ไขมันในหลอดเลือดและความดันโลหิต

ลิปิดโปรไฟล์คืออะไร ? (Lipid Profile)

,
ลิปิดโปรไฟล์คืออะไร ? (Lipid Profile)
ลิปิดโปรไฟล์เป็นกระบวนการตรวจหาค่าไขมันในเลือดเพื่อป้องกันโรคร้าย

ทำไมต้องตรวจหาลิปิดโปรไฟล์ (Lipid Profile)

ไขมัน เป็นองค์ประกอบอย่างหนึ่งที่มีความสำคัญต่อมนุษย์  เป็นแหล่งที่คอยให้พลังงานต่อร่างกายโดยในร่างกายมนุษย์เราจะประกอบไปด้วยไขมันหลากหลายชนิด มีทั้งชนิดดีและชนิดที่ไม่ดีปะปนกันไป ซึ่งไขมันในบางตัวอย่าง

คอเลสเตอรอล และไตรกลีเซอไรด์ ถ้ามีปริมาณที่มากเกินไปก็อาจจะส่งผลเสียต่อร่างกายได้ โดยเฉพาะความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจ โรคความดันสูงเส้นเลือดแข็งตัวและหลอดเลือดอุดตัน ก็จะเพิ่มสูงตามไปด้วย

ดังนั้นก่อนที่ร่างกายจะพบปัญหาเรื่องมีปริมาณไขมันชนิดร้ายเกินในร่างกาย ทางการแพทย์จึงต้องมีกระบวนการที่เรียกว่า การตรวจระดับไขมันในเลือด หรือ Lipid Profile ขึ้นมา เพื่อทำการตรวจสอบค่าความผิดปกติไขมันในเลือดของมนุษย์ ให้สามารถทราบถึงปริมาณของไขมันต่างๆในร่างกาย และยังช่วยให้รักษาได้ทันเวลาก่อนที่จะเกิดโรคร้ายๆนั้นเอง

ลิปิดโปรไฟล์ Lipid Profile คืออะไร ?

Lipid Profile คือ กระบวนการตรวจไขมันในเลือด ซึ่งทางแพทย์จะใช้วิธีการเจาะเลือดแล้วนำเลือดมาตรวจหาค่าของไขมันชนิดต่างๆเพื่อเป็นตัวช่วยในการป้องกันโรคร้าย เช่น โรคหลอดเลือดหัวใจ (Coronary Artery Disease) โรคที่เกิดจากหลอดเลือดแดงที่เลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจ (Coronary Artery) ตีบหรือตันโดยสาเหตุที่ทำให้ตีบตันก็คือ การมีไขมันในร่างกายปริมาณสูงนั้นเอง

ค่า Lipid Profile ที่ใช้ในการตรวจ

ไขมันในเลือดที่ถูกใช้เป็นตัวชี้วัดทางการแพทย์ก็จะมีอยู่ 5 ประเภท ได้แก่ คอเลสเตอรอล (Cholesterol) ไตรกลีเซอไรด์ (Triglyceride) ไขมันชนิดไม่ดี (LDL-Cholesterol) ไขมันดี (HDL-Cholesterol) และ ไขมันไลโปโปรตีนที่มีความหนาแน่นต่ำมาก (VLDL) แต่ในการตรวจบางครั้งอาจจะทำการตรวจแค่ 4 ประเภท โดยจะตัดการ

ตรวจ VLDL ออกไป

1. การตรวจ Total Cholesterol (TC) คือ การตรวจปริมาณของค่าของคอเลสเตอรอลในเลือดซึ่งคอเลสเตอรอลไม่ใช่ไขมันชนิดร้ายเสมอไป แต่เป็นไขมันที่มีประโยชน์ต่อร่างกายเป็นสิ่งที่นำไปใช้ผลิตผลิตฮอร์โมนเพศในร่างกาย

สามารถสร้างขึ้นมาได้จากตับประมาณ 70 % และจากการทานอาหารเข้าไป30 %
มีสูตรในการคำนวณคือ               TC     =    HDL  +  LDL  +  20%  TG

ค่ามาตรฐานสำหรับการตรวจ

ผู้ใหญ่/ผู้สูงอายุ     ปริมาณที่เหมาะสมต้องไม่เกิน    200 mg/dL

เด็ก    ปริมาณที่เหมาะสมต้องอยู่ระหว่าง  120 – 200 mg/dL

2. การตรวจไขมันดี (HDL-Cholesterol) คือ การตรวจไขมันในเลือด ตรวจหาค่าของ HDL-c หรือปริมาณของไขมันชนิดดีในร่างกาย ยิ่งมีค่าสูงขึ้นมากเท่าใดยิ่งดีมากต่อร่างกายเท่านั้นมีสูตรในการคำนวณ คือ Total Cholesterol (TC) / HDL Cholesterol Ratio (HDL)

ค่ามาตรฐานสำหรับการตรวจ
เพศชาย ค่ามาตรฐานอยู่ที่        5     หรือต่ำกว่า

เพศหญิง ค่ามาตรฐานอยู่ที่       4.4  หรือต่ำกว่า

3. การตรวจไขมันชนิดไม่ดี (LDL-Cholesterol) คือ การตรวจหาค่าของ LDL-c  หรือปริมาณของไขมันชนิดไม่ดีที่มีอยู่ในร่างกาย หากมีค่านี้มากจะยิ่งไม่เป็นผลดีต่อร่างกาย

มีสูตรในการคำนวณ  คือ      LDL = TC – HDL – 20% TG

ค่ามาตรฐานสำหรับการตรวจ

เพศชาย ค่ามาตรฐานต้องไม่เกิน 100 mg/dLเพศหญิง ค่ามาตรฐานต้องไม่เกิน 110 mg/dL

4. การตรวจไขมัน ไลโปโปรตีนที่มีความหนาแน่นต่ำ (VLDL) คือ การตรวจปริมาณของไขมันชนิดไม่ดีอีกตัวหนึ่งที่มีอยู่ในร่างกาย นอกจาก LDL แล้วเป็นไลโปโปรตีนที่มีความหนาแน่นต่ำในการพา TG เข้าสู่ร่างกาย
มีสูตรในการคำนวณ  คือ VLDL   =   20%    TG

ค่ามาตรฐานสำหรับการตรวจ

คนทั่วไปที่มีสุขภาพแข็งแรงปกติ จะพบว่ามีค่า VLDL อยู่ระหว่าง 7 – 32 mg/dL

5. การตรวจ ไตรกลีเซอไรด์ (Triglyceride) คือ  การตรวจปริมาณของไตรกลีเซอไรด์ซึ่งเป็นชนิดไขมันที่คล้ายกับคอเลสเตอรอล แต่จะมีการให้พลังงานหรือมีแครอรี่ ที่ไม่พบในคอเลสเตอรอลได้รับมาจากการทานอาหารเข้าไปในแต่ละมื้อ โดยเฉพาะอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรต และอาหารประเภทไขมัน

ค่ามาตรฐานสำหรับการตรวจ

ผู้ชาย    ไตรกลีเซอไรด์   มีค่าอยู่ระหว่าง  40 – 160 mg/dL

ผู้หญิง   ไตรกลีเซอไรด์   มีค่าอยู่ระหว่าง  35 – 135 mg/dL

อาหารหรือไขมัน ที่ส่งเสริมให้ร่างกายผลิตคอเลสเตอรอลให้เกิดจำนวน HDL หรือ LDL

อาหารหรือไขมันที่มีผลต่อระดับ Cholesterol ในเลือดสามารถแบ่งตามชนิดของไขมันได้ 4 ชนิดดังต่อไปนี้

1. ไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว (Monounsaturated Fat)

2. ไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อน (Polyunsaturated Fat)

3. ไขมันอิ่มตัว (Saturated Fat)

4. ไขมันทรานส์ (Trans Fat)

ชนิดไขมัน แหล่งไขมัน ผลต่อระดับ Cholesterol ในเลือด
ไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว น้ำมันมะกอก , น้ำมันถั่วลิสง ,เมล็ดมะม่วงหิมพานต์ ,ถั่วอัลมอนด์ ,ถั่วลิสง และอื่นๆ HDL เพิ่มขึ้น , LDL ลดลง
ไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อน น้ำมันข้าวโพด , น้ำมันถั่วเหลือง,น้ำมันดอกคำฝอย,น้ำมันดอกทานตะวัน,น้ำมันเมล็ดฝ้ายเนื้อปลาทุกชนิด HDL เพิ่มขึ้น , LDL ลดลง
ไขมันอิ่มตัว  น้ำมันสัตว์ทุกชนิด ,เนยที่ผลิตจากน้ำนมสัตว์ ,ไอศกรีม,เนื้อสัตว์ทุกชนิด ,ไข่ , ช็อกโกแลต ,มะพร้าว, กะทิ, น้ำมันมะพร้าว , น้ำมันปาล์ม HDL เพิ่มขึ้น , LDL ลดลง
ไขมันทรานส์ เนยเทียม (Margarine) , ผงฟูทำขนมฝรั่งทุกชนิด ,มันฝรั่งทอด , อาหารทอดความร้อนสูงในร้าน Fast-Food , ครีมเทียมใส่กาแฟ  HDL เพิ่มขึ้น , LDL ลดลง,  TG สูงขึ้น

 

ในแต่ละวันร่างกายมนุษย์เรา มีไขมันเกิดขึ้นในร่างกายมากมายหลายประเภท ทั้งการผลิตจากตับและการทานอาหารประเภทต่างๆเข้าไปซึ่งหากไม่มีการควบคุมที่ดีพอ ปล่อยให้มีปริมาณไขมันชนิดไม่ดีมากเกินไป ก็อาจจะเป็นผลเสียต่อร่างกายได้ เราไม่สามารถรู้ได้เลยว่าเราจะป่วยเป็นโรคร้ายจากไขมันเมื่อไหร่ดังนั้นการตรวจปริมาณไขมันในร่างกาย 

หรือ Lipid Profile  จึงเป็นสิ่งที่จำเป็นและควรทำ เพราะสามารถทำให้รู้ได้ว่ามีปริมาณของไขมันในร่างกายเป็นอย่างไรมีตัวไขมันดีและไม่ดีมากน้อยแค่ไหน เพื่อที่จะได้ปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต อาหารการกิน หรือรับการรักษาจากแพทย์ที่เหมาะสม ทันเวลา ก่อนที่จะเกิดโรคร้ายกับตัวของเรานั้นเอง

อ่านบทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติมตามลิ้งค์ด้านล่าง

เอกสารอ้างอิง

Davidson, Michael H. (28 January 2008). “Pharmacological Therapy for Cardiovascular Disease”. In Davidson, Michael H.; Toth, Peter P.; Maki, Kevin C. Therapeutic Lipidology. Contemporary Cardiology. Cannon, Christopher P.; Armani, Annemarie M. Totowa, New Jersey: Humana Press, Inc. pp. 141–142. 

Balch, Phyllis A. (2006). “Carnitine”. Prescription for nutritional healing (4th ed.). New York: Avery. p. 54.

GILL, Jason; Sara HERD; Natassa TSETSONIS; Adrianne HARDMAN (Feb 2002). “Are the reductions in triacylglycerol and insulin levels after exercise related?”. Clinical Science. 102 (2): 223–231. Retrieved 2 March 2013.

Friedewald WT, Levy RI, Fredrickson DS. Estimation of the concentration of low-density lipoprotein cholesterol in plasma, without use of the preparative ultracentrifuge. Clin Chem. 1972.

Sidhu, D.; Naugler, C. (2012). “Fasting Time and Lipid Levels in a Community-Based Population: A Cross-sectional Study / Fasting Time and Lipid Levels”. Archives of Internal Medicine.