การตั้งครรภ์นอกมดลูก
การตั้งครรภ์นอกมดลูก ( Ectopic pregnancy ) คือ ไข่ที่ปฏิสนธิแล้วเป็นตัวอ่อนฝังตัวอยู่บริเวณอื่นที่ไม่ใช่ผนังมดลูก มักเกิดขึ้นบริเวณท่อนำไข่ ( ปีกมดลูก ) ทำให้ตัวอ่อนไม่สามารถเจริญเติบโตต่อไปเป็นทารกได้ ซึ่งพบว่าการตั้งครรภ์นอกมดลูกเกิดขึ้นประมาณ 1 ในทุก ๆ 50 ของการตั้งครรภ์ในเพศหญิง ในการตั้งครรภ์ปกติไข่ที่ปฏิสนธิจะใช้เวลา 4 ถึง 5 วันเดินทางลงท่อนำไข่ก่อนที่จะเคลื่อนย้ายไปยังโพรงมดลูก ซึ่งจะทำการฝังตัวประมาณ 6 ถึง 7 วันหลังจากได้รับการปฏิสนธิ
สาเหตุของการตั้งครรภ์นอกมดลูก
การตั้งครรภ์นอกมดลูกมักเกิดขึ้นเพราะไข่ที่ปฏิสนธิไม่สามารถเคลื่อนย้ายไปยังท่อนำไข่ลงสู่มดลูกได้ ทำให้เกิดการติดเชื้อหรือการอักเสบของท่อนำไข่ ซึ่งไปปิดกั้นบางส่วนหรือทั้งหมด อาจเกิดจาก
- การติดเชื้อของอวัยวะในระบบสืบพันธุ์ เช่น กระดูกอุ้งเชิงกรานอักเสบ มดลูก ท่อนำไข่และรังไข่เกิดการอักเสบหรือติดเชื้อ
- เคยมีประวัติการทำหมันในผู้หญิง หรือเคยมีการผ่าตัดแก้หมันหญิง หรือการใส่ห่วงอนามัยคุมกำเนิด
- การใช้ยา หรือการรักษาภาวะมีบุตรยาก เช่น การทำเด็กหลอดแก้ว
- หนองใน หรือหนองเทียม เป็นสาเหตุของการอุดตันของท่อนำไข่
- ความผิดปกติของการพัฒนาภายในไข่หลังเกิดการปฏิสนธิ
- เนื้อเยื่อแผลเป็นจากการผ่าตัดช่องท้องทำให้เกิดการอุดตัน
- การสัมผัส หรือได้รับสารเคมีก่อนการตั้งครรภ์
- ภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเติบโตที่อื่นในร่างกาย
- การเปลี่ยนแปลงรูปร่างของหลอดท่อนำไข่
- การผ่าตัดที่บริเวณอุ้งเชิงกรานในอดีต
- เคยมีประวัติท้องนอกมดลูกมาก่อน
- การมีเพศสัมพันธ์ตั้งแต่อายุยังน้อย
- อายุมากกว่า 35 ปีขึ้นไป
- ใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน
- ปีกมดลูกอักเสบ
- การสูบบุหรี่
อาการของการตั้งครรภ์นอกมดลูก
เนื่องจากอาการมักจะเหมือนการตั้งครรภ์ปกติในช่วงต้นรวมถึง อาการเจ็บตึงหน้าอกหรือเต้านมคัด เมื่อยล้า คลื่นไส้ อาเจียน และปัสสาวะบ่อย แต่บ่อยครั้งที่สัญญาณเตือนของการตั้งครรภ์นอกมดลูกคือ
- รู้สึกเจ็บปวด หรือมีเลือดออกทางช่องคลอด
- วิงเวียนศีรษะหรือเป็นลม (เกิดจากการสูญเสียเลือด)
- ความดันโลหิตต่ำ (เกิดจากการสูญเสียเลือด)
- ปวดในอุ้งเชิงกรานช่องท้อง
- ปวดหลังส่วนล่าง ปวดไหล่ หรือคอ
การตั้งครรภ์นอกมดลูก เกิดจากไข่ที่ปฏิสนธิแล้วเป็นตัวอ่อนฝังตัวอยู่บริเวณอื่นที่ไม่ใช่ผนังมดลูก ทำให้ตัวอ่อนไม่สามารถเจริญเติบโตต่อไปเป็นทารกได้
การวินิจฉัยการตั้งครรภ์นอกมดลูก
แพทย์ตรวจปัสสาวะเพื่อยืนยันว่าคุณกำลังตั้งครรภ์สามารถตรวจสอบว่าคุณมีการตั้งครรภ์นอกมดลูกหรือไม่ ด้วยวิธีดังนี้
- การตรวจกระดูกเชิงกรานเพื่อตรวจสอบขนาดของมดลูกและความรู้สึกของการเจริญเติบโตหรือความอ่อนโยนในท้องของคุณ
- การตรวจเลือดดูระดับฮอร์โมนการตั้งครรภ์ เรียกว่า chorionic gonadotropin ( hCG ) ซึ่งจะผลิตเพิ่มปริมาณขึ้นตลอดการตั้งครรภ์ระดับฮอร์โมนจะเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่าในทุก ๆ 48 ชั่วโมง หากพบการตั้งครรภ์นอกมดลูกระดับเอชซีจีจะลดลงและจะไม่เป็นสองเท่า ระดับเอชซีจีที่ต่ำกว่าสามารถส่งบ่งชี้ถึงการตั้งครรภ์นอกมดลูกได้
- อัลตราซาวนด์ เพื่อค้นหาทารกในครรภ์ที่เจริญเติบโนในมดลูกหรือที่อื่น ๆ ในช่วงแรกของการตั้งครรภ์หลังจากมีประจำเดือนครั้งสุดท้าย
การรักษาตั้งครรภ์นอกมดลูก
การรักษาของการตั้งครรภ์นอกมดลูกนั้นแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับแพทย์ที่ทำการรักษาผู้ป่วยแต่ละคน และระยะเวลาของการตั้งครรภ์ - การใช้ยา การตั้งครรภ์นอกมดลูกในช่วงเริ่มต้นบางครั้งสามารถรักษาด้วยการฉีด เพื่อหยุดการเจริญเติบโตของตัวอ่อน
- การผ่าตัด เพื่อเอาเนื้อเยื่อที่ผิดปกติบริเวณท่อนำไข่ที่เกิดความเสียหายออกไป
- การรักษาภาวะอื่น ๆ เช่น ภาวะช็อคจากอาการตกเลือดและเสียเลือดมาก ภาวะอักเสบจากการติดเชื้อให้ยาเพื่อบรรเทาอาการปวดร่วมด้วย
ภาวะแทรกซ้อนของการท้องนอกมดลูก
หากภาวะแทรกซ้อนของการตั้งครรภ์นอกมดลูกจะมีแนวโน้มที่รุนแรงมากขึ้น หากการวินิจฉัยหรือการรักษาล่าช้า
- ภาวะเลือดออกภายใน
- เกิดความเสียหายต่อท่อนำไข่
- ภาวะซึมเศร้าจากการสูญเสีย
การป้องกัน การตั้งครรภ์นอกมดลูก
โดยทั่วไปแล้วการตั้งครรภ์นอกมดลูกไม่สามารถป้องกันได้ แต่คุณสามารถลดปัจจัยเสี่ยง
- ไม่สูบบุหรี่
- ไม่ดื่มแอลกอฮอล์
- ควบคุมน้ำหนัก
- ออกกำลังกายเบา ๆ เป็นประจำ
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ
- สวมถุงยาง เพื่อป้องกันการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์
- รับประทานยาตามที่แพทย์สั่งเท่านั้น เช่น ยาแก้ปวด ยาลดการอักเสบ
อย่างไรก็ตามหากคุณมีประวัติเคยตั้งครรภ์นอกมดลูกก่อนหน้านี้ ควรบอกแพทย์ให้ทราบทันที
แพทย์จะช่วยตรวจว่ามีการตั้งครรภ์นอกมดลูกหรือไม่
บทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม
เอกสารอ้างอิง
Ectopic pregnancy (ออนไลน์). สืบค้นจาก : https://healthywa.wa.gov.au [9 เมษายน 2563].
What is an ectopic pregnancy? (ออนไลน์). สืบค้นจาก : https://ectopic.org.uk [9 เมษายน 2563].
Ectopic Pregnancy (ออนไลน์). สืบค้นจาก : https://americanpregnancy.org [11 เมษายน 2563].
Ectopic Pregnancy (ออนไลน์). สืบค้นจาก : https://www.plannedparenthood.org [11 เมษายน 2563].
