ลิปิดโปรไฟล์คืออะไร ? ( Lipid Profile )

ลิปิดโปรไฟล์ Lipid Profile คือ

ลิปิดโปรไฟล์ ( Lipid Profile ) คือ กระบวนการตรวจไขมันในเลือด ซึ่งทางแพทย์จะใช้วิธีการเจาะเลือดแล้วนำเลือดมาตรวจหาค่าของไขมันชนิดต่างๆเพื่อเป็นตัวช่วยในการป้องกันโรคร้าย เช่น โรคหลอดเลือดหัวใจ ( Coronary Artery Disease ) โรคที่เกิดจากหลอดเลือดแดงที่เลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจ ( Coronary Artery ) ตีบหรือตันโดยสาเหตุที่ทำให้ตีบตันก็คือ การมีไขมันในร่างกายปริมาณสูงนั้นเอง

ไขมัน คือ องค์ประกอบอย่างหนึ่งที่มีความสำคัญต่อมนุษย์  เป็นแหล่งที่คอยให้พลังงานต่อร่างกายโดยในร่างกายมนุษย์เราจะประกอบไปด้วยไขมันหลากหลายชนิด Lipid Profile มีทั้งชนิดดีและชนิดที่ไม่ดีปะปนกันไป ซึ่งไขมันในบางตัวอย่าง Lipid Profile ว่า คอเลสเตอรอล และไตรกลีเซอไรด์ ถ้ามีปริมาณที่มากเกินไปก็อาจจะส่งผลเสียต่อร่างกายได้ โดยเฉพาะความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจ โรคความดันสูงเส้นเลือดแข็งตัวและหลอดเลือดอุดตัน ก็จะเพิ่มสูงตามไปด้วย

ดังนั้นก่อนที่ร่างกายจะพบปัญหาเรื่องมีปริมาณไขมันชนิดร้ายเกินในร่างกาย ทางการแพทย์จึงต้องมีกระบวนการที่เรียกว่า การตรวจระดับไขมันในเลือด หรือ Lipid Profile ขึ้นมา เพื่อทำการตรวจสอบค่าความผิดปกติไขมันในเลือดของมนุษย์ ให้สามารถทราบถึงปริมาณของไขมันต่างๆในร่างกาย และยังช่วยให้รักษาได้ทันเวลาก่อนที่จะเกิดโรคร้ายๆนั้นเอง

ค่า Lipid Profile ที่ใช้ในการตรวจ

ไขมันในเลือดที่ถูกใช้เป็นตัวชี้วัดทางการแพทย์ก็จะมีอยู่ 5 ประเภท ได้แก่ คอเลสเตอรอล ( Cholesterol ) ไตรกลีเซอไรด์ ( Triglyceride ) ไขมันชนิดไม่ดี ( LDL-Cholesterol ) ไขมันดี ( HDL-Cholesterol ) และ ไขมันไลโปโปรตีนที่มีความหนาแน่นต่ำมาก ( VLDL ) แต่ในการตรวจบางครั้งอาจจะทำการตรวจแค่ 4 ประเภท โดยจะตัดการ ตรวจ VLDL ออกไป

1. การตรวจ Total Cholesterol ( TC ) คือ การตรวจปริมาณของค่าของคอเลสเตอรอลในเลือดซึ่งคอเลสเตอรอลไม่ใช่ไขมันชนิดร้ายเสมอไป แต่เป็นไขมันที่มีประโยชน์ต่อร่างกายเป็นสิ่งที่นำไปใช้ผลิตผลิตฮอร์โมนเพศในร่างกาย

สามารถสร้างขึ้นมาได้จากตับประมาณ 70 % และจากการทานอาหารเข้าไป30 %
มีสูตรในการคำนวณคือ               TC     =    HDL  +  LDL  +  20%  TG

ค่ามาตรฐานสำหรับการตรวจ

ผู้ใหญ่/ผู้สูงอายุ     ปริมาณที่เหมาะสมต้องไม่เกิน    200 mg/dL

เด็ก    ปริมาณที่เหมาะสมต้องอยู่ระหว่าง  120 – 200 mg/dL

2. การตรวจไขมันดี ( HDL-Cholesterol ) คือ การตรวจไขมันในเลือด ตรวจหาค่าของ HDL-c หรือปริมาณของไขมันชนิดดีในร่างกาย ยิ่งมีค่าสูงขึ้นมากเท่าใดยิ่งดีมากต่อร่างกายเท่านั้นมีสูตรในการคำนวณ คือ Total Cholesterol ( TC ) / HDL Cholesterol Ratio ( HDL )

ค่ามาตรฐานสำหรับการตรวจ
เพศชาย ค่ามาตรฐานอยู่ที่        5     หรือต่ำกว่า

เพศหญิง ค่ามาตรฐานอยู่ที่       4.4  หรือต่ำกว่า

3. การตรวจไขมันชนิดไม่ดี ( LDL-Cholesterol ) คือ การตรวจหาค่าของ LDL-c  หรือปริมาณของไขมันชนิดไม่ดีที่มีอยู่ในร่างกาย หากมีค่านี้มากจะยิ่งไม่เป็นผลดีต่อร่างกาย

มีสูตรในการคำนวณ  คือ      LDL = TC – HDL – 20% TG

ค่ามาตรฐานสำหรับการตรวจ

เพศชาย ค่ามาตรฐานต้องไม่เกิน 100 mg/dLเพศหญิง ค่ามาตรฐานต้องไม่เกิน 110 mg/dL

4. การตรวจไขมัน ไลโปโปรตีนที่มีความหนาแน่นต่ำ ( VLDL ) คือ การตรวจปริมาณของไขมันชนิดไม่ดีอีกตัวหนึ่งที่มีอยู่ในร่างกาย นอกจาก LDL แล้วเป็นไลโปโปรตีนที่มีความหนาแน่นต่ำในการพา TG เข้าสู่ร่างกาย
มีสูตรในการคำนวณ  คือ VLDL   =   20%    TG

ค่ามาตรฐานสำหรับการตรวจ

คนทั่วไปที่มีสุขภาพแข็งแรงปกติ จะพบว่ามีค่า VLDL อยู่ระหว่าง 7 – 32 mg/dL

5. การตรวจ ไตรกลีเซอไรด์ ( Triglyceride ) คือ  การตรวจปริมาณของไตรกลีเซอไรด์ซึ่งเป็นชนิดไขมันที่คล้ายกับคอเลสเตอรอล แต่จะมีการให้พลังงานหรือมีแครอรี่ ที่ไม่พบในคอเลสเตอรอลได้รับมาจากการทานอาหารเข้าไปในแต่ละมื้อ โดยเฉพาะอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรต และอาหารประเภทไขมัน

ค่ามาตรฐานสำหรับการตรวจ

ผู้ชาย    ไตรกลีเซอไรด์   มีค่าอยู่ระหว่าง  40 – 160 mg/dL

ผู้หญิง   ไตรกลีเซอไรด์   มีค่าอยู่ระหว่าง  35 – 135 mg/dL

อาหารหรือไขมัน ที่ส่งเสริมให้ร่างกายผลิตคอเลสเตอรอลให้เกิดจำนวน HDL หรือ LDL

อาหารหรือไขมันที่มีผลต่อระดับ Cholesterol ในเลือดสามารถแบ่งตามชนิดของไขมันได้ 4 ชนิดดังต่อไปนี้

1. ไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว ( Monounsaturated Fat )

2. ไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อน ( Polyunsaturated Fat )

3. ไขมันอิ่มตัว ( Saturated Fat )

4. ไขมันทรานส์ ( Trans Fat )

ในแต่ละวันร่างกายมนุษย์เรา มี Lipid Profile ไขมันเกิดขึ้นในร่างกายมากมายหลายประเภท ทั้งการผลิตจากตับและการทานอาหารประเภทต่างๆเข้าไปซึ่งหากไม่มีการควบคุมที่ดีพอ ปล่อยให้มีปริมาณไขมันชนิดไม่ดีมากเกินไป ก็อาจจะเป็นผลเสียต่อร่างกายได้ เราไม่สามารถรู้ได้เลยว่าเราจะป่วยเป็นโรคร้ายจากไขมันเมื่อไหร่ดังนั้นการตรวจปริมาณไขมันในร่างกาย หรือ Lipid Profile  จึงเป็นสิ่งที่จำเป็นและควรทำ เพราะสามารถทำให้รู้ได้ว่ามีปริมาณของไขมันในร่างกายเป็นอย่างไรมีตัวไขมันดีและไม่ดีมากน้อยแค่ไหน เพื่อที่จะได้ปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต อาหารการกิน หรือรับการรักษาจากแพทย์ที่เหมาะสม ทันเวลา ก่อนที่จะเกิดโรคร้ายกับตัวของเรานั้นเอง

อ่านบทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติมตามลิ้งค์ด้านล่าง

เอกสารอ้างอิง

Davidson, Michael H. (28 January 2008). “Pharmacological Therapy for Cardiovascular Disease”. In Davidson, Michael H.; Toth, Peter P.; Maki, Kevin C. Therapeutic Lipidology. Contemporary Cardiology. Cannon, Christopher P.; Armani, Annemarie M. Totowa, New Jersey: Humana Press, Inc. pp. 141–142. 

Balch, Phyllis A. (2006). “Carnitine”. Prescription for nutritional healing (4th ed.). New York: Avery. p. 54.

GILL, Jason; Sara HERD; Natassa TSETSONIS; Adrianne HARDMAN (Feb 2002). “Are the reductions in triacylglycerol and insulin levels after exercise related?”. Clinical Science. 102 (2): 223–231. Retrieved 2 March 2013.

Friedewald WT, Levy RI, Fredrickson DS. Estimation of the concentration of low-density lipoprotein cholesterol in plasma, without use of the preparative ultracentrifuge. Clin Chem. 1972.

Sidhu, D.; Naugler, C. (2012). “Fasting Time and Lipid Levels in a Community-Based Population: A Cross-sectional Study / Fasting Time and Lipid Levels”. Archives of Internal Medicine.