อร่างกาย
- ช่วยทำความสะอาดระบบย่อยอาหารรักษา จากเชื้อแบคทีเรีย และไวรัสชนิดต่างๆ
- ช่วยป้องกันการเป็นโรคกระเพาะอาหาร
- ช่วยบรรเทาอาการท้องผูก
- อื่นๆ
6. พริกขี้หนู พืชผักสมุนไพรคู่ครัวไทยมาช้านาน
พริกขี้หนู อีกหนึ่งพืชสมุนไพร ที่หลายๆบ้านต้องมีติดก้นครัวเอาไว้ เป็นพืชที่มากไปด้วยสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อ ร่างกาย เช่น คาร์โบไฮเดรต โปรตีนเส้นใยอาหาร แคลเซียม ฟอสฟอรัส วิตามินเอ วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินซี และธาตุเหล็ก นอกจากนี้ในพริกขี้หนู จะมีสารที่ให้ความเผ็ดร้อน ชื่อว่า แคปไซซิน Capsicin กระจายอยู่ในทุกส่วน แต่ส่วนที่พบมากที่สุด ก็คือส่วนของรกหรือไส้พริก ซึ่งเป็นส่วนที่มีความเผ็ดที่สุด สารแคปไซซิน ที่อยู่ในพริกขี้หนูนี้ จะละลายได้ดีในแอลกอฮอล์และไขมัน แต่ไม่ละลายในน้ำ ซึ่งทำให้เมื่อเวลาเรามีอาการเผ็ดจากการกินพริก การดื่มน้ำจะไม่ทำให้หายเผ็ด แต่การดื่มนมหรือหรือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ จะทำให้หายเผ็ดได้ดีกว่านั้นเอง
สรรพคุณและประโยชน์ของพริกขี้หนู
- ช่วยละลายลิ่มเลือด และ ยืดระยะเวลาของการจับตัวของเกล็ด ทำให้ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคเกี่ยวกับหัวใจ โดยเฉพาะโรคหลอดเลือดหัวใจ
- ช่วยทำให้เจริญอาหาร
- ช่วยขับลม แก้อาการท้องอืดท้องเฟ้อ อาหารไม่ย่อย ทำให้ระบบการย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้น
- ช่วย ขับเหงื่อได้ดี ทำให้รูขุมขนสะอาด ผิวพรรณสดใส
- ช่วยป้องกันการเกิดโรคมะเร็ง
- ช่วยทำให้อารมณ์แจ่มใส โดยสาร Capsaicin ที่อยู่ในพริกขี้หนูจะไปเร่งต่อมใต้สมองให้สร้างสาร Endorphin
- รักษาอาการอาเจียน โรคบิด โรคหิด โรคกลาก ได้
- ช่วยลดอาการปวดบวม ลดอาการอักเสบของกล้ามเนื้อและข้อได้
- อื่นๆ
จะเห็นได้ว่า พืชผักสมุนไพรต่างๆ ล้วนมีประโยชน์ที่ดีต่อสุขภาพอย่างมากมาย และที่สำคัญสามารถหาทานได้ง่าย โดยอาจจะปลูกไว้ทานเอง หรือจะไปหาซื้อก็ราคาไม่แพงแต่อย่างใด ดังนั้น ไม่จำเป็นเลยที่เราจะต้องไปเสียเงินแพงๆ ในการซื้ออาหารเสริมที่มีการโฆษณาอวดอ้างสรรพคุณต่างๆในการช่วยให้สุขภาพดี เพราะนอกจากจะมีราคาที่แพงแล้ว อาหารเสริมบางตัว ก็อาจส่งผลกระทบต่อร่างกายได้เช่นกัน หากอยากมีสุขภาพที่ดีก็สามารถทำได้ง่ายๆ โดยเริ่มจากทานพืชสมุนไพรใกล้ตัวทั้ง 6 ชนิดที่กล่าวมาก่อนอย่างเป็นประจำ และหมั่นออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ แค่นี้ก็จะเป็นจุดเริ่มต้นที่ดี ที่ช่วยทำให้เรามีสุขภาพดีแล้วนั่นเอง
อ่านบทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติมตามลิ้งค์ด้านล่าง
เอกสารอ้างอิง
แอพเพิลเกต, ลิซ. 101 อาหารรักษาหัวใจ.–กรุงเทพฯ : องค์การค้าของคุรุสภา, 2547. 342 หน้า. 1. อาหารเพื่อสุขภาพ. 2.โภชนบำบัด. I.จงจิต อรรถยุกติ, ผู้แปล. II.ชื่อเรื่อง. 641.56311 ISBN 974-00-8692-6.
Bucci, Luke (1995). Nutrition applied to injury rehabilitation and sports medicine. Boca Raton: CRC Press. p. 151. ISBN 0-8493-7913-X.
