การตั้งครรภ์นอกมดลูก

การตั้งครรภ์นอกมดลูก ( Ectopic pregnancy ) คือ ไข่ที่ปฏิสนธิแล้วเป็นตัวอ่อนฝังตัวอยู่บริเวณอื่นที่ไม่ใช่ผนังมดลูก มักเกิดขึ้นบริเวณท่อนำไข่ ( ปีกมดลูก ) ทำให้ตัวอ่อนไม่สามารถเจริญเติบโตต่อไปเป็นทารกได้ ซึ่งพบว่าการตั้งครรภ์นอกมดลูกเกิดขึ้นประมาณ 1 ในทุก ๆ 50 ของการตั้งครรภ์ในเพศหญิง ในการตั้งครรภ์ปกติไข่ที่ปฏิสนธิจะใช้เวลา 4 ถึง 5 วันเดินทางลงท่อนำไข่ก่อนที่จะเคลื่อนย้ายไปยังโพรงมดลูก ซึ่งจะทำการฝังตัวประมาณ 6 ถึง 7 วันหลังจากได้รับการปฏิสนธิ

สาเหตุของการตั้งครรภ์นอกมดลูก

การตั้งครรภ์นอกมดลูกมักเกิดขึ้นเพราะไข่ที่ปฏิสนธิไม่สามารถเคลื่อนย้ายไปยังท่อนำไข่ลงสู่มดลูกได้ ทำให้เกิดการติดเชื้อหรือการอักเสบของท่อนำไข่ ซึ่งไปปิดกั้นบางส่วนหรือทั้งหมด อาจเกิดจาก

• การติดเชื้อของอวัยวะในระบบสืบพันธุ์ เช่น กระดูกอุ้งเชิงกรานอักเสบ มดลูก ท่อนำไข่และรังไข่เกิดการอักเสบหรือติดเชื้อ
• เคยมีประวัติการทำหมันในผู้หญิง หรือเคยมีการผ่าตัดแก้หมันหญิง หรือการใส่ห่วงอนามัยคุมกำเนิด
• การใช้ยา หรือการรักษาภาวะมีบุตรยาก เช่น การทำเด็กหลอดแก้ว
• หนองใน หรือหนองเทียม เป็นสาเหตุของการอุดตันของท่อนำไข่
• ความผิดปกติของการพัฒนาภายในไข่หลังเกิดการปฏิสนธิ
• เนื้อเยื่อแผลเป็นจากการผ่าตัดช่องท้องทำให้เกิดการอุดตัน
• การสัมผัส หรือได้รับสารเคมีก่อนการตั้งครรภ์
• ภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเติบโตที่อื่นในร่างกาย
• การเปลี่ยนแปลงรูปร่างของหลอดท่อนำไข่
• การผ่าตัดที่บริเวณอุ้งเชิงกรานในอดีต
• เคยมีประวัติท้องนอกมดลูกมาก่อน
• การมีเพศสัมพันธ์ตั้งแต่อายุยังน้อย
• อายุมากกว่า 35 ปีขึ้นไป
• ใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน
• ปีกมดลูกอักเสบ
• การสูบบุหรี่

อาการของการตั้งครรภ์นอกมดลูก

เนื่องจากอาการมักจะเหมือนการตั้งครรภ์ปกติในช่วงต้นรวมถึง อาการเจ็บตึงหน้าอกหรือเต้านมคัด เมื่อยล้า คลื่นไส้ อาเจียน และปัสสาวะบ่อย แต่บ่อยครั้งที่สัญญาณเตือนของการตั้งครรภ์นอกมดลูกคือ

• รู้สึกเจ็บปวด หรือมีเลือดออกทางช่องคลอด
• วิงเวียนศีรษะหรือเป็นลม (เกิดจากการสูญเสียเลือด)
• ความดันโลหิตต่ำ (เกิดจากการสูญเสียเลือด)
• ปวดในอุ้งเชิงกรานช่องท้อง
• ปวดหลังส่วนล่าง ปวดไหล่ หรือคอ

การตั้งครรภ์นอกมดลูก เกิดจากไข่ที่ปฏิสนธิแล้วเป็นตัวอ่อนฝังตัวอยู่บริเวณอื่นที่ไม่ใช่ผนังมดลูก ทำให้ตัวอ่อนไม่สามารถเจริญเติบโตต่อไปเป็นทารกได้

การวินิจฉัยการตั้งครรภ์นอกมดลูก

แพทย์ตรวจปัสสาวะเพื่อยืนยันว่าคุณกำลังตั้งครรภ์สามารถตรวจสอบว่าคุณมีการตั้งครรภ์นอกมดลูกหรือไม่ ด้วยวิธีดังนี้

• การตรวจกระดูกเชิงกรานเพื่อตรวจสอบขนาดของมดลูกและความรู้สึกของการเจริญเติบโตหรือความอ่อนโยนในท้องของคุณ
• การตรวจเลือดดูระดับฮอร์โมนการตั้งครรภ์ เรียกว่า chorionic gonadotropin ( hCG ) ซึ่งจะผลิตเพิ่มปริมาณขึ้นตลอดการตั้งครรภ์ระดับฮอร์โมนจะเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่าในทุก ๆ 48 ชั่วโมง หากพบการตั้งครรภ์นอกมดลูกระดับเอชซีจีจะลดลงและจะไม่เป็นสองเท่า ระดับเอชซีจีที่ต่ำกว่าสามารถส่งบ่งชี้ถึงการตั้งครรภ์นอกมดลูกได้
• อัลตราซาวนด์ เพื่อค้นหาทารกในครรภ์ที่เจริญเติบโนในมดลูกหรือที่อื่น ๆ ในช่วงแรกของการตั้งครรภ์หลังจากมีประจำเดือนครั้งสุดท้าย
  การรักษาตั้งครรภ์นอกมดลูก
  การรักษาของการตั้งครรภ์นอกมดลูกนั้นแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับแพทย์ที่ทำการรักษาผู้ป่วยแต่ละคน และระยะเวลาของการตั้งครรภ์
• การใช้ยา การตั้งครรภ์นอกมดลูกในช่วงเริ่มต้นบางครั้งสามารถรักษาด้วยการฉีด เพื่อหยุดการเจริญเติบโตของตัวอ่อน
• การผ่าตัด เพื่อเอาเนื้อเยื่อที่ผิดปกติบริเวณท่อนำไข่ที่เกิดความเสียหายออกไป
• การรักษาภาวะอื่น ๆ เช่น ภาวะช็อคจากอาการตกเลือดและเสียเลือดมาก ภาวะอักเสบจากการติดเชื้อให้ยาเพื่อบรรเทาอาการปวดร่วมด้วย

ภาวะแทรกซ้อนของการท้องนอกมดลูก

หากภาวะแทรกซ้อนของการตั้งครรภ์นอกมดลูกจะมีแนวโน้มที่รุนแรงมากขึ้น หากการวินิจฉัยหรือการรักษาล่าช้า

• ภาวะเลือดออกภายใน
• เกิดความเสียหายต่อท่อนำไข่
• ภาวะซึมเศร้าจากการสูญเสีย

การป้องกัน การตั้งครรภ์นอกมดลูก

โดยทั่วไปแล้วการตั้งครรภ์นอกมดลูกไม่สามารถป้องกันได้ แต่คุณสามารถลดปัจจัยเสี่ยง

• ไม่สูบบุหรี่
• ไม่ดื่มแอลกอฮอล์
• ควบคุมน้ำหนัก
• ออกกำลังกายเบา ๆ เป็นประจำ
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ
• สวมถุงยาง เพื่อป้องกันการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์
• รับประทานยาตามที่แพทย์สั่งเท่านั้น เช่น ยาแก้ปวด ยาลดการอักเสบ

อย่างไรก็ตามหากคุณมีประวัติเคยตั้งครรภ์นอกมดลูกก่อนหน้านี้ ควรบอกแพทย์ให้ทราบทันที
แพทย์จะช่วยตรวจว่ามีการตั้งครรภ์นอกมดลูกหรือไม่

บทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม

เอกสารอ้างอิง

Ectopic pregnancy (ออนไลน์). สืบค้นจาก : https://healthywa.wa.gov.au [9 เมษายน 2563].

What is an ectopic pregnancy? (ออนไลน์). สืบค้นจาก : https://ectopic.org.uk [9 เมษายน 2563].

Ectopic Pregnancy (ออนไลน์). สืบค้นจาก : https://americanpregnancy.org [11 เมษายน 2563]. 

Ectopic Pregnancy (ออนไลน์). สืบค้นจาก : https://www.plannedparenthood.org [11 เมษายน 2563].

ต่อมลูกหมากอักเสบ

ต่อมลูกหมากอักเสบ ( Prostatitis ) เป็น การติดเชื้อของต่อมลูกหมาก แต่การอักเสบของต่อมลูกหมากในคนไข้บางรายไม่แสดงอาการของการติดเชื้อมีเพียง 10 เปอร์เซ็นต์ เท่านั้นที่เกิดการติดเชื้อแบคทีเรีย พบได้ในผู้ชายทุกเพศทุกวัยได้รับผลกระทบจากลูกหมาก แต่อาการนี้พบได้บ่อยในผู้ชายที่มีอายุต่ำกว่า 50 ปี อาจเป็นโรคต่อมลูกหมากอักเสบจากเชื้อแบคทีเรียเฉียบพลัน หรือเป็นโรคต่อมลูกหมากอักเสบจากแบคทีเรียเรื้อรังได้เช่นกัน ต่อมลูกหมากเป็นส่วนหนึ่งของระบบสืบพันธุ์เพศชายทำหน้าที่ผลิตน้ำอสุจิเพื่อส่งอสุจิผ่านท่อปัสสาวะการอักเสบของต่อมลูกหมากนั้นมีหลายสาเหตุ

สาเหตุของการเกิดโรคต่อมลูกหมากอักเสบ

เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียมีการแพร่กระจายไปยังกระเพาะปัสสาวะ ท่อปัสสาวะและเข้าสู่ต่อมลูกหมาก
ทำให้เกิดการอักเสบ ซึ่งสาเหตุของการอักเสบแตกต่างกันไปตามประเภท ดังต่อไปนี้
1.ต่อมลูกหมากอักเสบเรื้อรังหรือกลุ่มอาการปวดอุ้งเชิงกรานเรื้อรัง ( chronic prostatitis or chronic pelvic pain syndrome )
2.ต่อมลูกหมากอักเสบจากเชื้อแบคทีเรียเฉียบพลัน (acute bacterial prostatitis)
3.ต่อมลูกหมากอักเสบจากแบคทีเรียเรื้อรัง (chronic bacterial prostatitis)
4.ไม่มีอาการอักเสบต่อมลูกหมากอักเสบ (asymptomatic inflammatory prostatitis)

ต่อมลูกหมากอักเสบ ( Prostatitis ) เป็น การติดเชื้อของต่อมลูกหมาก พบได้บ่อยในผู้ชายที่มีอายุต่ำกว่า 50 ปี

ปัจจัยความเสี่ยงต่อการเกิดต่อมลูกหมากอักเสบ

• โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
• การบาดเจ็บระหว่างถุงอัณฑะปละทวารหนัก
• การติดเชื้อแบคทีเรียที่กระเพาะปัสสาวะหรือท่อปัสสาวะ
• การใส่อุปกรณ์ใด ๆ เช่นสายสวนปัสสาวะเข้าไปในท่อปัสสาวะ
• การอุดตันของกระเพาะปัสสาวะ เนื่องจากต่อมลูกหมากโต หรือนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ

ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคต่อมลูกหมากอักเสบ

• มีเชื้อเอชไอวี ( HIV )
• ผู้ชายที่มีอายุต่ำกว่า 50 ปี
• การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ
• การร่วมเพศทางทวารหนัก
• นักกีฬาที่เคยได้รับบาดเจ็บ เช่น ปั่นจักรยาน หรือ ขี่ม้า
• มีประวัติการรักษาโรคต่อมลูกหมากอักเสบก่อนหน้านี้
• มีประวัติของโรคต่อมลูกหมากโต
• มีการติดเชื้อระบบทางเดินปัสสาวะ

อาการของโรคต่อมลูกหมากอักเสบ

• ไข้
• หนาวสั่น
• ปัสสาวะขุ่นมัว
• ปวดเมื่อยตามร่างกาย
• มีเลือดปนมากับปัสสาวะ
• ปวดแสบปวดร้อนขณะปัสสาวะ
• ปัสสาวะได้ปริมาณน้อยกว่าผิดปกติ
• ปัสสาวะบ่อยครั้งขึ้น โดยเฉพาะในเวลากลางคืน
• ความเจ็บปวดบริเวณอวัยวะเพศชาย หรือลูกอัณฑะ
• ปวดในบริเวณอวัยวะเพศ ขาหนีบ หน้าท้องลดลงหรือหลังส่วนล่าง

ควรไปพบแพทย์เมื่อใด

หากคุณมีอาการปวดในบริเวณอวัยวะเพศ ขาหนีบ หน้าท้องลดลงหรือหลังส่วนล่าง มีเลือดปนออกมาขณะปัสสาวะ ให้รีบไปพบแพทย์หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ได้รับการรักษาอาจทำให้ต่อมลูกหมากอักเสบและติดเชื้อรุนแรงมากขึ้นได้

การวินิจฉัยโรคต่อมลูกหมากอักเสบ

• การตรวจร่างกาย โดยการตรวจต่อมลูกหมากทางทวารหนักแพทย์จะใช้นิ้วสอดเข้าไปในทวารหนักและกดลงบนต่อมลูกหมาก เพื่อตรวจและประเมินขนาดของต่อมลูกหมากว่าผิดปกติหรือไม่
• การตรวจปัสสาวะ เพื่อวิเคราะห์หาสัญญาณของการติดเชื้อในปัสสาวะทางห้องแล็บ
• การตรวจเลือด เพื่อดูการติดเชื้อและปัญหาเกี่ยวกับต่อมลูกหมากโต และอื่น ๆ
• การนวดบริเวณต่อมลูกหมาก เพื่อทดสอบการหลั่ง

การรักษาโรคต่อมลูกหมากอักเสบ

แพทย์จะให้ยาปฏิชีวนะ เพื่อลดการติดเชื้อและลดการอักเสบ บรรเทาอาการปวดบวมของต่อมลูกหมากการป้องกันการเกิดโรคต่อมลูกหมากอักเสบ คุณสามารถทำได้เพื่อช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคต่อมลูกหมากอักเสบได้

• การออกกำลังกาย
• ควบคุมน้ำหนัก เพื่อสุขภาพที่ดีของคุณ
• รักษาความสะอาด บริเวณอวัยวะเพศสามารถลดความเสี่ยงของการติดเชื้อ
• ดื่มน้ำให้มากขึ้น ลดการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะที่ส่งผลต่อการเป็นต่อมลูกหมากอักเสบได้
• การมีเพศสัมพันธ์ที่ปลอดภัย เพื่อป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์บางอย่าง เช่น โรคหนองใน
• ลดคาเฟอีน อาจทำให้ต่อมลูกหมากของคุณเกิดการระคายเคืองและทำให้อาการของต่อมลูกหมากอักเสบรุนแรงขึ้น
• กินผักและผลไม้ให้มากขึ้น เพราะสารต้านอนุมูลอิสระวิตามินและสารอาหารอื่น ๆ ที่ช่วยป้องกันการติดเชื้อและการอักเสบ

เอกสารที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม

เอกสารอ้างอิง

Prostatitis (ออนไลน์). สืบค้นจาก : https://www.mayoclinic.org [8 เมษายน 2563].

What are Prostatitis and Related Chronic Pelvic Pain Conditions (ออนไลน์). สืบค้นจาก : https://www.urologyhealth.org [8 เมษายน 2563].

What is Prostatitis (ออนไลน์). สืบค้นจาก : https://www.webmd.com [8 เมษายน 2563].

What is prostatitis (ออนไลน์). สืบค้นจาก : https://www.niddk.nih.gov [8 เมษายน 2563].

ครรภ์เป็นพิษ

ครรภ์เป็นพิษ ( Preeclampsia ) คือ การมีความดันโลหิตสูง และมีโปรตีนในปัสสาวะระหว่างตั้งครรภ์ จนทำให้เกิดความผิดปกติของการฝังตัวของรก ซึ่งโดยธรรมชาติรกจะฝังบริเวณเยื่อบุผนังมดลูก แต่ในกรณีที่แม่ครรภ์เป็นพิษรกจะฝังตัวได้ไม่แน่น ส่งผลให้รกบางส่วนเกิดการขาดออกซิเจน ขาดเลือด เมื่อเลือดไปเลี้ยงรกได้น้อยลง จะเกิดการหลั่งสารที่เป็นสารพิษเข้าสู่กระแสเลือดของแม่ทีละเล็กทีละน้อย เมื่อถึงจุดหนึ่งจะส่งผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ ทั่วร่างกาย เช่น เส้นเลือดสมองตีบ ตาพร่ามัว ตับวาย ฯลฯ พบได้บ่อยที่สุดระหว่างตั้งครรภ์ประมาณ 1 ใน 20 ของการตั้งครรภ์ หากได้รับการรักษาไม่ทันเวลาอาจเกิดอาการชักที่รุนแรงจนถึงขั้นเสียชีวิตทั้งแม่และลูก

อาการครรภ์เป็นพิษ

ครรภ์เป็นพิษส่วนใหญ่มักไม่แสดงอาการหรือสัญญาณใด ๆ ที่บ่งบอกถึงภาวะครรภ์เป็นพิษ จะทราบได้เมื่อแพทย์ตรวจวัดความดันโลหิต และตรวจพบโปรตีนในปัสสาวะระหว่างการฝากครรภ์ อาการที่พบบ่อย ได้แก่

• น้ำหนักเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว (เกิดจากการกักเก็บของเหลว)
• ความดันโลหิตที่สูงกว่า 140 / 90 มิลลิเมตร
• อาการบวมของเท้าข้อเท้าใบหน้า และมือ
• อาการปวดในช่องท้องส่วนบนขวา
• ตรวจพบโปรตีนในปัสสาวะ
• มองเห็นไม่ชัดเป็นบางครั้ง
• ปวดใต้ซี่โครงด้านขวา
• คลื่นไส้หรืออาเจียน
• ตับทำงานบกพร่อง
• ปัสสาวะได้น้อยลง
• ปวดหัวรุนแรง
• เกล็ดเลือดต่ำ
• หายใจเร็ว
• วิงเวียน

ครรภ์เป็นพิษ คือ การมีความดันโลหิตสูง และมีโปรตีนในปัสสาวะระหว่างตั้งครรภ์ หากอาการรุนแรงอาจถึงขั้นเสียชีวิตทั้งแม่และลูก

สาเหตุของครรภ์เป็นพิษ

สาเหตุที่ทำให้มีโอกาสเสี่ยงต่อครรภ์เป็นพิษมีดังนี้

• โรคไต
• โรคอ้วน
• โรคเบาหวาน
• โรคข้ออักเสบ
• โรคความดันโลหิตสูงเรื้อรัง
• มีอายุต่ำกว่า 15 ปีหรือ 35 ปีขึ้นไป
• การตั้งครรภ์ครั้งแรกของผู้หญิง
• เคยมีประวัติภาวะครรภ์เป็นพิษมาก่อน
• ภาวะครรภ์เป็นพิษสามารถส่งผ่านทางพันธุกรรมของพ่อไปยังทารกในครรภ์ได้
• ญาติหรือคนในครอบครัวมีภาวะครรภ์เป็นพิษ หรือความดันโลหิตสูงในระหว่างตั้งครรภ์
• การตั้งครรภ์หลายครั้ง หรือเคยตั้งครรภ์ฝาแฝด ( การตั้งครรภ์เหล่านี้จะมีเนื้อเยื่อของรกจำนวนมาก )

ระดับความรุนแรงของครรภ์เป็นพิษ

1. ครรภ์เป็นพิษระดับที่ไม่รุนแรง ( Non – Severe Pre – Eclampsia ) แม่ตั้งครรภ์จะมีความดันโลหิตสูงกว่า 140/90 มิลลิเมตรปรอท แต่ไม่เกิน 160/110 มิลลิเมตรปรอท ยังไม่พบภาวะแทรกซ้อน
2. ครรภ์เป็นพิษระดับรุนแรง ( Severe Pre – Eclampsia ) แม่ตั้งครรภ์จะมีความดันโลหิตสูงกว่า 160/110 หรือตรวจพบความผิดปกติของอวัยวะต่าง ๆ เช่น ตับอักเสบ ไตทำงานลดลง เกล็ดเลือดต่ำ เม็ดเลือดแดงแตก ฯลฯ
3. ครรภ์เป็นพิษระดับรุนแรงและมีภาวะชัก ( Eclampsia ) แม่ตั้งครรภ์ชัก เกร็ง หมดสติ อาจมีเลือดออกในสมอง หากอยู่ในระยะนี้ต้องรักษาโดยเร็วที่สุด เพราะแม่และลูกมีอันตรายถึงแก่ชีวิต

การวินิจฉัยครรภ์เป็นพิษ

• ตรวจวัดความดัน : หญิงตั้งครรภ์ที่ระดับความดันโลหิตสูงกว่า 140 / 90 มิลลิเมตร อาจเป็นกลุ่มเสี่ยงของการเกิดครรภ์เป็นพิษได้
• ตรวจเลือด : แพทย์จะทำการทดสอบการทำงานของตับ ทดสอบการทำงานของไต และวัดค่าเกล็ดเลือดของคุณแม่ตั้งครรภ์ระยะเริ่มต้น
• ตรวจปัสสาวะ : แพทย์จะขอเก็บตัวอย่างปัสสาวะเป็นเวลา 24 ชั่วโมง เพื่อวัดปริมาณโปรตีนในปัสสาวะของคุณ
• อัลตราซาวนด์ : แพทย์ติดตามอย่างใกล้ชิดดูการเจริญเติบโตทารกในครรภ์ ช่วยให้แพทย์สามารถประเมินน้ำหนักของทารกในครรภ์และปริมาณน้ำคร่ำในมดลูกได้

การรักษาครรภ์เป็นพิษ

การรักษาครรภ์เป็นพิษที่ดีที่สุดคือการผ่าคลอด ซึ่งแพทย์จะพิจารณาจากอายุครรภ์เป็นหลัก หากอายุครรภ์น้อยเกินไปแพทย์จะให้ยากระตุ้นปอด เพื่อประคับประคองให้อยู่ในครรภ์ได้นานที่สุด หากอายุครรภ์สามารถทำคลอดได้ แพทย์จะทำการผ่าคลอดหรือเร่งให้คลอดทางช่องคลอดเพื่อหยุดความรุนแรงของโรค แต่ภาวะแทรกซ้อนสามารถเกิดขึ้นได้หลังคลอดจึงต้องเฝ้าติดตามอย่างใกล้ชิด วิธีการรักษาขึ้นอยู่กับความรุนแรงของครรภ์ก่อนคลอดของผู้ป่วย ดังนี้

• ภาวะครรภ์เป็นพิษที่ไม่รุนแรง เป้าหมายของการรักษาของแพทย์ คือ ชะลอการคลอดจนกว่าทารกในครรภ์จะโตพอที่จะผ่าคลอดได้ แพทย์จะตรวจวัดความดันโลหิต ชั่งน้ำหนัก ตรวจโปรตีนในปัสสาวะ ตรวจเอนไซม์การทำงานของไตและตับของผู้ป่วย
• ภาวะครรภ์เป็นพิษที่รุนแรง เป้าหมายของการรักษาของแพทย์ คือ การป้องกันไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงต่อแม่และทารกในครรภ์ เช่น โรคหลอดเลือดสมอง การคลอดก่อนกำหนดของทารกในครรภ์ โดยทั่วไปประมาณ 32 ถึง 34 สัปดาห์ของการตั้งครรภ์ ตับและไตวาย กรณีผู้หญิงที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษรุนแรงจะต้องเฝ้าระวังตรวจวัดความดันโลหิตอย่างสม่ำเสมอ หรือต้องรักษาโดยการใช้ยา

การป้องกันครรภ์เป็นพิษ

คุณแม่ควรเตรียมตัวก่อนการตั้งครรภ์เพื่อป้องกันภาวะครรภ์เป็นพิษ เช่น ดูแลตัวเองให้มีสุขภาพที่ดีก่อนการตั้งครรภ์ หากมีโรคประจำตัวควรปรึกษาแพทย์วางแผนและขอคำปรึกษา เนื่องจากปัญหาสุขภาพบางอย่าง เช่น

• ไม่สูบบุหรี่
• ควบคุมน้ำหนัก
• ไม่ดื่มแอลกอฮอล์
• ควบคุมความดันโลหิต
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
• ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด

คำแนะนำ

หากท่านหรือสมาชิกในครอบครัวเคยมีประวัติครรภ์เป็นพิษ ควรแจ้งแพทย์ที่ฝากครรภ์ให้ทราบเพื่อลดความเสี่ยงและภาวะแทรกซ้อนที่จะเกิดในอนาคตได้

บทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม

เอกสารอ้างอิง

preeclampsia (ออนไลน์).สืบค้นจาก : https://www.mayoclinic.org [11 มีนาคม 2561].

What Is Preeclampsia? (ออนไลน์).สืบค้นจาก : https://www.webmd.com [11 มีนาคม 2561].

preeclampsia (ออนไลน์).สืบค้นจาก : https://www.healthline.com [11 มีนาคม 2561].

Preeclampsia and Eclampsia(ออนไลน์).สืบค้นจาก : https://www.health.harvard.edu [13 มีนาคม 2561].

ยุติการตั้งครรภ์ หรือการแท้งลูก

ยุติการตั้งครรภ์ หรือการแท้งลูก ( Miscarriage ) คือ หญิงตั้งครรภ์ที่สูญเสียตัวอ่อน หรือทารกในครรภ์ช่วง 20 สัปดาห์แรกของการตั้งครรภ์ จากการศึกษาพบว่าการแท้งลูกในหญิงตั้งครรภ์จะเกิดขึ้นภายในสามเดือนแรกคิดเป็น 10 – 25 เปอร์เซ็นต์ โดยมีแนวโน้มที่จะเกิดการแท้งบุตรน้อยลง เมื่อผ่าน 20 สัปดาห์แรกไปแล้วทางการแพทย์เรียกว่า การตั้งครรภ์ตอนปลาย

สาเหตุของการยุติการตั้งครรภ์

สำหรับผู้หญิงในวัยเจริญพันธุ์สุขภาพแข็งแรงดีโอกาสของการแท้งบุตร อาจอยู่ในช่วง 10 – 25 % แต่ผู้หญิงที่มีโรคประจำตัวหรืออายุมาก โดยเฉลี่ยจะมีโอกาสการแท้งลูกสูงประมาณ 20 – 35 % รวมถึงปัจจัยอื่น ๆ ได้แก่

