มะกอกป่า คือ
มะกอกป่า หรือที่นิยมเรียกว่า “มะกอก” (Hog Plum) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Spondias pinnata (L. f.) Kurz จัดอยู่ในวงศ์ ANACARDIACEAE ซึ่งเป็นตระกูลเดียวกับมะม่วง มะกอกป่าเป็นไม้ยืนต้นผลัดใบขนาดใหญ่ อายุหลายปี พบได้ทั่วไปในป่าดิบชื้นแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยต้นมะกอกจะเริ่มออกดอกช่วงต้นฤดูฝนประมาณเดือนเมษายนถึงมิถุนายน และทยอยบานจนถึงฤดูหนาว ส่วนใหญ่จะออกดอกและติดผลมากในช่วงปลายฤดูหนาว
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ลำต้น เป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ประเภทผลัดใบ แตกกิ่งน้อย ทรงพุ่มมีลักษณะทรงกลม ทรงพุ่มหนาลำต้นมีลักษณะทรงกลม และตั้งตรง สูงประมาณ 15 – 25 เมตร หรือมากกว่า เปลือกลำต้นหนา มีสีเทาอมน้ำตาลหรือสีเทาอมดำ
ใบ ประกอบแบบขนนกชั้นเดียว มีก้านใบหลักออกเรียงสลับกันยาวประมาณ 5 – 25 เซนติเมตร มีลักษณะ
ทรงรีเรียว โคนใบแหลม ปลายใบเรียวแหลม ใบเรียบลื่น จะมีใบอ่อนและยอดอ่อนสีน้ำตาลแดง ใบแก่มีสี
เขียว
ดอก ออกเป็นช่อบริเวณปลายกิ่ง เป็นดอกแยกเพศบนช่อดอกเดียวกัน ดอกอ่อนมีลักษณะกลมสีเขียวสด
เมื่อบานจะมีสีขาวอมครีม ฐานดกมีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ เป็นรูปถ้วย ส่วนกลีบดอกถัดมามี 5 กลีบ แต่ละกลีบ
มีลักษณะทรงรี ปลายกลีบแหลม ตรงกลางมีเกสรตัวผู้ และเกสรตัวเมีย แต่แยกดอกกัน
ผล ออกเป็นช่อลักษณะทรงรูปไข่หรือกลมรี ขนาดผล 2.5 – 3.5 เซนติเมตร ยาว 3 – 5 เซนติเมตร เปลือกผลบาง เป็นมัน ผลอ่อนมีสีเขียวสด ผลแก่หรือผลสุกมีสีเขียวอมเหลือง และมีจุดประสีน้ำตาลอบผล
เมล็ด มีลักษณะรูปทรงยาวรี อยู่ข้างในเนื้อ เปลือกเมล็ดใหญ่แข็ง มีสีน้ำตาลอ่อน
ราก เป็นระบบรากแก้ว มีลักษณะกลม แทงลึกลงในดิน มีรากแขนงและรากฝอยเล็กๆ ออกตามแนวราบ มีสีน้ำตาล
สรรพคุณของมะกอก
- ช่วยแก้อาเจียน
- ช่วยบำรุงสายตา
- ช่วยเจริญอาหาร
- ช่วยแก้โรคผิวหนัง
- ช่วยแก้อาการปวดหู
- ช่วยแก้อาการร้อนใน
- ช่วยแก้อาการท้องเสีย
- มีสารต้านอนุมูลอิสระ
- ช่วยแก้อาการปวดท้อง
- ช่วยแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ
- ช่วยแก้เลือดออกตามไรฟัน
- ช่วยบำรุงธาตุ บำรุงร่างกาย
- ช่วยดับกระหายน้ำ ทำให้ชุ่มคอ
- ช่วยแก้น้ำเหลือง ช่วยสมานแผล
- ช่วยบรรเทาอาการหวัดได้ทุกชนิด
- ช่วยป้องกันความเสื่อมของดวงตา
- ช่วยแก้โรคปวดตามข้อ ปวดตามกระดูก
- ช่วยรักษาและป้องกันโรคที่ขาดแคลเซียม
- ช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มในร่างกายให้ดีขึ้น
การใช้ประโยชน์
ยอดอ่อนและใบอ่อน ใช้รับประทานเป็นผักสด กินกับส้มตำ ลาบ ยำ อาหารที่มีรสจัด ผลสด มีรสเปรี้ยว
ใช้ตำน้ำพริก ส้มตำ และปรุงอาหารอื่นๆ ที่ต้องการรสเปรี้ยว
การใช้ประโยชน์ด้านสมุนไพร ใช้ใบเคี้ยวกินแก้ท้องเสีย ผล เปลือก ใบ กินเป็นยาบำรุงตา ช่วยให้ชุ่มคอ แก้กระหายน้ำเลือดออกตามไรฟัน เนื้อในผลแก้ธาตุพิการ เปลือกดับพิษกาฬแก้ร้อนใน
คุณค่าทางสารอาหารของมะกอก
- มีโปรตีน
- มีไขมัน
- มีโซเดียม
- มีวิตามินซี
- มีวิตามินเอ
- มีวิตามินบี1
- มีวิตามินบี2
- มีวิตามินบี3
- มีธาตุเหล็ก
- มีฟอสฟอรัส
- มีแมกนีเซียม
- มีธาตุแคลเซียม
- มีคาร์โบไฮเดรต
- มีเบต้าแคโรทีน
- มีเส้นใย มีพลังงาน
บทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม
เอกสารอ้างอิง
มะกอก/มะกอกป่า (Hog plum) สรรพคุณ และการปลูกมะกอก (ออนไลน์). สืบค้นจาก : https://puechkaset.com. [22 กรกฎาคม 2562]
มะกอกป่า (ออนไลน์). สืบค้นจาก : https://www.thai-thaifood.com. [22 กรกฎาคม 2562]