อาหารต้านมะเร็ง

การดูแลสุขภาพเพื่อป้องกันไม่ให้ป่วยเป็นมะเร็ง อาหารจึงถือเป็นอีกทางเลือกหนึ่งสำหรับป้องกันมะเร็ง ซึ่งพฤติกรรมการกินอาหารเป็นปัจจัยหนึ่งที่มีผลต่อการเกิดโรคมะเร็งได้ ทุกวันนี้คนเรามักจะเน้นการกินอาหาร ที่หาทานง่าย สะดวกรวดเร็ว มากกว่าเรื่องของโภชนาการอาหารที่ดี ซึ่งหากยังทำซ้ำๆเดิมๆ แบบนี้ต่อไป ก็อาจจะมีผลเสียและสุ่มเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งในอนาคตได้  ดังนั้นควรเลือกกินอาหาร ต้าน มะเร็ง และอาหาร ป้องกัน มะเร็ง เพื่อหลีกเลี่ยงความเสี่ยงในการเป็นมะเร็ง ควรมีการเลือกทานอาหารที่ดี และช่วยให้ห่างไกลจากมะเร็งสำหรับผู้ที่ยังมีร่างกายแข็งแรงปกติดี ควรเลือกทานอาหารแบบวิธีลด ความเสี่ยงในการเป็นมะเร็ง

การเลือกกินอาหารต้านมะเร็ง มีหลักการ ดังนี้

1. เลือกแหล่งโปรตีนที่มีประโยชน์ โดยเน้นการกินโปรตีนจากถั่ว ไข่ เนื้อสัตว์แบบไร้หนังสีขาว เช่น เนื้อปลาและเนื้อไก่ แทนการกินโปรตีนจากเนื้อสัตว์ที่เป็นสีแดงสด อย่างเนื้อหมูและเนื้อวัว
2. เน้นกินผักและผลไม้ ผักและผลไม้นอกจากจะอุดมไปด้วยประโยชน์แล้ว ยังมีผักและผลไม้บางชนิด คือ อาหาร ป้องกัน มะเร็ง ที่มีสารช่วยต้านมะเร็ง เช่น ผักจำพวกหัวกะหล่ำ บร็อคโคลี่ ซึ่งผักเหล่านี้ มีสารอินโดลที่มีฤทธิ์ช่วยต้านมะเร็งได้หรือจะเป็นพืชพวกตระกูลเห็ด อย่าง เห็ดชิตาเกะ เห็ดไรชิ เห็ดไมตาเกะ ที่มีสาร ต้านมะเร็ง สูงมากเช่นกันและยังรวมไปถึงพืชตระกูลถั่วหรือเมล็ดพืชที่มีเปลือก ที่มีสารไอโซฟลาโวนและสารไฟโตเอสโตรเจนที่มีฤทธิ์ต้านมะเร็ง
3. เลือกกินแป้งชนิดที่มีประโยชน์ เช่น ข้าวแบบไม่ขัดสีข้าวกล้อง ข้าวซ้อมมือ ขนมปังโฮลวีตและเลี่ยงอาหารที่มีน้ำตาลสูงด้วย
4. กิน อาหาร ป้องกัน มะเร็ง โดยเลี่ยงอาหารไขมันสูง เช่น อาหารที่ปรุงด้วยวิธีการทอด และหากเป็นการทอดด้วยน้ำมันที่ไม่สะอาด มีสีดำเกิดจากการใช้ซ้ำ ยิ่งจะส่งผลเป็นตัวกระตุ้นในการเกิดโรคมะเร็งได้มากยิ่งขึ้นด้วย
5. เลี่ยงอาหารปิ้งย่างหรือไหมเกรียม สำหรับผู้ที่ชอบทานอาหารปิ้งย่าง ต้องระมัดระวังในการทานให้ดี ไม่ควรทานบ่อยๆ หรือไม่ทานชิ้นที่ไหม้และเกรียม
6. กินอาหาร ป้องกัน มะเร็งโดยเลี่ยงอาหารที่เสี่ยงต่อการขึ้นราได้ง่าย เช่น ถั่วลิสง พริกป่นข้าวโพดอาหารกลุ่มนี้มักจะขึ้นราได้ง่ายและมองด้วยตาเปล่าไม่เห็น จึงควรระมัดระวังในการทานให้มาก
7. อาหารอื่นๆที่ควรเลี่ยง เช่น อาหารที่มีสีฉูดฉาดเกินจริง อาหารที่ปรุงไม่สุกอาหารที่ถนอมอาหารด้วยดินประสิวหรือรมควัน เป็นต้น

