ถั่วชิกพี หรือ ถั่วลูกไก่ คือ
ถั่วชิกพี หรือ ถั่วลูกไก่ ( Chick Pea ) คือ พืชวงศ์ถั่ว มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า ( Cicer Arietinum ) ถั่วชิกพีชนิดนี้เป็นที่รู้จักกันดีในแถบเมดิเตอร์เรเนียน เนื่องจากในแถบตะวันออกกลางและอินเดียนิยมนำถั่วชนิดนี้มาประกอบอาหารรับประทาน มีการปลูกถั่วชิคพีไว้สำหรับรับประทานกันมานาน 7,500 ปีมาแล้ว คนไทยรู้จักถั่วชนิดนี้ในชื่อ “ถั่วลูกไก่” ถั่วมีรูปร่างคล้ายหยดน้ำขนาดใหญ่หรือรูปร่างคล้ายลูกไก่ตัวเล็กๆ จึงเรียกชื่อถั่วลูกไก่ มีจะงอยแหลมบริเวณด้านบนของเมล็ด แบ่งออกเป็น 2 สายพันธุ์ คือ
1.สายพันธุ์ถั่วชิกพีกาบูลี ถั่วสายพันธุ์นี้จะมีเมล็ดใหญ่กว่าถั่วสายพันธุ์เดซี เมล็ดมีสีขาวนวลหรือสีครีม เปลือกหุ้มเมล็ดเรียบมีสีครีม ถั่วสายพันธุ์นี้นิยมปลูกกันมากในยุโรป
2.สายพันธุ์ถั่วลูกไก่เดซี สายพันธ์นี้ออกดอกเป็นสีม่วง เมล็ดมีขนาดเล็กกว่าสายพันธุ์กาบูลี เปลือกมีลักษณะขรุขระมีสีน้ำตาลอ่อนถึงสีน้ำตาลเข้ม สายพันธุ์นี้นิยมปลูกในประเทศอินเดีย
ถั่วชิกพีมีประโยชน์อย่างไร?
ถั่วชิกพี อุดมไปด้วยสารอาหารโปรตีน วิตามิน แร่ธาตุ และมีกรดอะมิโนที่จำเป็นทั้งหมด 9 ชนิด จึงให้ประโยชน์ต่อสุขภาพหลายประการ ได้แก่
- ถั่วชิกพีมีใยอาหารสูง ช่วยควบคุมน้ำหนัก ลดน้ำหนัก และช่วยให้รู้สึกอิ่มนานขึ้น
- ใยอาหาร ช่วยป้องกันอาการท้องผูก และช่วยลดไขมันในร่างกาย
- โพแทสเซียม ไฟเบอร์ วิตามิน C และ วิตามิน B6 ช่วยป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือด และช่วยลดคอเลสเตอรอล
- ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
- โปรตีน ช่วยสร้างมวลกล้ามเนื้อ
- แคลเซียม ช่วยให้กระดูกแข็งแรง
- วิตามินซี ช่วยป้องกันโรคต่างๆ เช่น มะเร็ง และบำรุงผิว
- โฟเลตทำงานได้ดีในระหว่างตั้งครรภ์
- ซีลีเนียม ช่วยให้ตับทำงานได้อย่างปกติ ช่วยล้างพิษ ป้องกันการเจริญเติบโตของเนื้องอก
- วิตามินเอและสังกะสี สามารถป้องกันผมร่วง ผมบาง รังแคได้ และช่วยให้ผมงอกใหม่
ถั่วลูกไก่ป้องกันอาหารท้องผูก ลดความเสี่ยงในการเป็นโรคมะเร็งลำไส้ โรคริดสีดวงทวารและการรับประทานตอนอุ่นก่อนนอนทำให้หลับสบาย
ปริมาณเส้นใยในถั่วแต่ละชนิด | ||
ถั่ว (ปริมาณ ½ ถ้วยตวง) | ปริมาณแคลอรี | ปริมาณเส้นใยอาหารรวม (กรัม) |
ถั่วดำ | 113 | 7.5 |
ถั่วลูกไก่หรือถั่วชิคพี | 134 | 6.2 |
ถั่วแดงหลวง | 113 | 6.5 |
ถั่วแดง | 115 | 7.8 |
ถั่วลิมา ( ถั่วอเมริกากลาง ) | 96 | 6.8 |
ถั่วแขกขนาดเล็กสีขาว | 129 | 5.8 |
ถั่วปากอ้า | 115 | 8.1 |
ถั่วแดงพินโต | 117 | 7.3 |
ถั่วขาว | 124 | 5.6 |
ที่มา : โรงงานผู้ผลิต Food Labels and Bowes & Church เรื่องคุณค่าอาหารในสัดส่วนที่ใช้โดยทั่วไป
พิมพ์ครั้งที่ 17 โดย Lippincott,1998.
