ความสำคัญระหว่างจุลินทรีย์กับร่างกายมนุษย์

จุลินทรีย์

จุลินทรีย์ (Microorganism) คือ สิ่งที่มีชีวิตขนาดเล็กที่ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า ร่างกายมนุษย์ประกอบไปด้วยเซลล์มนุษย์เพียง 43% ส่วนที่เหลือเป็นจุลินทรีย์ ไม่ว่าคุณจะชำระล้างทำความสะอาดเพียงใดก็ไม่หมด และแทบทุกซอกทุกมุมของคุณถูกปกคลุมไปด้วยจุลินทรีย์ ซึ่งมีทั้งเชื้อแบคทีเรีย เชื้อไวรัส และเชื้อรา โดยแหล่งที่มีจุลินทรีย์อาศัยอยู่มากที่สุดในร่างกายเราก็คือลำไส้

ไมโครไบโอต้า คืออะไร และสำคัญอย่างไร

ไมโครไบโอม (Microbiome) หรือ ไมโครไบโอต้า (Microbiota) คือ ยีนทั้งหมดของจุลินทรีย์ ในร่างกายมนุษย์ ทั้งจุลินทรีย์ แบคทีเรีย อาร์เคีย และไวรัส มีประโยชน์ต่อการดูแลรักษาสุขภาพของเรา ทั้งในแง่ของการคาดการณ์โรคที่อาจเกิดขึ้น การเลือกวิธี หรือเลือกใช้ยาเพื่อการรักษาที่จำเพาะเจาะจงต่อตัวบุคคลในอนาคต ซึ่งนำไปสู่นวัตกรรมการรักษาโรคแบบใหม่ ๆ เช่น การเกิดสิว โรคสะเก็ดเงินชนิดเรื้อรัง โรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังชนิดเรื้อรัง และ/หรือผื่นภูมิแพ้จากการสักลาย แผลที่ผิวหนังเรื้อรังในผู้ป่วยเบาหวาน โรคซึมเศร้า เป็นต้น

ไมโครไบโอมในระบบทางเดินอาหาร

ไมโครไบโอมในระบบทางเดินอาหารหมายถึงจุลชีพต่างๆที่อาศัยอยู่ภายในลำไส้หรือระบบทางเดินอาหารของเรา ซึ่งเป็นอวัยวะที่มีความหลากหลายของเชื้อจุลชีพมากที่ในร่างกาย ไมโครไบโอมในระบบทางเดินอาหารอาจจะเป็นปัจจัยสำคัญต่อปัญหาสุขภาพ เช่น น้ำหนักเกิน หอบหืด เบาหวาน มะเร็ง ภูมิคุ้มกันบกพร่องและโรคหัวใจ และส่งผลต่อการนอนหลับ อารมณ์ ความตื่นกลัว และพฤติกรรมต่างๆ การตอบสนองของยา

สาเหตุที่ขาดแบคทีเรียดีในลำไส้

1. กินยาปฏิชีวนะ
2. กินอาหารไขมันสูง น้ำตาลสูง โปรตีนสูง
3. การดื่มแอลกอฮอร์
4. สูบบุหรี่
5. ความเครียดสะสมต่อเนื่อง

แหล่งจุลินทรีย์

การรักษาสมดุลอาจมีเสริม พรีไบโอติก (prebiotic) และโพรไบโอติก (probiotic) เป็นสารอาหารที่ลำไส้ ย่อยไม่ได้ แต่จะถูกย่อยโดยแบคทีเรียในท้อง เช่น แบคทีเรียแลคโตบาซิลลัส หรือจุลินทรีย์สายพันธุ์ Bifidobacterium ด้วยการกระตุ้นการทำงานและการเจริญของจุลินทรีย์โพรไบโอติก จุลินทรีย์เหล่านี้พบได้ในร่างกายมนุษย์ทั้งในและนอกร่างกาย ตั้งแต่ช่องท้อง ช่องหู ช่องคลอด ระบบทางเดินหายใจ ผิวหนัง และอื่นๆ ส่วนอาหารที่เป็นแหล่งจุลินทรีย์ เช่น โยเกิร์ต กิมจิ เทมเป้ ซาวเคราท์ (sauerkraut) หรือกะหล่ำปลีเปรี้ยว แตงกวาดอง แกงส้ม น้ำส้มสายชูหมักจากแอปเปิ้ล

ประโยชน์ของจุลินทรีย์ชนิดดีต่อร่างกาย

1. ช่วยเรื่องภูมิคุ้มกัน
2. ช่วยให้ระบบทางเดินอาหารทำงานเป็นปกติ
3. ช่วยปรับสมดุลย์ในลำไส้ โดยเฉพาะคนที่ใช้ยาปฏิชีวนะบ่อย จะขาดจุลิทรีย์ดี ปกป้อง
4. ช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อต่างๆ
5. ช่วยย่อยนมแลคโตส สำหรับคนที่แพ้นมวัว

ความเครียดสามารถทำให้ไมโครไบโอมของผิวพร่องลงไปได้ รวมถึงสภาพอากาศ รังสีอัลตราไวโอเลต มลภาวะ และการใช้ชีวิต จะทำให้ผิวไม่มีตัวป้องกันและไวต่อการระคายเคือง ดังนั้นเราควรเสริมจุลินทรีย์พรีไบโอติกและโพรไบโอติกให้กับร่างกายอยู่เสมอ

บทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม