เสลดพังพอนตัวเมีย

เสลดพังพอนตัวเมีย สมุนไพรชื่อแปลกมากสรรพคุณที่มักจะพบขึ้นตามป่าเบญจพรรณทั่วทุกภาคของประเทศไทย กลีบดอกเป็นสีแดงส้มทำให้ดูโดดเด่น เป็นยาที่ค่อนข้างเด่นในการใช้ภายนอก ส่วนมากใบสดจะนำมาตำแล้วพอกบริเวณที่เป็นแผล แต่ในปัจจุบันวิธีนี้ไม่เป็นที่นิยมแล้ว แต่องค์การเภสัชกรรมได้มีการผลิตครีมจากสมุนไพรเสลดพังพอนตัวเมียมาใช้ในการรักษาอยู่ และเรามักจะนำมาใช้เป็นส่วนประกอบในอาหารอย่างแกงแค เสลดพังพอนตัวเมียถือเป็นยาดั้งเดิมที่กำลังนำมาพัฒนาในรูปแบบใหม่

รู้จักกับชื่อต่าง ๆ ของเสลดพังพอนตัวเมีย

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Clinacanthus nutans (Burm.f.) Lindau
ชื่อสามัญ : มีชื่อสามัญว่า “Snake Plant”
ชื่อท้องถิ่น : ภาคกลางเรียกว่า “พญาปล้องดำ พญาปล้องทอง” จังหวัดเชียงใหม่เรียกว่า “ลิ้นมังกร ผักมันไก่ ผักลิ้นเขียด” จังหวัดลำปางเรียกว่า “พญาปล้องคำ” จังหวัดพิษณุโลกเรียกว่า “เสลดพังพอนตัวเมีย” คนทั่วไปเรียกว่า “ลิ้นงูเห่า พญายอ” ชาวกะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอนเรียกว่า “โพะโซ่จาง” จีนกลางเรียกว่า “ชิงเจี้ยน หนิ่วซิ้วฮวา”
ชื่อวงศ์ : วงศ์เหงือกปลาหมอ (ACANTHACEAE)
ชื่อพ้อง : Clinacanthus burmanni Nees, Clinacanthus siamensis Bremek., Justicia nutans Burm. f.

ลักษณะของเสลดพังพอนตัวเมีย

เสลดพังพอนตัวเมีย เป็นพรรณไม้พุ่มแกมเถา มักจะเลื้อยพาดไปตามต้นไม้อื่น พบตามป่าเบญจพรรณทั่วทุกภาคของประเทศไทย หรือปลูกกันตามบ้านทั่วไป
ลำต้น : ลำต้นเกลี้ยง ต้นอ่อนเป็นสีเขียว ลักษณะกลม ผิวเรียบเป็นปล้องสีเขียว
ใบ : เป็นใบเดี่ยวออกเรียงตรงข้ามกันเป็นคู่ รูปใบหอก รูปวงรีแคบขอบขนาน ปลายใบและโคนใบแหลม ขอบใบเรียบ แผ่นใบเป็นสีเขียวเข้ม ผิวใบเรียบ
ดอก : ออกดอกเป็นช่อกระจุกที่ปลายกิ่ง แต่ละช่อมี 3 – 6 ดอก กลีบดอกเป็นสีแดงส้ม ปลายแยกออกเป็น 2 ปาก ในดอกหนึ่งมี 5 กลีบ รูปทรงกระบอก กลีบรองดอกเป็นสีเขียว มีขนเป็นต่อมเหนียวโดยรอบ มักจะออกดอกในช่วงเดือนตุลาคมถึงเดือนมกราคม
ผล : เป็นผลแห้งและแตก เป็นรูปกลมยาววงรี ก้านสั้น ภายในผลมีเมล็ดประมาณ 4 เมล็ด

สรรพคุณของเสลดพังพอนตัวเมีย

• สรรพคุณจากรากและเปลือกต้น
  – บำรุงกำลัง ด้วยการนำรากและเปลือกต้นมาต้มกับน้ำดื่มเป็นยา
• สรรพคุณจากทั้งต้นและใบ ถอนพิษไข้ ดับพิษร้อน เป็นยารักษาโรคบิด
• สรรพคุณจากใบ ตำรายาแก้งูสวัด รักษาอาการอักเสบ รักษาแผลร้อนในปาก แก้เริม แก้อีสุกอีใส แก้ขยุ้มตีนหมา เป็นยาถอนพิษต่าง ๆ แก้ถูกหนามพุงดอตำหรือถูกใบตะลังตังช้าง แก้หัด แก้เหือด
  – ลดไข้ แก้อาการปวดศีรษะ ด้วยการนำใบสด 1 กำมือ มาตำให้ละเอียด แล้วผสมกับน้ำซาวข้าว ทำการพอกบนศีรษะคนไข้ 30 นาที
  – แก้เจ็บคอ ด้วยการนำใบสดเคี้ยวประมาณ 10 ใบ กลืนเอาแต่น้ำยาพอให้ยาจืด แล้วค่อยคายกากทิ้ง
  – ช่วยแก้คางทูม ด้วยการนำใบสด 10 – 15 ใบ มาตำให้ละเอียดแล้วผสมกับเหล้าโรง ทำการคั้นเอาน้ำมาทาบริเวณที่บวม
  – แก้แผลอักเสบมีไข้ แก้ไข่ดันบวม ด้วยการนำใบสด 3 – 4 ใบ มาตำกับข้าวสาร 3 – 4 เม็ด ทำการผสมกับน้ำพอเปียก ใช้พอก 2 – 3 รอบ
  – รักษาแผลจากสุนัขกัดมีเลือดไหล ด้วยการนำใบสด 5 ใบ มาตำพอกบริเวณแผล 10 นาที
  – รักษาแผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก ช่วยดับพิษร้อน ด้วยการนำใบสดมาตำเคี่ยวกับน้ำมะพร้าวหรือน้ำมันงา เอากากพอกแผล หรือนำใบสดมาตำให้ละเอียดผสมกับเหล้าใช้เป็นยาพอก
  – รักษาแผลเปื่อยเนื่องจากถูกแมงกะพรุนไฟ แก้แผลสุนัขกัด รักษาแผลที่เกิดจากการถูกกรด ด้วยการนำใบมาหุงกับน้ำมันแล้วนำมาทาบริเวณที่มีอาการ
  – รักษาแผลน้ำเหลืองเสีย ด้วยการนำใบ 3 – 4 ใบ กับข้าวสาร 5 – 6 เม็ด เติมน้ำลงไปให้พอเปียก แล้วนำมาพอก เปลี่ยนยาวันละ 2 ครั้ง แล้วให้เอาน้ำมาหยอดกันยาแห้ง
  – แก้โรคผิวหนังผื่นคัน ด้วยการนำใบสดมาตำผสมกับเหล้าใช้ทา
  – แก้สิวเม็ดผดผื่นคัน ด้วยการนำใบมาดองกับเหล้า แล้วผสมดินสอพองใช้ทา
  – แก้ฝี ด้วยการนำใบมาโขลกผสมกับเกลือและเหล้า ใช้พอกบริเวณที่มีอาการ
  – เป็นยาขับพิษ ถอนพิษโดยเฉพาะพิษจากแมลงสัตว์กัดต่อย แก้ผื่นคัน แก้ไฟลามทุ่ง แก้ลมพิษ แก้แผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก ด้วยการนำใบสด 5 – 10 ใบ มาขยี้หรือตำแล้วทา
  – แก้ลมพิษ ด้วยการนำใบมาตำผสมกับดินสอพอง ใส่น้ำเล็กน้อย ใช้ทาบริเวณที่มีอาการ
  – เป็นยาแก้พิษงู โดยคนเมืองนำใบมาตากแห้งแล้วตำผสมกับแมงป่องปิ้ง
  – แก้แพ้เกสรรักษาป่า แก้ยางรักป่า แก้ยางสาวน้อยประแป้ง ด้วยการนำใบผสมกับเหล้า นำมาทาบริเวณที่คัน
• สรรพคุณจากราก ขับปัสสาวะ ขับประจำเดือน แก้อาการปวดเมื่อยบั้นเอว
  – ช่วยแก้อาการผิดสำแดง ด้วยการนำรากสดมาต้มกินครั้งละ 2 ช้อนแกง
• สรรพคุณจากทั้งต้น แก้ประจำเดือนมาไม่ปกติ ช่วยแก้อักเสบแบบดีซ่าน แก้ปวดบวม แก้เคล็ดขัดยอก แก้ฟกช้ำ แก้กระดูกร้าว ช่วยขับความชื้นในร่างกาย แก้อาการปวดเมื่อยเนื่องจากเย็นชื้น
• สรรพคุณจากลำต้น
  – ช่วยทำให้แผลหายเร็ว ด้วยการนำลำต้นมาฝนแล้วใช้ทาแผลสด

ประโยชน์ของเสลดพังพอนตัวเมีย

1. เป็นส่วนประกอบของอาหาร ยอดอ่อนและใบอ่อนนำมาปรุงเป็นอาหาร อย่างเมนูแกงแค
2. เป็นผลิตภัณฑ์ องค์การเภสัชกรรมได้ผลิตครีมจากเสลดพังพอนตัวเมีย สำหรับรักษา บรรเทาโรคเริมและงูสวัด

เสลดพังพอนตัวเมีย ยาสมุนไพรดั้งเดิมที่ส่วนของใบอุดมไปด้วยสรรพคุณ มักจะพบในรูปแบบของอาหารในแกงแค และพบในรูปแบบของครีมที่นิยมนำมาใช้รักษา บรรเทาโรคเริมและงูสวัด เสลดพังพอนตัวเมียมีสรรพคุณทางยาได้หลายส่วนจากต้นโดยเฉพาะส่วนของใบ มีสรรพคุณที่โดดเด่นเลยก็คือ ถอนพิษภายนอก แก้โรคผิวหนังผื่นคัน รักษาแผลน้ำเหลืองเสีย แก้แผลอักเสบมีไข้ บำรุงกำลัง ดับพิษร้อน และแก้งูสวัดได้

สั่งซื้อผลิตภัณฑ์อาหารทางการแพทย์ เนสท์เล่ ออรัลอิมแพค คลิ๊ก @amprohealth

เอกสารอ้างอิง
หนังสือพจนานุกรมสมุนไพรไทย, ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 5. (ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม). “พญาปล้องทอง”. หน้า 521-522.
หนังสือสมุนไพรสวนสิรีรุกขชาติ. (คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล). “พญาปล้องทอง”. หน้า 88.
หนังสือสารานุกรมสมุนไพรไทย-จีน ที่ใช้บ่อยในประเทศไทย. (วิทยา บุญวรพัฒน์). “เสลดพังพอนตัวเมีย”. หน้า 562.
สรรพคุณสมุนไพร 200 ชนิด, สำนักงานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี. “เสลดพังพอนตัวเมีย (พญาปล้องทอง)”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.rspg.or.th/plants_data/herbs/. [11 ก.ย. 2015].
ผักพื้นบ้านในประเทศไทย, สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง. “เสลดพังพอนตัวเมีย”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : area-based.lpru.ac.th/veg/. [11 ก.ย. 2015].
สารศิลปยาไทย ฉบับที่ ๑๐, สมาคมผู้ประกอบโรคศิลปแผนไทย (เชียงใหม่). “เสลดพังพอนตัวเมีย”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.oocities.org/thaimedicinecm/. [11 ก.ย. 2015].
โครงการเผยแพร่ข้อมูลทรัพยากรชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่นบนพื้นที่สูง, สถาบันวิจัยและพัฒนาที่สูง (องค์กรมหาชน). “พญาปล้องทอง, เสลดพังพอนตัวเมีย”. อ้างอิงใน : หนังสือชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย (เต็ม สมิตินันทน์). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : eherb.hrdi.or.th. [11 ก.ย. 2015].
สำนักงานหอพรรณไม้ สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช, กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช. “พญาปล้องทอง”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.dnp.go.th/botany/. [11 ก.ย. 2015].
สมุนไพรที่ใช้ในงานสาธารณสุขมูลฐาน, สำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล. “พญายอ”. เข้าถึงได้จาก : www.medplant.mahidol.ac.th/pubhealth/. [11 ก.ย. 2015].
ข้อมูลอ้างอิง (Source) : https://medthai.com/
รูป : https://www.technologychaoban.com/
https://pharmacy.su.ac.th/

กรดน้ำ

กรดน้ำ เป็นพรรณไม้ล้มลุกพื้นเมืองของทวีปอเมริกาเขตร้อน ปัจจุบันพบขึ้นทั่วไปในเขตร้อนชื้น สามารถพบได้ทั่วทุกภาคในประเทศไทย ส่วนของใบมีรสฝาดและมีลักษณะขอบใบจักเป็นฟันเลื่อย ทั้งต้นมีรสชุ่มหวาน และขมเล็กน้อย ต้นไม่มีพิษ เป็นยาเย็นที่ดีต่อการดับร้อนในร่างกาย ส่วนราก ต้นและผลมีรสฝาด แต่อุดมไปด้วยสรรพคุณทางยามากมาย นอกจากนั้นยังเป็นอาหารของชาวปะหล่อง ชาวลัวะ ชาวเมี่ยนและชาวกะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอนด้วย

รู้จักกับชื่อต่าง ๆ ของกรดน้ำ

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Scoparia dulcis Linn.
ชื่อสามัญ : มีชื่อสามัญว่า “Macao Tea” “Sweet Broomweed”
ชื่อท้องถิ่น : ภาคกลางเรียกว่า “ขัดมอนเล็ก ขัดมอญเล็ก หนวดแมว หญ้าขัด หญ้าหนวดแมว” ภาคเหนือเรียกว่า “หญ้าขัดหิน หญ้าจ้าดตู้ด หญ้าหัวแมงฮุน ยูกวาดแม่หม้าย” จังหวัดสิงห์บุรีเรียกว่า “ต้อไม้ลัด” จังหวัดจันทบุรีเรียกว่า “เทียนนา” จังหวัดกาญจนบุรีเรียกว่า “ปีกแมงวัน ผักปีกแมลงวัน” จังหวัดตราดเรียกว่า “หูปลาช่อนตัวผู้” จังหวัดกรุงเทพมหานครเรียกว่า “กรดน้ำ กระต่ายจามใหญ่ กัญชาป่า มะไฟเดือนห้า” จังหวัดปัตตานีเรียกว่า “ตานซาน” จังหวัดตรังเรียกว่า “ขัดมอนเทศ” ชาวกะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอนเรียกว่า “ข้างไลดุ” ชาวเงี้ยวแม่ฮ่องสอนเรียกว่า “หญ้าพ่ำสามวัน” จีนกลางเรียกว่า “ปิงถางเฉ่า เหย่กานฉ่าน แหย่กานฉ่าน” จีนแต้จิ๋วเรียกว่า “เอี่ยกำเช่า”
ชื่อวงศ์ : วงศ์เทียนเกล็ดหอย (PLANTAGINACEAE)

ลักษณะของกรดน้ำ

กรดน้ำ เป็นพรรณไม้ล้มลุกพื้นเมืองของทวีปอเมริกาเขตร้อนอายุ 2 ปี ปัจจุบันพบขึ้นทั่วไปในเขตร้อนชื้น สามารถพบได้ทั่วทุกภาคในประเทศไทย ขึ้นเป็นวัชพืชในที่รกร้าง ป่าผลัดใบ และพื้นทรายริมฝั่งแม่น้ำ
ลำต้น : ลำต้นตั้งตรง เป็นพุ่มที่แตกกิ่งแผ่สาขามาก ลำต้นมีลักษณะเป็นเหลี่ยม ไม่มีขน กิ่งเล็กเรียว
ใบ : เป็นใบเดี่ยวออกเรียงตรงข้ามหรือเป็นวงรอบข้อ ข้อละ 3 – 4 ใบ แผ่นใบมีขนาดเล็กเป็นสีเขียว ลักษณะของใบเป็นรูปวงรีเรียว รูปใบหอกแกมรูปไข่ หรือรูปไข่แกมรูปสี่เหลี่ยมข้าวหลามตัด ปลายใบแหลม โคนใบเรียวสอบ ส่วนขอบใบจักเป็นฟันเลื่อยตรงส่วนใกล้โคนใบ ท้องใบมีต่อม ก้านใบสั้นมากหรือแทบไม่มี
ดอก : ดอกมีขนาดเล็กสีขาว ออกดอกเดี่ยวที่ง่ามใบ กลีบเลี้ยงและกลีบดอกมีวงละ 4 กลีบ โคนกลีบดอกเชื่อมติดกัน ปลายแยกออกเป็น 2 ปาก กลีบดอกเป็นสีขาว ส่วนกลีบเลี้ยงดอกเป็นสีเขียว
ผลแห้ง : พอแก่จะแตกออก ผลมีลักษณะค่อนข้างกลมหรือเป็นรูปไข่ ภายในผลมีเมล็ดขนาดเล็กจำนวนมาก

สรรพคุณของกรดน้ำ

• สรรพคุณจากกรดน้ำ ต้านเชื้อไวรัสที่ทำให้เกิดเริม แก้ปวดและลดการอักเสบ มีฤทธิ์ยับยั้งการบีบตัวของลำไส้ ลดระดับน้ำตาลในเลือด ต้านการเจริญของเชื้อแบคทีเรียได้บางชนิด ต้านอนุมูลอิสระ
• สรรพคุณจากใบ เป็นยาบำรุงธาตุ เป็นยาแก้ปวดฟัน เป็นยาแก้หลอดลมอักเสบ เป็นยาขับลม แก้จุกเสียด เป็นยาขับประจำเดือน ขับระดูขาวของสตรี เป็นยาแก้พิษฝี ช่วยแก้อาการฟกช้ำ
  – แก้อาการผิดปกติของระบบลำไส้ ด้วยการนำใบชงดื่มเป็นยา
  – รักษาแผลสด แก้แผลถลอก แก้แผลเรื้อรัง ช่วยห้ามเลือด ด้วยการนำใบสดมาตำคั้นเอาน้ำทาหรือใช้พอกเป็นยา
• สรรพคุณจากต้น เป็นยาบำรุงธาตุ ช่วยเจริญอาหาร แก้พิษไข้ เป็นยาแก้อาเจียน แก้เหงือกบวม แก้ปากเปื่อย แก้ท้องเสีย แก้ท้องเดิน แก้ปวดท้อง แก้ลำไส้อักเสบ เป็นยาขับลม แก้จุกเสียด ช่วยลดอาการบวมน้ำที่ขาจากการปัสสาวะ ช่วยแก้อาการฟกช้ำ
  – แก้เด็กเป็นไข้ ด้วยการนำลำต้นสดประมาณ 15 กรัม มาต้มใส่น้ำและน้ำตาล กรองเอาแต่น้ำกิน
  – แก้ไอ รักษาอาการไอเนื่องจากปอดร้อน ด้วยการนำลำต้นสดประมาณ 30 – 60 กรัม มาต้มให้เดือดแล้วเอาน้ำมาทานเป็นยา
  – แก้หวัดและไอ ด้วยการนำต้นสด 30 กรัม สะระแหน่ 10 กรัม พลูคาว 15 กรัม มาต้มกับน้ำทาน
  – แก้เจ็บคอ ด้วยการนำต้นสดประมาณ 120 กรัม มาตำให้ละเอียดแล้วคั้นเอาแต่น้ำผสมกับน้ำผึ้ง ใช้ทานเป็นยา
  – แก้ลำไส้อักเสบ แก้ปวดท้อง แก้อาการปัสสาวะขัด ด้วยการนำลำต้นขนาดประมาณ 15 – 30 กรัม มาต้มให้เดือดแล้วกรองเอาแต่น้ำกิน
  – รักษาบิดติดเชื้อ ด้วยการนำต้นสด 30 กรัม หยางถีเฉ่า 30 กรัม ข้าวเก่าประมาณ 10 – 15 กรัม มาต้มกับน้ำทานวันละ 1 เทียบ
  – เป็นยาแก้ผื่นคันตามผิวหนัง ด้วยการนำลำต้นสดมาตำให้ละเอียด คั้นเอาน้ำมาทาบริเวณที่เป็นผื่นคัน
  – ช่วยลดอาการเป็นหัด ด้วยการนำลำต้นสดมาต้มแล้วกรองเอาแต่น้ำกินติดต่อกัน 3 วัน
  – รักษาอาการเท้าบวม แก้ขาบวมจากการเป็นเหน็บชา ด้วยการนำลำต้นสดประมาณ 30 กรัม น้ำตาลทรายแดง 30 กรัม มาต้มกับน้ำทานก่อนอาหาร หรือกินทุกเช้าและเย็นหลังอาหาร หรือกินก่อนอาหารวันละ 2 ครั้ง
  – ช่วยให้มารดาแข็งแรงและมีน้ำนมดี ด้วยการนำต้นสด 1 กำมือ มาต้มกินหลังคลอด
• สรรพคุณจากดอก ช่วยเจริญไฟธาตุ เป็นยาแก้พิษฝี
• สรรพคุณจากทั้งต้น ออกฤทธิ์ต่อตับ กระเพาะและลำไส้ใหญ่ เป็นยาขับพิษร้อนถอนพิษไข้ แก้ไอร้อน แก้ไอหวัด ลดไข้ แก้เด็กเป็นไข้อีสุกอีใส ช่วยขับเสมหะ เป็นยาแก้โรคไทฟอยด์ ช่วยแก้ไฟลามทุ่งหรือเชื้อไวรัสตามผิวหนัง
  – แก้อาการเบื่ออาหาร โดยชาวปะหล่องนำทั้งต้นมาต้มกับน้ำรวมกับต้นสาบแร้งสาบกาให้เด็กอาบ
  – แก้ไข้ ลดไข้ โดยยาพื้นบ้านนำทั้งต้นมาต้มกับน้ำดื่มเป็นยา
  – แก้แผลไฟไหม้ แก้น้ำร้อนลวก โดยชาวกะเหรี่ยงเชียงใหม่นำทั้งต้นมาต้มแล้วเอาน้ำมาใส่แผล
  – ช่วยให้แผลแห้งเร็วยิ่งขึ้น โดยคนเมืองนำทั้งต้นมาต้มแล้วใช้ไอน้ำมารมแผลสด
  – รักษาผื่นคันในเด็กและผู้ใหญ่ โดยชาวม้งนำทั้งต้นมาต้มกับน้ำอาบ
• สรรพคุณจากต้นและใบ เป็นยาแก้ไอ เป็นยาแก้ขัดเบา
  – แก้โรคเบาหวาน ด้วยการนำลำต้นและใบสด 1 กำมือ มาต้มกับน้ำ 3 แก้ว เคี่ยวนาน 30 นาที ใช้แบ่งนำมาดื่มก่อนอาหารเช้าและเย็น
• สรรพคุณจากราก แก้โรคเบาหวาน แก้ไข้ตัวเย็น แก้เลือดเป็นพิษ เป็นยาแก้ปวดศีรษะ แก้โรคหัวใจอ่อน แก้บิด แก้ท้องร่วง ช่วยสมานลำไส้ เป็นยาขับลม แก้จุกเสียด เป็นยาขับพยาธิ เป็นยาขับปัสสาวะ ช่วยแก้อาการฟกช้ำ
  – แก้ไข้มาลาเรีย แก้เจ็บคอ แก้เสียงแหบ แก้ขัดเบา ด้วยการนำรากต้มกับน้ำดื่มเป็นยา
  – ช่วยฆ่าเชื้อโรค แก้พิษ ด้วยการนำรากต้มกับน้ำอาบ
  – แก้อาการปวดข้อ ด้วยการนำรากต้มกับน้ำดื่มร่วมกับลูกใต้ใบและหญ้าปันยอด
• สรรพคุณจากผล เป็นยาแก้เหงือกบวม เป็นยาขับพยาธิไส้เดือน เป็นยาแก้พิษฝี เป็นยาแก้ปวด
• สรรพคุณจากรากและทั้งต้น
  – แก้ปวดท้อง แก้อาหารเป็นพิษ แก้อาหารไม่ย่อย แก้โรคกระเพาะอาหาร โดยชาวเขาเผ่าแม้ว กะเหรี่ยงนำรากและทั้งต้นมาต้มกับน้ำดื่มหรือเคี้ยวกินเป็นยา

ประโยชน์ของกรดน้ำ

เป็นส่วนประกอบของอาหาร ชาวปะหล่อง ชาวลัวะนำยอดอ่อนมาทานร่วมกับลาบ ชาวเมี่ยนนำใบมาเคี้ยวกินเล่น มีรสหวานหรือใช้ใส่ในแกงเพื่อเพิ่มรสชาติ ชาวกะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอนและคนเมืองนำทั้งต้นลวกหรือต้มกินกับน้ำพริก

กรดน้ำ ถือเป็นพืชที่มีสรรพคุณทางยาได้หลากหลายมาก เป็นต้นที่นิยมในชาวพื้นเมืองทั่วไปในการนำมาทานหรือใช้ปรุงอาหาร ทั้งต้นมีรสชุ่มหวาน และขมเล็กน้อย เป็นยาเย็นที่ดีต่อตับ กระเพาะและลำไส้ใหญ่ กรดน้ำมีสรรพคุณทางยาได้หลายส่วนจากต้นโดยเฉพาะส่วนของต้น มีสรรพคุณที่โดดเด่นเลยก็คือ แก้เบาหวาน ช่วยให้เจริญอาหาร เป็นยาลดไข้ ลดระดับน้ำตาลในเลือดและแก้อาการผิดปกติของระบบลำไส้ได้

สั่งซื้อผลิตภัณฑ์อาหารทางการแพทย์ เนสท์เล่ ออรัลอิมแพค คลิ๊ก @amprohealth

เอกสารอ้างอิง
หนังสือสมุนไพรไทย เล่ม 1. (ดร.นิจศิริ เรืองรังษี, ธวัชชัย มังคละคุปต์). “กรดน้ำ (Krod Nam)”. หน้า 15.
หนังสือสมุนไพรพื้นบ้านล้านนา. (ภาควิชาเภสัชพฤกษศาสตร์ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล). “กรดน้ำ”. หน้า 193.
หนังสือพจนานุกรมสมุนไพรไทย, ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 5. (ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม). “กรดน้ำ”. หน้า 4-7.
หนังสือสารานุกรมสมุนไพรไทย-จีน ที่ใช้บ่อยในประเทศไทย. (วิทยา บุญวรพัฒน์). “กรดน้ำ”. หน้า 20.
หนังสือสมุนไพรบำบัดเบาหวาน 150 ชนิด. (เภสัชกรหญิง จุไรรัตน์ เกิดดอนแฝก). “กรดน้ำ”. หน้า 54-55.
ข้อมูลพรรณไม้, สำนักงานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี. “กรดน้ำ”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.rspg.or.th/plants_data/. [09 ก.ค. 2015].
โครงการเผยแพร่ข้อมูลทรัพยากรชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่นบนพื้นที่สูง, สถาบันวิจัยและพัฒนาที่สูง (องค์กรมหาชน). “กรดน้ำ, หญ้าปีกแมลงวัน”. อ้างอิงใน : หนังสือชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย (เต็ม สมิตินันทน์), หนังสือพืชสมุนไพรในสวนป่าสมุนไพรเขาหินซ้อน ฉบับสมบูรณ์ (พงษ์ศักดิ์ พลเสนา), หนังสือพจนานุกรมสมุนไพรไทย, ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 6. (ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : eherb.hrdi.or.th. [10 ก.ค. 2015].
มูลนิธิหมอชาวบ้าน. นิตยสารหมอชาวบ้าน เล่มที่ 355 คอลัมน์ : เรื่องเด่นจากปก. (ภกญ.ดร.สุภาภรณ์ ปิติพร, ภกญ.ผกากรอง ขวัญข้าว). “อาหารและสมุนไพร กระตุ้นน้ำนม”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.doctor.or.th. [10 ก.ค. 2015].
M. R. Mishra, A. Mishra, D. K. Pradhan, A. K. Panda, R. K. Behera, S. Jha. “Antidiabetic and Antioxidant Activity of Scoparia dulcis Linn.”. Indian J Pharm Sci. 2013 Sep-Oct; 75(5): 610–614.
ข้อมูลอ้างอิง (Source) : https://medthai.com/
รูป
https://thai-herbs.thdata.co/
https://ml.wikipedia.org/

กระสัง

กระสัง ขึ้นชื่อเรื่องการต้านมะเร็งพอสมควร เป็นพรรณไม้ล้มลุกชนิดหนึ่งที่สามารถพบได้ทั่วทุกภาคในประเทศไทย เป็นวัชพืชที่น่ารำคาญในแปลงผัก หรือตามสนามหญ้าทั่วไป แต่มีสรรพคุณทางยาที่ยอดเยี่ยมแบบไม่คาดคิด จึงเป็นที่นิยมในตรินิแดด กียานา ประเทศบราซิล มาเลเซีย โบลิเวีย และหมอยาพื้นบ้านในประเทศไทย เป็นผักที่มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและมีวิตามินสูงอีกชนิดหนึ่ง

รู้จักกับชื่อต่าง ๆ ของกระสัง

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Peperomia pellucida (L.) Kunth
ชื่อสามัญ : มีชื่อสามัญว่า “Peperomia” “Shiny leave”
ชื่อท้องถิ่น : ภาคกลางเรียกว่า “ผักกระสัง” ภาคเหนือเรียกว่า “ผักฮากกล้วย” ภาคใต้เรียกว่า “ชากรูด” จังหวัดแม่ฮ่องสอนเรียกว่า “ผักราชวงศ์” จังหวัดเพชรบุรีเรียกว่า “ผักกูด” จังหวัดสุราษฎร์ธานีเรียกว่า “ผักสังเขา” ชาวกะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอนเรียกว่า “ตาฉี่โพ”
ชื่อวงศ์ : วงศ์พริกไทย (PIPERACEAE)

ลักษณะของกระสัง

กระสัง เป็นพรรณไม้ล้มลุก และเป็นวัชพืชชนิดหนึ่ง มักจะพบขึ้นทั่วไปในเขตร้อนทั่วโลก ในประเทศไทยพบได้ทั่วทุกภาค มักจะขึ้นในแปลงผัก ตามสวน และตามสนามหญ้าทั่วไป
ลำต้น : ลำต้นเปราะหักง่าย ลำต้นและใบเป็นสีเขียวและอวบน้ำ
ใบ : เป็นใบเดี่ยวออกเรียงสลับกัน โดยจะออกจากลำต้นในลักษณะตรงข้าม ลักษณะของใบเป็นรูปหัวใจ ปลายใบแหลม โคนใบเว้าตื้น ขอบใบเรียบ มีต่อมโปร่งแสง แผ่นใบหนาเป็นคลื่นเล็กน้อย ผิวใบด้านบนเป็นมัน ด้านล่างขุ่นและมีสีอ่อนกว่า
ดอก : ออกดอกเป็นช่อตามซอกและที่ปลายกิ่ง ช่อดอกเป็นสีเขียวอ่อนหรือสีครีม ช่อดอกจะออกบริเวณข้อตรงข้ามกับใบ เรียงโค้งขึ้น ประกอบไปด้วยดอกเล็กที่ไม่มีก้าน มีดอกย่อยจำนวนมากเวียนรอบแกน ดอกเป็นแบบสมบูรณ์เพศ ไม่มีทั้งกลีบดอกและกลีบเลี้ยง
ผล : เป็นผลสดที่มีลักษณะกลม
เมล็ด : ภายในผลมีเมล็ด 1 เมล็ด เมล็ดเป็นสีดำทรงกลมและมีขนาดเล็ก

สรรพคุณของกระสัง

• สรรพคุณจากกระสัง ในบราซิลจะใช้เพื่อลดคอเลสเตอรอล ในกียานา (Guyana) ใช้เป็นยาขับปัสสาวะและลดไข่ขาวในปัสสาวะ แถบแอมะซอนใช้เป็นยาขับปัสสาวะและหล่อลื่นและแก้หัวใจเต้นผิดปกติ หมอยาพื้นบ้านใช้เป็นยาแก้ปวดข้อ รักษาอาการปวดท้อง รักษาฝี รักษาสิว รักษาหัด รักษาอีสุกอีใส แก้แผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก แก้อาการอ่อนเพลีย แก้ปวดศีรษะ แก้ระบบประสาทแปรปรวน แก้อาการมีแก๊สในกระเพาะ แก้ปวดข้อรูมาติก ต้านอนุมูลอิสระสูง ต้านมะเร็ง เสริมสร้างและซ่อมแซมกระดูกส่วนที่สึกหรอ
  – รักษาโรคเกาต์ แก้อาการปวดข้อ แก้ข้ออักเสบ โดยประเทศฟิลิปปินส์นำต้นที่ยาวสัก 20 เซนติเมตร มาต้มกับน้ำ 2 แก้ว ให้เหลือประมาณ 1 แก้ว ใช้ทานครั้งละครึ่งแก้ว เช้าและเย็น
• สรรพคุณจากใบ เป็นยารักษาโรคลักปิดลักเปิด หรือโรคเลือดออกตามไรฟัน ยาชงจากใบใช้เป็นยาแก้ชัก
  – ในตรินิแดด (Trinidad) ใช้เป็นยาเย็นสำหรับเด็ก
  – ในมาเลเซียใช้ทานช่วยรักษาโรคตาและต้อ (glaucoma)
  – แก้ปวดศีรษะ แก้ไข้ แก้อักเสบ ด้วยการนำใบมาตำให้แหลกเป็นยา
  – แก้มะเร็งเต้านม ด้วยการนำใบมาตำขยำใช้แปะทาเม็ดที่เป็นใต้ราวนม
  – แก้ปวดท้อง ด้วยการนำใบมาคั้นเอาน้ำใช้เป็นยา
  – ช่วยรักษาแผลฝีหนอง ด้วยการนำใบใช้ตำพอกฝีและแผล หรือคั้นเอาน้ำทาแผลฝี
• สรรพคุณจากต้นและใบ
  – เป็นยารักษาเริม ด้วยการนำต้นมาผสมกับขมิ้นและข้าวสารฮูยงงูกุมารตอกูยิ ตำให้ละเอียดแล้วนำมาพอกทิ้งไว้ 1 คืน
• สรรพคุณจากทั้งต้น แก้พิษฝี แก้ผื่นคัน
  – ต้านการอักเสบและต้านแบคทีเรียได้หลายชนิด แก้ฝีหรือตุ่มหนองและโรคผิวหนัง ช่วยกำจัดเนื้อตาย ทำให้ฝีแตกได้โดยง่าย โดยชาวฟิลิปปินส์นำทั้งต้นสดมาบดประคบ
  – ช่วยห้ามเลือด โดยในโบลิเวียนำทั้งต้นใช้บดผสมกับน้ำใช้กินเป็นยา
• สรรพคุณจากราก
  – รักษาไข้ ด้วยการนำส่วนเหนือดินโปะแผล ใช้ส่วนของรากต้มกินเป็นยา

ประโยชน์ของกระสัง

1. เป็นส่วนประกอบของอาหาร ต้นและใบใช้ทานเป็นผักสด ด้วยการนำมาผัด ลวก หรือนึ่ง ใช้ทำยำผักกระสังได้
2. ช่วยรักษาสิวและบำรุงผม น้ำคั้นจากใบใช้ทารักษาสิว ทำให้สิวยุบเร็วขึ้น ในสมัยก่อนยังใช้น้ำต้มจากผักชนิดนี้มาล้างหน้าเพื่อเป็นการบำรุงผิวและทำให้ผิวหน้าสดใส ใช้เป็นยาสระผม โดยนำใบมาขยำกับน้ำแล้วชโลมศีรษะให้ศีรษะเย็นเพื่อช่วยป้องกันผมร่วงและทำให้ผมนุ่มได้

คุณค่าทางโภชนาการของผักกระสัง

คุณค่าทางโภชนาการของผักกระสัง ต่อ 100 กรัม

กระสัง เป็นผักที่มีวิตามินซีสูงและอุดมไปด้วยแร่ธาตุต่าง ๆ นิยมนำมาใช้เป็นยาสมุนไพรได้ในหลายประเทศ ทั้ง ๆ ที่เป็นวัชพืชตามแปลงผักทั่วไป สามารถนำมาใช้รักษาสิวได้ด้วย เหมาะสำหรับสาว ๆ เป็นอย่างมาก กระสังมีสรรพคุณทางยาได้หลายส่วนจากต้นโดยเฉพาะส่วนของต้นและใบ มีสรรพคุณที่โดดเด่นเลยก็คือ แก้มะเร็งเต้านม ช่วยรักษาสิว ลดคอเลสเตอรอล แก้ข้ออักเสบและแก้ระบบประสาทแปรปรวนได้

สั่งซื้อผลิตภัณฑ์อาหารทางการแพทย์ เนสท์เล่ ออรัลอิมแพค คลิ๊ก @amprohealth

เอกสารอ้างอิง
ข้อมูลพรรณไม้, สำนักงานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี. “กระสัง”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.rspg.or.th/plants_data/. [16 ส.ค. 2015].
ศูนย์ปฏิบัติการวิจัยและเรือนปลูกพืชทดลอง, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. “ผักกระสัง”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : clgc.agri.kps.ku.ac.th. [16 ส.ค. 2015].
ฐานข้อมูลพรรณไม้ องค์การสวนพฤกษศาสตร์, กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. “Peperomia pellucida (L.) Humb., Bonpl. & Kunth”. อ้างอิงใน : หนังสือสารานุกรมสมุนไพร เล่ม 4 กกยาอีสาน หน้า 188. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.qsbg.org. [16 ส.ค. 2015].
โครงการเผยแพร่ข้อมูลทรัพยากรชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่นบนพื้นที่สูง, สถาบันวิจัยและพัฒนาที่สูง (องค์กรมหาชน). “กระสัง”. อ้างอิงใน : หนังสือชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย (เต็ม สมิตินันทน์). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : eherb.hrdi.or.th. [16 ส.ค. 2015].
วิทยาลัยอาชีวศึกษาสุราษฎร์ธานีน้อมรับพระราชดำริ, โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี. “กระสัง”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : rspg.svc.ac.th. [16 ส.ค. 2015].
กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม. “เรื่องน่ารู้…ของผักกะสัง”. อ้างอิงใน : หน่วยปฏิบัติการวิจัยเคมีสารสนเทศ ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.dra.go.th. [16 ส.ค. 2015].
ผู้จัดการออนไลน์. “สมุนไพรไม้เป็นยา : กระสัง อีกหนึ่งสมุนไพรต้านมะเร็ง ซ่อมแซมกระดูก”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.manager.co.th. [16 ส.ค. 2015].
ข้อมูลอ้างอิง (Source) : https://medthai.com/
รูป
https://lupuswiki.com/
http://www.premiumseedshop.com/

กรุงเขมา

กรุงเขมา หรือเรียกอีกอย่างว่า “เครือหมาน้อย” เป็นไม้เถาที่ทั้งต้นมีรสขมชุ่มหวานเล็กน้อย เป็นยาอุ่นที่ดีต่อเลือด ส่วนของรากมีกลิ่นหอม รสสุขุมจึงใช้เป็นยาอายุวัฒนะได้ เป็นต้นที่นิยมใช้ในตำรายาไทยทั้งหลาย นอกจากนั้นยังเป็นอาหารพื้นบ้าน สามารถนำมาใช้ทำเมนู วุ้นหมาน้อย และลาบหมาน้อย ทำขนมหวานเลิศรสที่อร่อยและดีต่อสุขภาพ ที่สำคัญยังนำมาใช้ในการรักษาสิว ใช้เป็นสมุนไพรมาส์กหน้า ถือเป็นพืชสมุนไพรชั้นยอดอีกชนิดหนึ่ง

รู้จักกับชื่อต่าง ๆ ของกรุงเขมา

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cissampelos pareira L.
ชื่อสามัญ : มีชื่อสามัญว่า “Icevine” “Pareira barva”
ชื่อท้องถิ่น : ภาคกลางเรียกว่า “กรุงเขมา ขงเขมา พระพาย” ภาคตะวันออกเฉียงเหนือเรียกว่า “เครือหมาน้อย” ภาคตะวันตกเฉียงใต้เรียกว่า “ก้นปิด” จังหวัดแม่ฮ่องสอนเรียกว่า “เปล้าเลือด” จังหวัดอุบลราชธานีเรียกว่า “หมอน้อย” จังหวัดเพชรบุรีเรียกว่า “สีฟัน” จังหวัดนครศรีธรรมราชเรียกว่า “กรุงเขมา” ชาวมลายูนราธิวาสเรียกว่า “อะกามินเยาะ” จีนกลางเรียกว่า “ยาฮูรู้ ซีเซิงเถิง อย่าหงหลง” มีชื่ออื่น ๆ เรียกว่า “วุ้นหมอน้อย หมาน้อย”
ชื่อวงศ์ : วงศ์บอระเพ็ด (MENISPERMACEAE)
ชื่อพ้อง : Cissampelos poilanei Gagnep., Cissampelos pareira var. hirsuta (Buch.-Ham. ex DC.) Forman

ลักษณะของกรุงเขมา

กรุงเขมา เป็นพรรณไม้เถาเลื้อยขนาดกลางเนื้อแข็ง ไม่มีมือเกาะ เลื้อยพาดพันตามต้นไม้อื่น มักจะพบตามในป่าดิบ ป่าผลัดใบ ป่าไผ่ ตามริมแม่น้ำลำธาร
ราก : มีรากสะสมอาหารใต้ดิน
ใบ : เป็นใบเดี่ยวรูปหัวใจ รูปไต รูปกลม หรือรูปไข่กว้าง ออกแบบสลับกัน ปลายใบส่วนมากมนหรือเรียวแหลมเป็นติ่งหนาม โคนใบกลมตัด หรือเป็นรูปหัวใจ ขอบใบเรียบ แผ่นใบบางคล้ายกระดาษ
ดอก : ออกดอกเป็นช่อกระจุกสีขาว เป็นแบบแยกเพศและอยู่ต่างต้นกัน ออกเรียงเป็นช่อเชิงหลั่นขนาดเล็ก มีขนสั้นนุ่มออกเป็นกระจุก ช่อดอกเพศผู้จะออกตามง่ามใบ เป็นสีเขียวหรือสีเหลือง กลีบเลี้ยง 4 กลีบ เป็นรูปไข่กลับ ช่อดอกเพศเมียคล้ายช่อกระจุกแยกแขนง ทรงแคบ กลีบดอก 1 กลีบ เป็นรูปไข่กลับกว้าง โคนสอบ กลีบเลี้ยง 1 กลีบ เป็นรูปไข่กลับกว้าง
ผล : เป็นผลสดรูปทรงกลมวงรีอยู่ตอนปลาย ผลเป็นสีส้ม เมื่อสุกจะเปลี่ยนเป็นสีแดงหรือสีน้ำตาลแดง
เมล็ด : ภายในผลมีเมล็ดโค้งงอรูปพระจันทร์ครึ่งซีกหรือรูปเกือกม้า ผิวเมล็ดขรุขระ มีรอยแผลเป็นของก้านเกสรเพศเมียติดอยู่ด้านข้าง มีขนสั้นนุ่ม ผนังผลชั้นในเป็นรูปไข่กลับ ด้านบนมี 9 – 11 สัน เรียงเป็น 2 แถว

สรรพคุณของกรุงเขมา

• สรรพคุณจากกรุงเขมา รักษาโรคธาตุอ่อน รักษาทางเดินปัสสาวะ แก้กระเพาะปัสสาวะอักเสบ แก้ลมอัมพาตหรือลมไม่เดิน
• สรรพคุณจากทั้งต้น เป็นยาฟอกเลือด กระจายเลือด แก้เลือดกำเดา เป็นยาแก้ไข้ เป็นยาแก้ลมชื้น แก้โรคหัวใจ เป็นยาแก้ถุงน้ำดีรั่ว แก้ดีล้น แก้ดีซ่าน เป็นยาห้ามเลือด สมานแผล เป็นยาแก้ปวด แก้ฟกช้ำดำเขียว แก้ปวดเอว แก้ปวดบวม แก้ฟกช้ำดำเขียว คลายกล้ามเนื้อ
  – ลดความดันโลหิต โดยหมอยาไทยใหญ่นำทั้งต้นมาต้มกับน้ำกินเป็นยา
• สรรพคุณจากราก เป็นยาแก้โลหิต แก้กำเดา เป็นยาอายุวัฒนะ เป็นยาเจริญอาหาร เป็นยาบำรุง ช่วยบำรุงร่างกาย เป็นยาสงบประสาท เป็นยาลดระดับน้ำตาลในเลือด เป็นยาแก้ไข้ เป็นยาลดไข้ แก้ไข้มาลาเรีย ไข้ออกตุ่ม แก้อาการไอ แก้เจ็บคอ แก้ไอเจ็บหน้าอก เป็นยาขับเหงื่อ เป็นยาแก้โรคตา เป็นยาแก้ลม เป็นยาขับเสมหะ แก้เสมหะ เป็นยาบำรุงหัวใจ เป็นยาขับปัสสาวะ ขัดเบา ระบายนิ่ว แก้กระเพาะปัสสาวะอักเสบ เป็นยาบำรุงอวัยวะเพศให้แข็งแรง ช่วยรักษาโรคหนองใน บำรุงสมรรถภาพทางเพศ แก้ปวดประจำเดือน แก้ไข้ทับระดู ช่วยปรับสมดุลของประจำเดือนให้เป็นปกติ เป็นยาขับระดู เป็นยาแก้ถุงน้ำดีรั่ว แก้ดีล้น แก้ดีซ่าน ช่วยแก้อาการบวมน้ำ เป็นยาขับน้ำเหลืองเสีย รักษาประดงไฟ เป็นยาสมาน แก้ปวดเมื่อยตามตัว แก้ปวดหลังปวดเอว แก้บวม แก้ปวด
  – เป็นยาอายุวัฒนะ โดยหมอยาไทยและหมอยาพื้นบ้านบราซิลนำรากมาทำให้เป็นผงละลายกับน้ำผึ้งกิน หรือขยี้กับน้ำดื่มเป็นยา
  – รักษาระบบทางเดินอาหาร แก้ถ่ายเป็นเลือด เป็นยาระบาย ยาช่วยย่อย ยาถ่าย แก้ปวดท้อง แก้โรคบิด โดยหมอยาไทยนำรากมาต้มกินเป็นยา
  – ต้านอาการปวดเกร็งทั่วไป แก้โรคลำไส้อักเสบ รักษาโรคลำไส้แปรปรวน โดยหมอยาพื้นบ้านในอเมริกาใต้นำรากเป็นยา
• สรรพคุณจากเปลือกและแก่น เป็นยาบำรุงโลหิต เป็นยาแก้ไข้ เป็นยาแก้ระดูพิการของสตรี
• สรรพคุณจากลำต้น เป็นยาบำรุงโลหิตสตรี เป็นยาดับพิษไข้ทุกชนิด เป็นยาพอกแก้ตาอักเสบ
• สรรพคุณจากเนื้อไม้ เป็นยารักษาโรคโลหิตจาง เป็นยารักษาโรคปอด
• สรรพคุณจากใบและส่วนเหนือดิน เป็นยาแก้ร้อนใน
• สรรพคุณจากใบ เป็นยาแก้หืด บำรุงสมรรถภาพทางเพศ
  – รักษาฝี แก้หิด แก้ผดผื่นคัน แก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย แก้อาการแสบร้อนตามผิวหนัง แก้อาการอักเสบของผิวหนัง พอกแผล แก้แผลมะเร็ง ช่วยลดอาการบวมตามข้อ โดยหมอยาพื้นบ้านนำใบมาขยี้เป็นวุ้นใช้เป็นยาพอก
• สรรพคุณจากเถา ราก ใบและเปลือก รักษาอาการตกเลือดหลังคลอด ช่วยแก้ปัญหาเกี่ยวกับระบบประจำเดือนของผู้หญิง แก้สิวที่เกิดจากความผิดปกติของฮอร์โมน
• สรรพคุณจากส่วนเหนือดิน เป็นยาแก้โรคตับ
• สรรพคุณจากรากและใบ เป็นยาพอกแก้หิด แก้โรคผิวหนัง
• สรรพคุณจากใบและเถา
  – แก้ปวด โดยหมอยาพื้นบ้านชาวอินเดียนำใบและเถามาต้มกินเป็นยา

ประโยชน์ของกรุงเขมา

1. เป็นส่วนประกอบของอาหาร ทำเมนูวุ้นหมาน้อย เมนูลาบหมาน้อย ทำเป็นของหวาน
2. ใช้ในทางการแพทย์ ประเทศจีนใช้สารสกัดจากกรุงเขมาและดอกลำโพง มาฉีดให้คนไข้ที่ต้องผ่าตัดส่วนท้องหรือส่วนอก เพื่อทำให้กล้ามเนื้อคลายตัว
3. ใช้ในการเกษตร เป็นอาหารสัตว์ของโคกระบือ
4. ใช้ในด้านความงาม นำใบมาทำเป็นสมุนไพรมาส์กหน้า บำรุงผิว แก้สิวได้ด้วย

คุณค่าทางโภชนาการของใบกรุงเขมาที่มีการนำมาแปรรูปเป็นอาหาร

คุณค่าทางโภชนาการของใบที่มีการนำมาแปรรูปเป็นอาหาร ใน 100 กรัม ให้พลังงาน 95 กิโลแคลอรี

กรุงเขมา เป็นพืชสมุนไพรที่อยู่ในตำรายาของชาวอินเดีย จีนและประเทศไทย มีสรรพคุณหลากหลาย นอกจากนั้นยังช่วยบำรุงด้านความงาม สามารถนำมาใช้เป็นวัตถุดิบในด้านอุตสาหกรรมในอนาคตได้ แถมยังมีคุณค่าทางโภชนาการด้วย กรุงเขมามีสรรพคุณทางยาได้หลายส่วนจากต้นโดยเฉพาะส่วนของราก มีสรรพคุณที่โดดเด่นเลยก็คือ เป็นยาบำรุง สงบประสาท เป็นยาลดระดับน้ำตาลในเลือด เป็นยาแก้ไข้ บำรุงเลือดและอื่น ๆ อีกมากมาย

สั่งซื้อผลิตภัณฑ์อาหารทางการแพทย์ เนสท์เล่ ออรัลอิมแพค คลิ๊ก @amprohealth

เอกสารอ้างอิง
หนังสือสารานุกรมสมุนไพรไทย-จีน ที่ใช้บ่อยในประเทศไทย. (วิทยา บุญวรพัฒน์). “กรุงเขมา”. หน้า 46.
หนังสือสมุนไพรบำบัดเบาหวาน 150 ชนิด. (เภสัชกรหญิง จุไรรัตน์ เกิดดอนแฝก). “กรุงเขมา”. หน้า 55-56.
ฐานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. “เครือหมาน้อย”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.phargarden.com. [25 มิ.ย. 2015].
ข้อมูลพรรณไม้, สำนักงานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี. “กรุงเขมา”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.rspg.or.th/plants_data/. [25 มิ.ย. 2015].
หนังสือพิมพ์มติชนบทเทคโนโลยีชาวบ้าน ฉบับที่ 417, วันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2550. “กรุงเขมา พืชป่ามหัศจรรย์ ณ แดนถิ่นอีสาน”.
สมาคมเภสัชและอายุรเวชโบราณ แห่งประเทศไทย. “วุ้นหมาน้อยหรือวุ้นจากต้นกรุงเขมา (Mha Noi Jelly) เครื่องดื่มและอาหารสุขภาพ คลายร้อน”. อ้างอิงใน : มูลนิธิสุขภาพไทย. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.ayurvedicthai.com. [25 มิ.ย. 2015].
ตำรับยา ตำราไทย. “เรื่องน่ารู้ของเครือหมาน้อย กรุงเขมา : วุ้นธรรมชาติ ยาเย็น แก้ไข้ แก้ปวด”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : thrai.sci.ku.ac.th. [25 มิ.ย. 2015].
ข้อมูลอ้างอิง (Source) : https://medthai.com/

กัญชง

กัญชง เป็นพืชที่คนทั่วไปรู้จัก เพราะมีความคล้ายคลึงกับต้นกัญชา แต่กัญชงนั้นไม่ใช่สารเสพติดเหมือนกัญชา ต้นกัญชงเป็นพืชที่นิยมนำมาแปรรูปทำเป็นผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับการถักทอ โดดเด่นอย่างมากในการนำเส้นใยมาใช้ทำผ้า โดยเฉพาะกิโมโนในประเทศญี่ปุ่น ส่วนของเมล็ดมีโปรตีนสูงมาก เป็นส่วนหนึ่งของต้นที่นิยมนำมาใช้ประโยชน์ได้หลายด้าน เป็นพืชที่สำคัญอีกชนิดหนึ่งของโลก

รู้จักกับชื่อต่าง ๆ ของกัญชง

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cannnabis sativa L. Subsp. sativa
ชื่อสามัญ : มีชื่อสามัญว่า “Hemp”
ชื่อวงศ์ : วงศ์กัญชา (CANNABACEAE)

ลักษณะของกัญชง

กัญชง เป็นพรรณไม้ล้มลุกอายุเพียงปีเดียวที่มีแหล่งกำเนิดในเอเชียกลาง และแพร่กระจายไปสู่เอเชียตะวันออก อินเดีย และในทวีปยุโรป
ลำต้น : ลำต้นเป็นสีเขียวตั้งตรง อวบน้ำเมื่อเป็นต้นกล้า จะเริ่มมีการสร้างเนื้อไม้เมื่ออายุประมาณ 2-3 สัปดาห์ ราก : เป็นระบบรากแก้วและมีรากแขนงเป็นจำนวนมาก
ใบ : เป็นใบเดี่ยวรูปฝ่ามือ แผ่นใบแก่แยกเป็นแฉก 7 – 9 แฉก การเรียงตัวของใบค่อนข้างห่าง ขอบใบจักเป็นฟันเลื่อยและเว้าลึกจนถึงโคนใบ ปลายใบสอบและเรียวแหลม
ดอก : ออกดอกเป็นช่อตามซอกใบและปลายยอด ดอกมีขนาดเล็กสีขาว เป็นแบบแยกเพศและอยู่ต่างต้นกัน ช่อดอกเพศผู้มีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ เป็นสีเขียวอมเหลือง มีเกสรเพศผู้ 5 อัน ดอกเพศเมียมีกลีบเลี้ยงสีเขียวเข้มหุ้มรังไข่ไว้ ภายใน stigma 2 อัน สีน้ำตาลแดง
ผล : เป็นเมล็ดแห้งสีเทา ลักษณะเป็นรูปไข่ ผิวเรียบเป็นมันและมีลายประสีน้ำตาล เมื่อแห้งจะเป็นสีเทา ภายในเมล็ดมีอาหารสะสมจำพวกแป้งและไขมันอัดกันแน่น

สรรพคุณของกัญชง

สรรพคุณจากใบ เป็นยาบำรุงโลหิต ช่วยทำให้รู้สึกผ่อนคลาย ทำให้สดชื่น ช่วยให้นอนหลับสบาย ช่วยรักษาอาการวิงเวียนศีรษะ แก้ปวดศีรษะหรือไมเกรน ช่วยแก้กระหาย รักษาโรคท้องร่วง แก้บิด ช่วยบรรเทาอาการเจ็บปวด ช่วยคลายกล้ามเนื้อ รักษาโรคเกาต์
สรรพคุณจากเมล็ด ป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือด ช่วยลดการเกิดโรคมะเร็งในร่างกาย
– ช่วยสลายนิ่ว โดยภูมิปัญญาชาวม้งนำเมล็ดมาเคี้ยวสด ๆ เป็นยา
สรรพคุณน้ำมันจากเมล็ด ช่วยบำรุงผิวแห้ง รักษาโรคผิวแห้งคัน และสะเก็ดเงิน

ประโยชน์ของกัญชง

1. ใช้ในอุตสาหกรรมทอผ้า เปลือกจากลำต้นให้เส้นใยนำไปใช้ทำเป็นเส้นด้ายและเชือก ใช้สำหรับการทอผ้า ทำเครื่องนุ่งห่ม ใช้เป็นรองเท้าของคนตายเพื่อเดินทางไปสู่สวรรค์ ใช้ทำเป็นด้ายสายสิญจน์ในพิธีกรรมต่าง ๆ พิธีเข้าทรง เป็นเส้นใยมงคลที่ชาวญี่ปุ่นนิยมนำมาตัดกิโมโน
2. ใช้ในอุตสาหกรรมอื่น ๆ เนื้อของลำต้นผลิตเป็นกระดาษได้ แกนของต้นช่วยดูดซับกลิ่น น้ำ หรือน้ำมันได้ดี เป็นผลิตภัณฑ์เพื่อการตกแต่งอาคารและเฟอร์นิเจอร์
3. ผลิตเป็นพลังงาน ผลิตเป็นพลังงานชีวมวลในรูปแบบต่าง ๆ เช่น ถ่านไม้, Alcohol, Ethanol, Methanol
4. เป็นส่วนประกอบของอาหาร เมล็ดใช้เป็นอาหารของคนและนก เมล็ดนำมาสกัดเอาน้ำมันมาใช้ในการปรุงอาหารได้ เมล็ดทำผลิตภัณฑ์เนย ชีส เต้าหู้ โปรตีนเกษตร นม ไอศกรีม น้ำมันสลัด อาหารว่าง อาหารเสริม ผลิตเป็นแป้งทดแทนถั่วเหลือง ใบนำมาใช้เป็นชาเพื่อสุขภาพ
5. ใช้ในอุตสาหกรรมทำความสะอาดและความงาม น้ำมันจากเมล็ดนำไปผลิตเป็นน้ำมันซักแห้ง ทำสบู่ เครื่องสำอาง ครีมกันแดด แชมพู สบู่ โลชั่นบำรุงผิว ลิปสติก ลิปบาล์ม แผ่นมาส์กหน้า เป็นตำรับครีมน้ำมันกัญชง สกัดเป็นน้ำมันหอมระเหยเพื่อใช้ในอุตสาหกรรมเครื่องสำอาง
6. ด้านสิ่งแวดล้อม ในประเทศญี่ปุ่นมีการปลูกต้นกัญชงเพื่อกำจัดกัมมันตภาพรังสีให้สลายตัวที่จังหวัด Fugushima และสารกัมมันตภาพรังสีรั่วจากโรงงานไฟฟ้านิวเคลียร์ที่ระเบิดจากสึนามิ

กัญชง เส้นใยจากต้นกัญชงนั้นมีความผูกพันกับวิถีชีวิตของคนม้ง เพราะเป็นวัตถุดิบสำคัญในการใช้งานได้หลายด้าน รวมถึงเป็นต้นสำคัญของตนญี่ปุ่นอีกด้วย ทั้งการนำมาใช้ทำกิโมโนและการนำมากำจัดกัมมันตภาพรังสีให้สลายตัว ถือเป็นต้นมากประโยชน์ที่ไม่ควรมองข้าม กัญชงมีสรรพคุณทางยาได้ 2 ส่วนจากต้นทั้งใบและเมล็ด มีสรรพคุณที่โดดเด่นเลยก็คือ เป็นยาบำรุงโลหิต ช่วยบำรุงผิวแห้ง ช่วยให้นอนหลับสบาย ป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือด ช่วยลดการเกิดโรคมะเร็งในร่างกาย

สั่งซื้อผลิตภัณฑ์อาหารทางการแพทย์ เนสท์เล่ ออรัลอิมแพค คลิ๊ก @amprohealth

เอกสารอ้างอิง
สำนักงานเกษตรอำเภอพบพระ จังหวัดตาก. “มารู้จัก “กัญชง” กันเถอะ…”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.tak.doae.go.th. [20 มิ.ย. 2015].
ผู้จัดการออนไลน์. “สวยปิ๊ง! ด้วย “กัญชงจากกัญชา” ผลงานวิจัย จาก มช.”. ( ทีมนักวิจัยจากคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.manager.co.th. [20 มิ.ย. 2015].
พันทิปดอทคอม. “ความมหัศจรรย์ของผ้าทอจากเส้นใยต้นกัญชง”. (by ตาลโตน). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : pantip.com. [20 มิ.ย. 2015].
สำนักข่าว กรมประชาสัมพันธ์ (NNT). “ททท.ตาก ร่วมกับอุทยานแห่งชาติน้ำตกพาเจริญ นำพี่น้องชาวไทยภูเขาเผ่าม้ง โชว์อลังการทอผ้าใยกัญชง สืบสานวัฒนธรรมชาวม้ง บูชาเทพเจ้า หรือ เย่อโซ๊ะ”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : thainews.prd.go.th. [20 มิ.ย. 2015].
ศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพระหว่างประเทศ (องค์การมหาชน). “เฮมพ์ (กัญชง)”. เข้าถึงได้จาก : www.sacict.net. [20 มิ.ย. 2015].
ข้อมูลอ้างอิง (Source) : https://medthai.com/
รูปอ้างอิง
1.https://www.theguardian.com/environment/2022/nov/24/could-hemp-be-a-key-tool-in-fight-against-climate-change
2.https://cals.ncsu.edu/news/hemp-north-carolinas-budding-industry/