• การตั้งครรภ์นอกมดลูก
• หญิงตั้งครรภ์เป็นโรคอ้วน
• การติดเชื้อที่รุนแรงของหญิงตั้งครรภ์
• การบาดเจ็บที่ส่งผลโดยตรงต่อมดลูก
• หญิงตั้งครรภ์เป็นโรคความดันโลหิตสูง
• การใช้ยาและสารเสพติดในหญิงตั้งครรภ์
• หญิงตั้งครรภ์เป็นโรคต่อมไทรอยด์เป็นพิษ
• หญิงตั้งครรภ์เป็นโรคเบาหวานประเภท 1 หรือ 2 ที่รุนแรง
• หญิงตั้งครรภ์ที่อายุมากมีแนวโน้มที่จะแท้งลูกมากกว่าสตรีอายุน้อยกว่า
• การสูบบุหรี่ หรือดื่มแอลกอฮอล์มากยิ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการแท้งลูกได้ง่าย
• การแท้งบุตรที่เกิดจากความผิดปกติของโครโมโซมในระหว่างการปฏิสนธิ
• การแท้งบุตรก่อนหน้ามากกว่า 2 ครั้ง อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการแท้งลูกในอนาคตได้
• ความผิดปกติทางกายวิภาคของหญิงตั้งครรภ์ เช่น เนื้องอกในมดลูก มะเร็งมดลูก มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก
• การตั้งครรภ์ในขณะที่ใช้ยาคุมกำเนิดผิดวิธี เช่น ยาคุมฉุกเฉิน ลืมกินยาคุมกำเนิด หรือใช้อุปกรณ์คุมกำเนิดไม่ถูกต้อง
• ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมและการสัมผัส หญิงตั้งครรภ์อาจไปสัมผัสกับสารพิษจากรังสี ตะกั่ว สารหนู และมลพิษทางอากาศมากเกินไปจะเพิ่มความเสี่ยงต่อการแท้งลูกได้ได้

ประเภทของการยุติการตั้งครรภ์

1. การแท้งคุกคาม ( threatened abortion ) คือ การมีเลือดออกทางช่องคลอดงเกิดขึ้นใน 20 สัปดาห์แรกของการตั้งครรภ์ พบได้บ่อยในหญิงตั้งครรภ์ประมาณ 20 – 30 เปอร์เซ็นต์ อาจมีอาการร่วมด้วยเป็นตะคริว ปวดหลัง เป็นต้น
2. การแท้งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ ( Inevitable or Incomplete Miscarriage ) คือ การตั้งครรภ์ระยะแรกที่มีเลือดออกทางช่องคลอดและการขยายของปากมดลูก โดยทั่วไปแล้วเลือดออกทางช่องคลอดจะแย่กว่าการแท้งที่ถูกคุกคาม มีอาการเป็นตะคริวมากขึ้นอีกด้วย
3. การแท้งครบ ( complete abortion ) คือ มีการตกเลือดทำให้ทารกและเนื้อรกทั้งหมดออกมาจากปากมดลูกในช่วงอายุครรภ์ก่อน 20 สัปดาห์
4. การแท้งไม่ครบ ( incomplete abortion ) คือ ในระหว่างการตั้งครรภ์ตัวอ่อนและรกมีการหลุดลอกออกจากโพรงมดลูกแต่ยังมีชิ้นส่วนอื่น ๆ ยังเหลืออยู่ทำให้หญิงตั้งครรภ์มีเลือดไหลออกมากซึ่งอาจเป็นอันตรายต่อมารดาได้
5. การแท้งค้าง ( missed abortion ) คือ การแท้งบุตรอย่างถาวรไม่มีสิ่งมีชีวิตอยู่ในครรภ์หยุดการเจริญเติบโต ซึ่งเนื้อเยื่อจะถูกขับออกมาจากมดลูกจนหมดโดยที่ปากมดลูกยังปิดอยู่ควรรีบไปพบแพทย์

สัญญาณที่พบบ่อยที่สุดของการแท้งบุตรจะเกิดขึ้นก่อนสัปดาห์ที่ 12 ของการตั้งครรภ์ อาจร้ายแรงเนื่องจากมีความเสี่ยงที่คุณอาจจะการแท้งลูก แต่บางครั้งก็ไม่มีอาการที่แสดงออกที่ชัดเจน

ข้อสังเกตของอาการของยุติการตั้งครรภ์

• มีไข้
• ท้องเสีย
• อาเจียน
• ปวดไหล่
• ปวดหลังส่วนล่าง
• หน้าซีดหรือเป็นลม
• ตกขาวเป็นสีน้ำตาลปนเลือด และมีกลิ่น
• หญิงตั้งครรภ์บางคนมีเลือดออกทางช่องคลอด
• มีของเหลวหรือเนื้อเยื่อไหลออกมาจากช่องคลอด
• มีอาการปวดหรือเป็นตะคริวบริเวณหน้าท้องหรืออุ้งเชิงกราน

