มะตูม
มะตูม (Aegle marmelos) เป็น พืชผลไม้ที่คนทั่วไปรู้จักหรือเคยได้ยินกันอย่างแน่นอน ส่วนมากมักจะพบมะตูมในรูปแบบของเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ สามารถหาซื้อได้ง่ายมาก คนไทยนิยมนำมะตูมมาสกัดเป็นน้ำดื่มกันอย่างแพร่หลาย เป็นที่รู้กันดีว่าน้ำมะตูมนั้นมีประโยชน์ต่อสุขภาพ นอกจากรูปแบบของเครื่องดื่มแล้วต้นมะตูมยังถือว่าเป็นไม้มงคลของศาสนาฮินดู เป็นต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์ของพระศิวะ ส่วนในประเทศไทยเชื่อกันว่าใบมะตูมใช้ป้องกันภูตผีปีศาจได้ และยังเป็นพันธุ์ไม้มงคลประจำจังหวัดชัยนาทอีกด้วย
รู้จักกับชื่อต่าง ๆ ของมะตูม
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Aegle marmelos
ชื่อสามัญ : Bael
ชื่อท้องถิ่น : ภาคเหนือเรียกว่า “มะปิน” ภาคใต้เรียกว่า “กะทันตาเถร ตูมและตุ่มตัง” ภาคอีสานเรียกว่า “บักตูม” ภาษาเขมรเรียกว่า “พะโนงค์” ชาวกะเหรี่ยงเรียกว่า “มะปีส่า”
ชื่อวงศ์ : วงศ์ส้ม (RUTACEAE)
ชื่อพ้อง : Belou marmelos (L.) Lyons, Bilacus marmelos (L.) Kuntze, Crateva marmelos L., Feronia pellucida
ลักษณะของมะตูม
มะตูม เป็นไม้ผลยืนต้นพื้นเมืองของอนุทวีปอินเดียและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
เปลือก : มีสีเทาเรียบเป็นร่องตื้น เนื้อไม้แข็งและมีสีขาวแกมเหลือง มีกลิ่นหอม โคนต้นและกิ่งก้านมีหนามแหลม ยาวและแข็ง
ใบ : ใบประกอบแบบขนนก ใบย่อยรูปไข่หรือรูปหอก มีลักษณะคล้ายตรีศูลของพระศิวะ
ดอก : มีสีขาวหรือขาวอมเขียวและมีกลิ่นหอม
ผล : มีเปลือกแข็งเรียบ บางผลมีเปลือกแข็งมากจนต้องกะเทาะเปลือกออกโดยใช้ค้อนทุบ เนื้อผลเหนียวข้นและมีกลิ่นหอม
เมล็ด : มีจำนวนมากแทรกอยู่ในเนื้อผล โดยเมล็ดจะมีขนหนาปกคลุม
สรรพคุณของมะตูม
- สรรพคุณด้านระบบขับถ่าย ผลสุกใช้เป็นยาระบายได้ ช่วยรักษาอาการท้องร่วง ท้องเดินและโรคลำไส้ รักษาอาการท้องผูกเรื้อรัง แก้ลมและมูกเลือด
- สรรพคุณช่วยบรรเทาอาการ บรรเทาอาการหวัดด้วยการใช้ใบสดคั้น เปลือกรากและลำต้นจะบรรเทาอาการไข้จับสั่น ช่วยบรรเทาอาการหลอดลมอักเสบ
- สรรพคุณด้านเสริมภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย เป็นยาบำรุงร่างกาย รักษาธาตุและบำรุงธาตุไฟ
ประโยชน์ของมะตูม
1. เป็นส่วนประกอบของอาหาร ผลมะตูมนำมารับประทานได้ทั้งแบบสดและแบบแห้ง
2. มะตูมสุกมีเนื้อเละสามารถนำมารับประทานเป็นผลไม้ได้
3.ใบอ่อนของมะตูมนำมารับประทานเป็นผักหรือใช้กินน้ำพริกและลาบ เป็นส่วนผสมของขนมหลายชนิด
4.แปรรูปเป็นเครื่องดื่มได้ด้วยการนำผลมะตูมไปผสมกับมะขามหรือนำน้ำมะตูมที่กรองมาใส่น้ำตาลจะให้รสชาติเหมือนกับมะนาว ผลแก่มะตูมนำมาฝานทำเป็นมะตูมเชื่อมได้
มะตูม เป็นผลไม้ที่มีกลิ่นหอมและมีผลดีต่อร่างกาย สามารถหาซื้อได้ทั่วไปทั้งมะตูมตากแห้ง ผลมะตูม เครื่องดื่มมะตูมเพื่อสุขภาพ ถือว่าเป็นที่นิยมพอสมควรสำหรับคนไทยในการรับประทานน้ำมะตูม มีสรรพคุณที่โดดเด่นในเรื่องของการขับถ่าย บำรุงร่างกายและแก้หวัด แถมยังเป็นไม้มงคลตามความเชื่อของคนไทยอีกด้วย
บทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม