ร้อนใน
ร้อนใน ( Aphthous ulcers ) หรือ โรคแผลในปาก ( Mouth ulcers ) คือ เกิดจากการกัดหรือได้รับบาดเจ็บในช่องปากทำให้เกิดเป็นแผลขนาดเล็กลักษณะเป็นวงกลมหรือวงรีไม่ลึก ส่วนใหญ่มักเกิดขึ้นบริเวณเนื้อเยื่อกระพุ้งแก้ม เหงือก โคนลิ้น ใต้ลิ้น ด้านในริมฝากปาก สังเกตได้จะมีแผลรู้สึกเจ็บปวดจากการอักเสบทำให้แผลร้อนในเกิดการบวมแดงและมีสีเหลืองบริเวณปากแผลร้อนใน แต่ร้อนในไม่ใช่โรคติดต่อมักจะหายไปเองภายใน 1 ถึง 2 สัปดาห์ ผู้ป่วยอาจมีอาการของแผลร้อนในที่รุนแรง ดังนี้
1. เกิดความผิดปกติหรือความบกพร่องของระบบภูมิคุ้มกันในร่างกาย
2. เกิดความผิดปกติเกี่ยวกับฮอร์โมน
3. การขาดวิตามินหรือแร่ธาตุ
4. การติดเชื้อไวรัส
สาเหตุที่ทำให้เกิดแผลในปากหรือร้อนใน
ร้อนในบริเวณปากมักไม่มีสาเหตุที่แน่ชัด อย่างไรก็ตามแผลในปากส่วนใหญ่เกิดจากสิ่งที่ทุกคนไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ เช่น
- การกัดกระพุ้งแก้ม กัดปาก กัดลิ้นตัวเอง
- เหล็กดัดฟันเกี่ยวปาก หรือเหล็กดัดฟันเกี่ยวกระพุ้งแก้มทั้ง 2 ข้าง
- ฟันปลอมหลวม อาจเกิดการเสียดสีทำให้เกิดแผลในปากและเหงือกได้
- เกิดบาดแผลขณะรับประทานอาหาร เช่น อาหารแข็ง อาหารเผ็ด อาหารร้อน เป็นต้น
- การแพ้อาหารหรือโรคภูมิแพ้
- การแปรงสีฟันหรือยาสีฟันที่ทำให้ระคายเคืองในช่องปาก
- เครียด (เครียดสะสม)
- รู้สึกเหนื่อย
- การพักผ่อนไม่เพียงพอ หรือพักผ่อนน้อย
- การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน เช่น ในระหว่างตั้งครรภ์
- โรคลำไส้อักเสบ (IBD)
- ขาดวิตามินบี12 (vitamin b12)
- ขาดธาตุเหล็ก (iron)
- การหยุดสูบบุหรี่
- คนอาจเกิดแผลในปากเมื่อเลิกสูบบุหรี่เป็นครั้งแรก
- ดื่มน้ำน้อย
เมื่อใดควรไปพบแพทย์
- แผลเปื่อยในปากขนาดใหญ่ผิดปกติ
- แผลที่เกิดซ้ำโดยที่แผลใหม่จะเกิดขึ้นก่อนที่แผลเก่าจะหายหรือมีการระบาดบ่อย
- แผลร้อนในที่เป็นนานเกิน 2 สัปดาห์ขึ้นไป
- แผลในปากที่ขยายเข้าไปในริมฝีปาก (ขอบสีแดง)
- รู้สึกเจ็บปวดมากขึ้นกว่าปกติ
- กินหรือดื่มน้ำลำบากมาก
- มีไข้สูง
- ท้องเสียทุกครั้งที่เป็นร้อนใน
ภาวะแทรกซ้อนของอาการร้อนใน
- เกิดความเจ็บและลำบากในการพูด แปรงฟัน หรือรับประทานอาหาร
- เกิดความอ่อนเพลีย
- เป็นไข้
- เกิดการอักเสบของผิวหนังบริเวณข้างเคียง
วิธีการรักษาและป้องกันร้อนในแผลในปาก
แผลในปากส่วนใหญ่ไม่จำเป็นต้องได้รับการรักษา การรักษามีหลายวิธีสามารถลดความเจ็บปวดและช่วยให้แผลในปากหายเร็วขึ้น ดังนี้
- ป่วนปากด้วยน้ำเกลืออย่างน้อย 3 ครั้งต่อวัน
- ยาทาแก้ร้อนใน ไตรโนโลนชนิดป้ายปาก (TRINOLONE ORAL PASTE)
- กินอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการและสารอาหารประเภท กรดโฟลิก วิตามินบี 6 วิตามินบี 12 และสังกะสี
- หลีกเลี่ยงอาหาร ผลไม้ที่ก่อให้เกิดการระคายเคืองต่อแผลในช่องปาก เช่น สับปะรด ส้ม อาหารรสเผ็ด
- เปลี่ยนแปลงสีฟันใหม่ที่ขนนุ่มขึ้น
- หลีกเลี่ยงน้ำยาบ่วนปากในขณะที่มีแผลในปาก
- ควรรักษาสุขอนามัยในช่องปากให้ดี โดยการแปรงฟันหลังอาหารและใช้ไหมขัดฟันทุกวัน
- การนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
- ดื่มน้ำเปล่าให้มาก ๆ อย่างน้อย 5 – 8 แก้วต่อวัน
เคล็ดลับการป้องกันและรักษาแผลร้อนในทำได้ง่าย ๆ ด้วยตนเอง เพียงแค่หลีกเลี่ยงอาหารที่จะทำให้เกิดความระคายเคืองในปาก เช่น ถั่วทอด มันฝรั่งทอด อาหารรสจัด อาหารเค็มจัดและผลไม้ที่มีกรดมาก ควรดูแลสุขภาพและอนามัยของช่องปากให้ดี เช่น แปรงฟันหลังมื้ออาหารเป็นประจำ ใช้ไหมขัดฟันวันละครั้ง จะช่วยให้ช่องปากสะอาดไม่มีเศษอาหารตกค้างอยู่ซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดแผลร้อนในได้
บทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม
