โรคถุงลมโป่งพองคืออะไร
โรคถุงลมโป่งพอง ( Emphysema ) คือ โรคที่เกิดจากเนื้อเยื่อถุงลมถูกทำลาย ทำให้ถุงลมที่อยู่บริเวณปลายต่อหลอดลมฝอยส่วนปลายพองโตกว่าปกติ ซึ่งที่ทำหน้าที่แลกเปลี่ยนออกซิเจนในอากาศกับคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดถูกทำลายเสียหาย สูญเสียความยืดหยุ่น และอาจร่วมกับมีถุงลมถูกทำลายเสียหาย
สาเหตุของโรคถุงลมโป่งพอง
เกิดจากสูดดมมลพิษทางอากาศ อาจจะอยู่ในรูปของฝุ่นควัน แก๊ส สารเคมีที่มีอานุภาพเล็กๆ เข้าไปยังปอดในระยะยาว นอกจากนั้นการสูบบุหรี่ไม่ว่าเราสูบเอง หรือได้รับจากคนรอบข้างเป็นระยะเวลาหลายปีมีโอกาสที่จะเป็นโรคถุงลมโป่งพองได้เช่นกัน
อาการของโรคถุงลมโป่งพอง
- อาการหายใจตื้น ( หายใจลำบาก )
- อาการไอและมีเสมหะมาก
- อาการเหนื่อยหอบ
- เบื่ออาหาร
- น้ำหนักลง
- หายใจถี่
- หายใจเสียงดัง
- อาการกำเริบเฉียบพลัน อาจส่งผลให้หัวใจล้มเหลวได้
การวินิจฉัยโรคโรคถุงลมโป่งพองจากแพทย์
แพทย์จะเริ่มทำการตรวจร่างกายอย่างละเอียด ซักประวัติทางผู้ป่วยและสอบถามเกี่ยวกับอาการที่พบ จากนั้นอาจทำการทดสอบดังต่อไปนี้เพื่อความแม่นยำในการวินิจฉัยโรค
- การทดสอบการทำงานของปอด ( Pulmonary Function Tests )
- ใช้เครื่องเอกซ์เรย์คอมพิวเตอร์ ( CT Scan ) ที่มีความละเอียดสูง
- การเอกซเรย์ปอด ( Chest X-Ray ) สามารถช่วยยืนยันการวินิจฉัยโรคถุงลมโป่งพองและแยกแยะสภาพปอดได้
- การตรวจวิเคราะห์ก๊าซในหลอดเลือด เพื่อวัดค่าการถ่ายโอนออกซิเจนไปยังกระแสเลือด และกำจัดคาร์บอนไดออกไซด์ออกไปได้ดีเพียงใด
- การตรวจเสมหะ
ภาวะแทรกซ้อนโรคโรคถุงลมโป่ง
- ผู้ที่เป็นโรคถุงลมโป่งพองมีแนวโน้มที่จะเป็นโรคปอดบวม จากการติดเชื้อของถุงลมและหลอดลมได้
- ภาวะปอดแตก หรือภาวะโพรงเยื่อหุ้มปอดมีอากาศ เกิดจากเมื่ออากาศรั่วออกมาจากปอด และไปติดค้างอยู่ในช่องว่างระหว่างหน้าอกกับโพรงเยื่อหุ้มปอดแทน
มีปัญหาเกี่ยวกับหัวใจ ถุงลมโป่งพองสามารถเพิ่มความดันโลหิตของหลอดเลือดที่ไหลกลับเข้าสู่หัวใจ ซึ่งสามารถทำให้เกิดภาวะหัวใจห้องขวาล้มเหลว
แนวทางการรักษา
- แพทย์จะให้ยาขยายหลอดลม เพื่อลดการหดเกร็งกล้ามเนื้อทางเดินหายใจช่วยให้ผู้ป่วยหายใจได้ดีขึ้น
- ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ ( Corticosteroids ) เพื่อลดการอักเสบของปอด
- ยาปฏิชีวนะ เพื่อลดการอักเสลจากการติดเชื้อบริเวณหลอดลม
การป้องกันถุงลมโป่งพอง
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมออย่างน้อยสัปดาห์ละ 3-4 วัน
- เลิกสูบบุหรี่ หรือหลีกเลี่ยงควันบุหรี่
- สวมใส่หน้ากากอนามัยให้เป็นนิสัยขณะออกจากบ้าน เพื่อป้องกันฝุ่น ควันพิษ สารเคมีต่างๆ ที่ปะปนมากับอากาศ
- หลีกเลี่ยงสถานที่ ที่มีการก่อสร้างหรือมีฝุ่นละเอียงเป็นปริมาณมาก
สรุป
อันตรายใกล้ตัวบุหรี่ถือเป็นยาเสพติดที่ยังถูกกฎหมายและมีสารพิษที่ก่อให้เกิดมะเร็งกว่า 80 ชนิด ในประเทศไทยโรคถุงลมโป่งพองรุนแรงขึ้นทุกปี พบว่าคนไทยป่วยเป็นโรคถุงลมโป่งพองกว่า 3 ล้านคน ขณะที่ทั่วโลกมีผู้ป่วยทั้งหมด 300 ล้านคน และที่น่าวิตกกังวล คือ ประเทศไทยมีจำนวนผู้ป่วยเข้ารับการรักษาโรคถุงลมโป่งพองในโรงพยาบาลมากกว่าปีละ 1 ล้านครั้ง
เอกสารที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม
เอกสารอ้างอิง
ถุงลมโป่งพอง โรคที่ทรมานที่สุดจากการสูบบุหรี่ (ออนไลน์). สืบค้นจาก : www.ashthailand.or.th [ 8 มิถุนายน 2562]
มารู้จักโรคถุงลมโป่งพองกันเถอะ (ออนไลน์). สืบค้นจาก : www.si.mahidol.ac.th [ 8 มิถุนายน 2562]
Emphysema Diagnosis (ออนไลน์). สืบค้นจาก : https://www.ucsfhealth.org [ 8 มิถุนายน 2562]
Emphysema (ออนไลน์). สืบค้นจาก : https://www.betterhealth.vic.gov.au [ 8 มิถุนายน 2562]
What Are the Stages of Emphysema? (ออนไลน์). สืบค้นจาก : https://www.healthline.com 8 มิถุนายน 2562]