จากตารางจะพบว่าถั่วที่ปริมาณเท่ากัน ถั่วลูกไก่ หรือ ถั่วชิคพี จะให้พลังงานสูงที่สุดในกลุ่มก็จริงแต่ว่าพลังงานที่ได้รับก็ยังจัดเป็นถั่วที่ให้พลังงานต่ำอยู่ดี ต่างจากถั่วบราซิล ถั่วแมคคาเดเมียและลูกวอลนัทที่อยู่ในกลุ่มที่ให้พลังงานสูง พลังงานที่รับจึงพอดีกับความต้องการไม่สูงเกิน และยังมีปริมาณเส้นใยที่สูงเหมือนถั่วชนิดอื่นๆ
แสดงว่าเมื่อรับประทานถั่วชิคพีจะทำให้รู้สึกอิ่มนานขึ้นลดความอยากอาหารจึงช่วยลดน้ำหนักของเรา
มีกรดโฟลิค โพแตสเซียม และสารฟลาโวนอยด์ ที่ช่วยต่อต้านการเกิดโรคหัวใจ โดยเฉพาะฟลาโวนอยด์ที่มีอยู่ในถั่วนี้จัดเป็นสารต่อต้านอนุมูลอิสระที่มีประสิทธิภาพสูงมาก เพราะว่าสารนี้จะไปยับยั้งไม่ให้อนุมูลอิสระไปทำปฏิกิริยากับไขมันเลวเพื่อไปทำลายผนังของหลอดเลือด ซึ่งอาจจะทำให้หัวใจหรือเนื้อเยื่อ ( Lesion ) ในหลอดเลือดเกิดแผล การรับประทาน ถั่วลูกไก่ หรือ ถั่วชิคพียังช่วยลดปริมาณ Low-Density Lipoprotein ( LDL ) และช่วยเพิ่มปริมาณไขมันดี ( HDL ) นายแพทย์ เจมส์ แอนเดอร์สัน ได้ทำการศึกษาและทดลองเรื่องประโยชน์ของถั่วชิกพี พบว่าเมื่อรับประทานถั่วชิกพีเป็นประจำวันละ วันละ 1 ถ้วยถึง 1 ถ้วยครึ่งจะช่วยลดปริมาณคอเลสเตอรอลในร่างกายได้ถึง 20 เปอร์เซ็นต์เลยทีเดียว จึงนับว่าถั่วชิกพีนั้นเปรียบเสมือนยาลดระดับ คอเลสเตอรอล ( Cholesterol ) ชั้นดี
ปัจจุบันนี้ด้วยวิวัฒนาการทางด้านการถนอมอาหาร ได้มีการนำถั่วมาผลิตเป็นถั่วบรรจุกระป๋องเพื่อความสะดวกในการหาซื้อและเก็บรักษา เรามีตัวอย่างคุณค่าทางโภชนาการของถั่วบรรจุกระป๋องมาให้ดูกันว่า ถั่วที่มีการบรรจุกระป๋องแล้วยังทรงคุณค่ามากเพียงใด
รายการถั่วบรรจุกระป๋องบางชนิดที่มีจำหน่ายอยู่ตามท้องตลาด | |||||
ปริมาณในการบริโภค | ปริมาณแคลอรี่ | ปริมาณไขมัน (กรัม) | ปริมาณโปรตีน (กรัม) | ปริมาณเส้นใยอาหาร (กรัม) | |