การวินิจฉัยการยุติการตั้งครรภ์ของแพทย์

แพทย์ซักประวัติการแท้งลูกก่อนหน้านี้หากคุณแม่มีเลือดออกทางช่องคลอดจะใช้เครื่องอัลตร้าซาวด์ผ่านหน้าท้องของคุณแม่ เพื่อตรวจประเมินพัฒนาการของตัวอ่อนหรือทารกในครรภ์ ช่วยตรวจสอบว่ามีการเต้นของหัวใจของทารกในครรภ์หรือไม่และถุงน้ำคร่ำที่โอบล้อมรอบตัวทารกในครรภ์เป็นปกติหรือไม่
การรักษาการแท้งบุตร การรักษาเมื่อแท้งบุตรขึ้นอยู่กับอาการของคุณเป้าหมายหลักของการรักษา เพื่อป้องกันการตกเลือดและการติดเชื้อ หากมีเลือดออกทางช่องคลอดและเป็นตะคริวบ่อยครั้งบ่งบอกถึงการแท้งลูกที่รุนแรง ในหญิงตั้งครรภ์ที่แท้งลูกบางคนร่างกายจะมีการขับเนื้อเยื่อในครรภ์ออกมาทางช่องคลอด หากรกเด็กเกิดตกค้าง รกออกไม่หมด เน่าและมีการติดเชื้อในมดลูกต้องรักษาโดยการขยายปากมดลูก และขูดเยื่อบุโพรงมดลูก หลังจากนั้นจะได้รับยาปฏิชีวนะหรืออื่น ๆ เพื่อลดการตกเลือด แพทย์จะติดตามอาการอย่างใกล้ชิดให้แน่ใจว่าไม่มีเลือดออกทางช่องคลอด

ภาวะแทรกซ้อนจากการยุติการตั้งครรภ์

แม้ว่าการแท้งลูกในช่วงแรกส่วนใหญ่จะไม่ซับซ้อน แต่ผู้หญิงบางรายมีอาการแทรกซ้อนหลังจากแท้งลูกได้ เช่น

• มีไข้
• น้ำหนักลด
• รู้สึกหนาวสั่น
• มีภาวะซึมเศร้า
• ตกขาวมีกลิ่นเหม็น
• รู้สึกเหนื่อยตลอดเวลา
• การแท้งบุตรซ้ำในอนาคต
• การติดเชื้อหลังจากแท้งลูก
• อาจมีเนื้อเยื่อบางส่วนค้างอยู่ในมดลูก
• การตกเลือด หรือมีเลือดออกมากเกินไป
• มีปัญหาในการนอนหลับไม่หลับ หรือนอนมากเกินไป
• เลือดออกเป็นเวลานาน และเป็นตะคริว ( นานกว่า 2 สัปดาห์ )

วิธีป้องกันการยุติการตั้งครรภ์

ส่วนใหญ่การแท้งลูกมักเกิดจากความผิดปกติทางพันธุกรรมของทารกในครรภ์ที่ไม่สามารถป้องกันได้ แต่อย่างไรก็ตามการแท้งก็ไม่ได้เกิดจากพันธุกรรมทั้งหมดดังนั้นจึงมีวิธีป้องกันการแท้งลูกที่จะเกิดขึ้นในอนาคตที่คุณแม่ควรรู้และปฏิบัติตาม

• จัดการความเครียด
• ไม่ใช้ยาเสพติดทุกชนิด
• ไม่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
• ฉีดวัคซีนป้องกันการแท้งบุตร
• ทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ
• ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
• ไม่สูบบุหรี่และอยู่ห่างจากควันมือสอง
• ทานวิตามิน หรืออาหารเสริม ที่ช่วยบำรุงมดลูก
• ไม่ดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนมากกว่า 1 ถึง 2 แก้ว เช่น กาแฟต่อวัน
• หลีกเลี่ยงการเล่นกีฬาที่มีความเสี่ยงสูงต่อการบาดเจ็บบริเวณหน้าท้อง
• หลีกเลี่ยงรังสี และสารพิษ เช่น สารหนู ตะกั่ว
• หลีกเลี่ยงอันตรายจากสิ่งแวดล้อม เช่น รังสีเอกซ์ ควันพิษ ฝุ่น PM 2.5 และโรคติดเชื้อร้ายแรง อาทิ เชื้อไวรัสโควิด -19

นอกจากนี้คุณควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเกี่ยวกับการวางแผนในการมีบุตรคนต่อไปตามคำแนะนำของแพทย์ เพื่อเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ที่มีสุขภาพดี ช่วยลดความเสี่ยงของการแท้งบุตรที่อาจเกิดขึ้นอีกได้ในอนาคต

บทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม

เอกสารอ้างอิง

Miscarriage (ออนไลน์).สืบค้นจาก : https://americanpregnancy.org [6 เมษายน 2563].

Threatened Miscarriage (ออนไลน์).สืบค้นจาก : https://www.healthline.com [6 เมษายน 2563].

Understanding Miscarriage Prevention (ออนไลน์).สืบค้นจาก : https://www.webmd.com [7 เมษายน 2563].