มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก
มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก ( Endometrial Cancer ) คือ โรคมะเร็งที่เกิดกับเยื่อบุโพรงมดลูก โดยชนิดที่พบได้มากที่สุดก็คือชนิดอะดีโนคาร์ซิโนมา ซึ่งมีความรุนแรงในระดับปานกลาง ส่วนอาการของมะเร็งชนิดนี้ ยังไม่มีอาการที่บ่งชี้เฉพาะได้ แต่สามารถสังเกตได้จากอาการที่มักจะพบได้บ่อยๆ โดยมีความคล้ายคลึงกับการมีประจำเดือนผิดปกติ และมะเร็งปากมดลูกนั่นเอง
เยื่อบุโพรงมดลูก หรือเยื่อบุมดลูก ( Endometrium ) คือ เยื่อเมือกบุภายในโพรงของมดลูก ซึ่งในคนปกติเยื่อบุโพรงมดลูกมีความหนาประมาณ 5-6.7 มิลลิเมตร เป็นผนังด้านในสุดของมดลูก ซึ่งในแต่ละรอบประจำเดือนเยื่อบุโพรงมดลูกจะได้รับการกระตุ้นจากฮอร์โมนเพศหญิงจากรังไข่ให้เจริญเติบโตหนาตัวขึ้น เพื่อช่วยปกป้องให้ทารกเจริญเติบโตอยู่ในครรภ์มารดาอย่างปลอดภัย แต่ถ้าไม่มีการฝังตัวของไข่ เยื่อบุโพรงมดลูกจะลอกออก เกิดเป็นประจำเดือน แต่ถ้ามีการฝังตัวของไข่ที่ผสมแล้ว เยื่อบุโพรงมดลูกจะเจริญกลายเป็นรก ซึ่งเป็นทางผ่านของออกซิเจน และอาหารจากเลือดของแม่สู่ทารก โดยเยื่อบุโพรงมดลูกจะเป็นเนื้อเยื่อที่มีการสร้างขึ้นใหม่และสลายไปอยู่ตลอดเวลา กล่าวคือในทุกเดือนร่างกายจะมีการสร้างเยื่อบุโพรงมดลูกขึ้นมา หากไม่มีประจำเดือน ก็จะสลายออกมาเป็นประจำเดือน และมีการสร้างใหม่เพื่อทดแทน
สาเหตุของมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก
สาเหตุที่ทำให้เกิดโรคมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกยังไม่พบแน่ชัด แต่เชื่อว่าน่าจะเกิดจากหลายๆ ปัจจัย ซึ่งมีสาเหตุดังนี้
- โรคอ้วน เพราะโรคอ้วนมีผลต่อฮอร์โมน ทำให้การทำงานของมดลูกผิดปกติและอาจกลายพันธุ์เป็นมะเร็งได้
- ผู้ที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง อาจส่งผลต่อการป่วยมะเร็งได้เช่นกัน
- การได้รับยาต้านฮอร์โมนบางชนิดอย่างต่อเนื่อง จนส่งผลต่อการกลายพันธุ์ของเซลล์มะเร็ง
- ผู้ที่มีประจำเดือนเร็วตั้งแต่อายุยังน้อย และผู้ที่หมดประจำเดือนช้าเกินจากอายุ 55 ปีขึ้นไปนอน
- ผู้ที่มีบุตรน้อยหรือมีบุตรยาก โดยเฉพาะคนที่ยังไม่มีบุตร
- การทานอาหารบางชนิด โดยเฉพาะอาหารที่มีไขมันสัตว์สูงอย่างต่อเนื่อง เพราะไขมันสัตว์จะไปกระตุ้นให้เกิด มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกได้
- ผู้ที่มีประวัติ เคยเป็นโรคมะเร็งรังไข่หรือมะเร็งเต้านมมาก่อน เพราะเป็นโรคมะเร็งที่มีความสัมพันธ์กับพันธุกรรมชนิดถ่ายทอดได้นั่นเอง
- เยื่อบุโพรงมดลูกเกิดการอักเสบจากสาเหตุบางอย่าง
- เกิดจากความผิดปกติของพันธุกรรมที่เป็นชนิดถ่ายทอดได้
- อายุ โดยปกติแล้วโรคมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกเป็นโรคที่สามารถพบได้บ่อยในระดับปานกลาง แต่จะพบได้มากในคนที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป และพบในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนมากที่สุด
อาการของมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก
1. มีเลือดออกมาทางช่องคลอด แม้ว่าจะเข้าสู่วัยหมดประจำเดือนไปนานแล้ว ซึ่งเป็นอาการผิดปกติที่ควรรีบไปพบแพทย์โดยด่วน เพราะอาการนี้สามารถบ่งชี้ถึงโรคมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกได้มากที่สุด
2. ตกขาวผิดปกติและมีกลิ่นอันไม่พึงประสงค์ คล้ายกับโรคมะเร็งปากมดลูก
3. ประจำเดือนมาผิดปกติ ในคนที่ยังไม่พ้นวัยหมดประจำเดือน เช่น ประจำเดือนมามาก มาน้อย หรือมาครั้งละหลายวันนานกว่าปกติ
4. คลำเจอมดลูกโตบริเวณเหนือหัวหน่าวในอุ้งเชิงกรานหรือบริเวณช่องท้องน้อย ซึ่งเกิดจากก้อนมะเร็งมีขนาดโตมาก จึงทำให้มดลูกมีขนาดใหญ่ขึ้นด้วย
5. ปัสสาวะมีอาการผิดปกติ เช่น ปัสสาวะบ่อยเกินไป และมีอาการแสบขัด เนื่องจากขนาดของมดลูกที่โตขึ้นจึงไปกดทับหรือเบียดกับกระเพาะปัสสาวะ
6. อุจจาระมีอาการผิดปกติ เช่น ท้องผูกบ่อยๆ และมักจะปวดเบ่งเวลาอุจจาระ เป็นเพราะขนาดของมดลูกที่ใหญ่ขึ้นจนไปกดทับทวารหนัก
7. มีอาการปวดท้องน้อยเรื้อรังและรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ เพราะก้อนเนื้อมะเร็งได้ลุกลามไปเยอะ
ระยะของมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก
สำหรับการวินิจฉัยโรคหรือระยะของโรคมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกแพทย์จะทำการสอบถามประวัติอาการของผู้ป่วย ตรวจร่างกาย และทำการขูดมดลูกเพื่อนำชิ้นเนื้อไปตรวจทางพยาธิวิทยา ซึ่งจะทำให้ได้ผลลัพธ์ที่แม่นยำยิ่งขึ้น และทราบด้วยว่ากำลังป่วยด้วยโรคมะเร็งระยะไหน โดยมี 4 ระยะ ดังนี้
ระยะที่ 1 เป็นระยะที่มะเร็งยังคงลุกลามอยู่ภายในตัวมดลูกเท่านั้น โดยหากพบในระยะนี้จะสามารถรักษาให้หายได้ง่าย
ระยะที่ 2 เป็นระยะที่มะเร็งเริ่มลุกลามเข้าสู่ปากมดลูก
ระยะที่ 3 เป็นระยะที่มะเร็งลุกลามไปมาก โดยส่วนใหญ่จะลุกลามเข้าสู่รังไข่ ช่องคลอด เยื่อหุ้มมดลูกและเนื้อเยื่อรอบมดลูกบริเวณอุ้งเชิงกรานหรือท้องน้อย
ระยะที่ 4 เป็นระยะที่อันตรายที่สุด โดยมะเร็งได้ลุกลามเข้าสู่กระเพาะปัสสาวะและทวารหนัก รวมถึงอวัยวะที่อยู่ไกลออกไป ด้วยการแพร่กระจายเข้าสู่กระแสเลือดและน้ำเหลือง โดยเฉพาะปอด
การรักษามะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก
การรักษามะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกนิยมใช้วิธีการผ่าตัดเพื่อประเมินการลุกลามของโรคและพิจารณาวิธีการรักษาที่เหมาะสม โดยอาจรักษาด้วยการใช้รังสีรักษาหรือการทำเคมีบำบัดร่วมกัน รวมถึงการให้ฮอร์โมน ซึ่งทั้งนี้ก็ต้องขึ้นอยู่กับระยะ ความรุนแรงของโรคและสุขภาพของผู้ป่วยเองด้วย ส่วนอีกวิธีหนึ่ง การให้ยารักษาตรงเป้ายังคงอยู่ในระหว่างการศึกษาเพิ่มเติมโดยยังไม่แน่ชัดว่าจะมีประสิทธิภาพในการรักษามากแค่ไหน
นอกจากนี้ในปัจจุบันยังไม่มีวิธีการตรวจคัดกรองที่มีประสิทธิภาพ จึงต้องอาศัยการสังเกตความผิดปกติของตัวเอง หากมีอาการที่สงสัยว่าอาจเป็นมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกควรรีบไปพบแพทย์โดยด่วน โดยเฉพาะอาการเลือดออกทางช่องคลอดที่ไม่ใช่ประจำเดือน หรือประจำเดือนมาผิดปกติ เพราะอาการเหล่านี้ล้วนเป็นจุดเริ่มต้นของมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกทั้งสิ้น ส่วนวิธีการป้องกันก็สามารถทำได้ด้วยการหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงทั้งหมด โดยเฉพาะผู้หญิงที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป แล้วจะช่วยลดความเสี่ยงในการเป็นมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกได้ในระดับหนึ่งแน่นอน
ร่วมตอบคำถามกับเรา
คำถามท้ายบท มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก ( Endometrial Cancer ) สาเหตุ อาการ และการรักษา
การขูดมดลูก ( Uterine Curettage ) คือ การขูดเอาเยื่อบุโพรงมดลูกหรือเนื้อเยื่อที่อยู่ในโพรงมดลูกมาตรวจเพื่อการรักษาการวินิจฉัย จะถูกขูดออกมาด้วยเครื่องมือขูดมดลูกที่เรียกว่า คิวเร็ท ( Curette ) กรณีมีเลือดออกผิดปกติจากโพรงมดลูกจะขูดเอาเยื่อบุโพรงมดลูกมาตรวจเพื่อหาสาเหตุรวมไปถึงสาเหตุจากมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกด้วยมีความเข้าใจผิดเกี่ยวกับการขูดมดลูกเรื่องหนึ่งว่าการขูดมดลูกช่วยให้มีลูกง่ายขึ้นเพราะจะทำให้มดลูกสะอาดจึงมีลูกง่าย จริงๆแล้วโพรงมดลูกคนเรานั้นสะอาดดีอยู่แล้วการขูดมดลูกก็ไม่ได้ทำให้มีลูกง่ายแต่ประการใดส่วนการมีลูกนั้นเป็นเรื่องของการมีเพศสัมพันธ์ในช่วงตกไข่ไม่เกี่ยวข้องกับการขูดมดลูกเลย ท่านว่าจริงหรือไม่ ?
อ่านบทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม
เอกสารอ้างอิง
Herzog T, Abu Shahin F (August 2014). “Endometrial cancer: A review and current management strategies: Part I”. Gynecologic Oncology. 134 (2): 385–392. PMID 24905773.
Reinbolt, “The Role of PARP Inhibitors in the Treatment of Gynecologic Malignancies”. Frontiers in Oncology. 3: 237.
Staley, H; McCallum, I; Bruce, J (17 October 2012). “Postoperative tamoxifen for ductal carcinoma in situ.”. The Cochrane database of systematic reviews.