ประเภทซุป | |||||
แคมพ์เบลล์ สปริท ถั่วและแฮม | 1 ถ้วยตวง | 190 | 3 | 14 | 3 |
โพรเกรสโซ ฮาร์ทตี ถั่วดำ | 1 ถ้วยตวง | 170 | 3 | 10 | 5 |
โพรเกรสโซ ฮาร์ทตี ถั่วแขกแดง/เหลือง | 1 ถ้วยตวง | 140 | 1.5 | 10 | 8 |
ชนิดในน้ำเกลือ | |||||
เดนนิสสัน มีถั่ว 99 ไร้ไขมันกับเนื้อ | 1 ถ้วยตวง | 220 | 2 | 22 | 6 |
แนลลี ถั่วกับเนื้อ | 1 ถ้วยตวง | 260 | 7 | 19 | 10 |
สเต็ก ถั่วกับเนื้อ | |||||
ฮอล์เมล ถั่ว 99% มังสวิรัติ ไร้ไขมัน | 1 ถ้วยตวง | 330 | 15 | 18 | 14 |
เครื่องเคียง | |||||
แคมพ์เบลล์ หมู และถั่ว | 1/2 ถ้วยตวง | 130 | 2 | 5 | 6 |
บุช ถั่วอบ | 1/2 ถ้วยตวง | 150 | 1 | 7 | 7 |
โรซาริต้า ถั่ว รีฟรายด์ | 1/2 ถ้วยตวง | 100 | 2 | 6 | 6 |
โรซาริต้า ถั่ว รีฟรายด์ มังสวิรัติ | 1/2 ถ้วยตวง | 100 | 2 | 6 | 6 |
โรซาริต้า ถั่ว รีฟรายด์ ไม่มีไขมัน | 1/2 ถ้วยตวง | 90 | 0 | 6 | 2 |
กรีน ไจแอนท์ สลัดถั่ว 3 อย่าง | 1/2 ถ้วยตวง | 70 | 0 | 2 | 3 |
อัมมัส ( ถั่วเขียวบด ) | 2 ช้อนโต๊ะ | 60 | 3.5 | 2 | 1 |
ที่มา : จากฉลากโรงงานผู้ผลิตอาหารกระป๋อง
เราทราบถึงคุณประโยชน์และคุณค่าทางอาหารของถั่วกันแล้ว เรามีเมนูแนะนำเกี่ยวกับถั่วกระป๋องเพื่อเป็นแนวทางในการรับประทานถั่วมาฝาก ชื่อเมนูว่าสลัดถั่วส่วนผสมของสลัดถั่วเพื่อสุขภาพ
ส่วนผสมสลัด ถั่วลูกไก่ หรือ ถั่วชิคพี อบเพื่อสุขภาพ | ||
1 | ถั่วแดงกระป๋อง | 1 กระป๋อง ( เลือกขนาดกระป๋องเล็ก ) |
2 | ถั่วลูกไก่ หรือถั่วชิคพีกระป๋อง | 1 กระป๋อง ( เลือกเอาขนาดกลางหรือเล็กตามชอบ ) |
3 | พริกไทยป่น | สำหรับโรยหน้าตอนเสิร์ฟ |
4 | มะเขือเทศ | 2 ลูก |
5 | ข้าวโพดกระป๋อง | 1 |
6 | หัวหอมแดง | 2 หัว |
7 | ผักชีสด | สำหรับโรยหน้าตอนเสิร์ฟ |
ผลข้างเคียงของถั่วชิกพี?
