เสี้ยวดอกขาว
เสี้ยวดอกขาว (Mountain ebony tree) เป็นดอกที่มีสีชมพูอ่อนหรือสีขาวสวยงามและมีกลิ่นหอม เป็นพืชที่นิยมใช้ในการจัดสวนและใช้ดึงดูดนกฮัมมิงเบิร์ด ต้นเสี้ยวดอกขาวเป็นไม้ที่มีถิ่นกำเนิดจากต่างประเทศแต่เป็นดอกไม้ประจำจังหวัดตากและจังหวัดน่าน สามารถนำดอกและฝักจากต้นมารับประทานเป็นยาชนิดหนึ่งได้
รู้จักกับชื่อต่าง ๆ ของเสี้ยวดอกขาว
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Bauhinia variegata L.
ชื่อสามัญ : มีชื่อสามัญว่า “Mountain ebony tree” “Orchid tree” “Purple bauhinia”
ชื่อท้องถิ่น : คนเมืองเรียกว่า “เสี้ยว” ลั้วะเรียกว่า “ลำปาน” ปะหล่องเรียกว่า “ไฮ่รูหร่า” มีชื่อเรียกอื่น ๆ ว่า “เสี้ยวป่าดองขาว เปียงพะโก โพะเพ่”
ชื่อวงศ์ : วงศ์ถั่ว (FABACEAE หรือ LEGUMINOSAE)
ชื่อพ้อง : Phanera variegata (L.) Benth.
ลักษณะของเสี้ยวดอกขาว
เสี้ยวดอกขาว เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบที่มีถิ่นกำเนิดในประเทศอินเดียและมาเลเซีย มักจะขึ้นตามป่าเบญจพรรณทางภาคเหนือและทางภาคตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศไทย
ใบ : เป็นใบเดี่ยวออกเรียงสลับกัน ลักษณะของใบเป็นรูปไข่กว้างถึงค่อนข้างกลม โดยมีลักษณะเป็น 2 พู ปลายใบเว้าลึก ส่วนโคนใบเว้าเป็นรูปหัวใจ มีเส้นใบออกจากโคนของใบ
ดอก : ออกดอกเป็นช่อสั้นตามกิ่ง จำนวนดอกน้อย ดอกมีสีขาวกลีบตั้งและมีกลิ่นหอม มีเส้นริ้วด้านในสีเหลืองหรือสีแดงชัดเจน มีกลีบดอก 5 กลีบ มักจะออกดอกในช่วงเดือนมกราคมไปจนถึงเดือนกุมภาพันธ์
ฝัก : ฝักมีลักษณะแบน ฝักอ่อนเป็นสีเขียว ฝักแก่เป็นสีน้ำตาล เมื่อฝักแก่จะแตกออกเป็น 2 ซีก
สรรพคุณของเสี้ยวดอกขาว
- สรรพคุณจากดอก เป็นยาดับพิษไข้
- สรรพคุณจากฝัก เป็นยาถ่ายหรือยาระบาย
- สรรพคุณจากเปลือกไม้ ยับยั้งเชื้อแบคทีเรียได้หลายชนิด
- สรรพคุณจากตาอ่อนและราก รักษาโรคเกี่ยวกับการย่อยอาหาร รักษาโรคหืดและฝี ใช้เป็นยาบำรุงธาตุ รักษาโรคผิวหนัง มีฤทธิ์ยับยั้งการอักเสบ มีฤทธิ์ยับยั้งเซลล์มะเร็ง ป้องกันการเกิดมะเร็งตับในหนูทดลองได้
ประโยชน์ของเสี้ยวดอกขาว
1. เป็นส่วนประกอบของอาหาร ดอกสามารถนำไปต้มแล้วนำมาผัดกินได้ หรือจะทำเป็นเมนูยอดฮิตอย่าง “ยำดอกเสี้ยว” หรือ “ดอกเสี้ยวชุบแป้งทอด” ส่วนยอดอ่อนและใบอ่อนนำไปใช้ประกอบอาหารในการทำแกงต่าง ๆ ใบอ่อนและฝักอ่อนนำมาต้มกินกับน้ำพริกได้
2. เป็นไม้ปลูกประดับ เป็นไม้ประดับริมข้างทางได้เป็นอย่างดี
3. ใช้ในอุตสาหกรรม เปลือกต้นมีสารแทนนินที่นำมาใช้ย้อมแหและอวนให้คงทนแข็งแรงได้
เสี้ยวดอกขาว สามารถนำส่วนประกอบต่าง ๆ มารับประทานได้หลากหลาย ฝักของเสี้ยวดอกขาวมีรสหวาน ดอกมีกลิ่นหอม เป็นไม้ต้นที่เหมาะแก่การนำมาปลูกประดับสถานที่ มีสรรพคุณที่โดดเด่นเลยก็คือ เป็นยาระบาย ช่วยดับพิษไข้ ยับยั้งการอักเสบและยับยั้งเซลล์มะเร็งได้ เป็นดอกที่เหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการท้องผูกเป็นประจำ
บทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม
เอกสารอ้างอิง
ฐานข้อมูลพรรณไม้ องค์การสวนพฤกษศาสตร์ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. “เสี้ยวดอกขาว”. อ้างอิงใน: หนังสือพรรณไม้สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ เล่ม 1, หนังสือไม้ต้นในสวน Tree in the Garden. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.qsbg.org. [18 ธ.ค. 2013].
โครงการเผยแพร่ข้อมูลทรัพยากรชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่นบนพื้นที่สูง สถาบันวิจัยและพัฒนาที่สูง (องค์การมหาชน). “Mountain ebony tree”. อ้างอิงใน: หนังสือชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย (เต็ม สมิตินันทน์). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: eherb.hrdi.or.th. [18 ธ.ค. 2013].
ASTVผู้จัดการออนไลน์. “ดอกเสี้ยว ขาว สวย…อร่อย”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.manager.co.th. [18 ธ.ค. 2013].
ข่าวสด. “เสี้ยวดอกขาว”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.khaosod.co.th. [18 ธ.ค. 2013].
โรงเรียนบ้านซับมะนาว. “เสี้ยวดอกขาว”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.submanao.org. [18 ธ.ค. 2013].