ถั่วชิกพีแม้จะมีใยอาหารสูงและมีประโยชน์มากมาย หากกินมากเกินไปอาจทำให้ปวดท้อง ท้องร่วง หรือท้องอืดได้ บางคนที่แพ้ถั่วชิกพีอาจมีอาการคลื่นไส้ คัน เป็นลมพิษ ปวดหัว และไอ
ขั้นตอนการทำสลัดถั่วเพื่อสุขภาพ
1.นำถั่วแดง ถั่วลูกไก่และข้าวโพดออกจากกระป๋อง เทน้ำออกให้หมด ถั่วลูกไก่และถั่วดำใช้ปริมาณ 1 กระป๋อง ส่วนข้าวโพดใช้เพียง 1 ถ้วยตวง
2.หัวหอมแดงและผักชีสดมีสับให้ละเอียดจนได้ปริมาณ ½ ถ้วยตวง
3.นำมะเขือเทศ 2 มาสับหรือหั่นหยาบตามชอบ ( สำหรับคนที่ชอบรับประทานมะเขือเทศสามารถเพิ่มปริมาณได้ตามอบใจ )
4.นำส่วนผสมทั้งหมดมาคลุกเคล้าเข้าด้วยกัน แล้วนำไปแช่เย็นประมาณ 1 ชั่วโมงก็จะไก้สลัดถั่วเพื่อสุขภาพพร้อมเสิร์ฟแล้ว
การรับประทานสลัด ถั่วลูกไก่ หรือ ถั่วชิคพีเพื่อสุขภาพสามารถรับประทานอย่างเดียวหรือรับประทานเป็นเครื่องเคียงกับอาหารจานหลักอย่าง สเต็ก ขนมปังแผ่นก็ได้ตามชอบ เรามาดูข้อมูลทางโภชนาการของสลัดถั่วเพื่อสุขภาพที่เราทำรับประทานกับว่ามีสารอาหารที่ทรงคุณค่าขนาดเพียงใด
ข้อมูลทางโภชนาการสลัด ถั่วลูกไก่ หรือ ถั่วชิคพี เพื่อสุขภาพ คำนวณจากอาหาร 1 จาน (ปริมาณที่ปรุงทั้งหมดแบ่งเสิร์ฟได้ 8 จาน) |
ปริมาณสารอาหารในแต่ละจาน พลังงาน 83 แคลอรี ไขมัน 5 แคลอรี่ |
% คุณค่าสารอาหารต่อวัน |
ไขมันรวม < 1 กรัม 1% ไขมันอิ่มตัว 0 กรัม 4% |
คอเลสเตอรอล 0 มิลลิกรัม 0% |
โซเดียม 70 มิลลิกรัม 3% |
คาร์โบไฮเดรตรวม 16 กรัม 5% เส้นใยอาหาร 5 กรัม 20% โปรตีน 5 กรัม |
วิตามิน เอ (Vitamin A) 3% วิตามิน ซี 14% แคลเซียม 2% ธาตุเหล็ก 8% โฟเลท 20% |
นอกจากเมนูสลัด ถั่วลูกไก่ หรือ ถั่วชิคพี เพื่อสุขภาพแล้ว ถั่วลูกไก่ยังสามารถนำมาประกอบอาหารได้อีกหลากหลายขึ้นอยู่กับความชอบของคนทาน ถั่วเป็นอาหารที่มีประโยชน์แต่ถ้าได้รับมากเกินไปต่อวันก็จะทำให้เป็นโทษได้ ดังนั้นเราควรรับประทานถั่วลูกไก่ หรือถั่วชิคพีเพียงวันละประมาณ 1 อุ้มมือก็เพียงพอแล้ว วันนี้คุณทาน ถั่วลูกไก่ หรือ ถั่วชิคพี กันแล้วหรือยัง
อ่านบทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติมตามลิ้งค์ด้านล่าง
เอกสารอ้างอิง
รัชนี คงคาฉุยฉาย และ ริญ เจริญศิริ. โภชนาการกับผลไม้. กรุงเทพฯ : สารคดี, 2554. 1.ผลไม้–แง่โภชนาการ–ไทย. I.ชื่อเรื่อง. 641. ISBN 978-974-484-346-3.
Baynes, T.S.; Smith, W.R., eds. (1880). “Gram”. Encyclopædia Britannica. 11 (9th ed.). New York: Charles Scribner’s Sons. pp. 36–37.
Bell (March 31, 2014). “The small but mighty chickpea”. Phys.org. Retrieved 8 October 2015.