ผู้ป่วยมะเร็งอยู่แล้วก็ต้องมีการเลือกทานอาหาร ป้องกัน มะเร็ง เนื่องจากการได้รับอาหารที่ดีจะช่วยส่งเสริมให้ร่างกายแข็งแรงช่วยให้มีกำลังต่อสู่กับโรคมะเร็งต่อไป

การเลือกทานอาหารต้านมะเร็ง

1. ทานอาหารครบ 5 หมู่ ผู้ป่วยโรคมะเร็งต้องเลือก กินอาหารให้ครบ 5 หมู่ ตามหลักโภชนาการ เพื่อให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่ครบถ้วนและช่วยให้ร่างกายแข็งแรง
2. ทานโปรตีนได้ปกติ ผู้ป่วยส่วนมากมักจะเข้าใจผิดว่าหากป่วยเป็น มะเร็ง ต้องงดการกินโปรตีนแต่ในความจริง สามารถทานได้ปกติแต่ต้องปรุงให้สุกและได้รับในปริมาณที่เหมาะสมเพื่อป้องกันการขาดสารอาหาร

3. เลี่ยงผักหรือผลไม้ที่ต้องกินทั้งเปลือก เนื่องจากอาจมีการใช้ปุ๋ยคอกรดทำให้มีเชื้อแบคทีเรียปนเปื้อนได้ ถ้าหากต้องการทานจริง ๆ ต้องล้างให้สะอาดอีกรอบด้วยน้ำยาล้างผักหรือผลไม้
4. เตรียมของว่างไว้ใกล้ตัวให้พร้อม สำหรับข้อนี้ ผู้ป่วยมะเร็ง บางท่าน อาจจะมีอาการเบื่ออาหารหรือทานอาหารได้น้อย จึงควรมีการเตรียมอาหารว่างไว้ข้างๆ ให้พร้อมอยู่เสมอ โดยเน้นอาหารว่างที่ดีและมีประโยชน์ เช่น ผลไม้ โยเกิร์ต น้ำเต้าหู้ เป็นต้นเพื่อที่หากผู้ป่วยหิวจะได้มีของทานเข้าไปทดแทนอาหารมื้อหลักจะช่วยให้ผู้ป่วยได้มีพลังงานมากขึ้น

แน่นอนว่า อาหาร ที่ทานเข้าไปในแต่ละวัน ก็มีให้เลือกกินเลือกทานกันมากมาย แต่ก่อนจะกินอะไรเข้าไปก็แล้วแต่ ควรตะหนักไว้เสมอว่า อาหารที่เราทานนี้ จะส่งผลเสียต้อร่างกายเราในอนาคตหรือไม่ ควรรู้จักดูแลตนเองตั้งแต่ตอนนี้จะได้ไม่ต้องไปเสียใจในอนาคต

หลักการบริโภคอาหารเพื่อป้องกัน และลดความเสี่ยงการเกิดมะเร็ง

การบริโภคอาหารสามารถป้องกันไม่ให้เกิดมะเร็งได้ โดยยึดหลักองค์ประกอบ 12 ประการ โดยทั้ง 12 ประการแบ่งเป็น 5 ประการเพื่อการป้องกัน และ 7 ประการเพื่อลดความเสี่ยง ดังต่อไปนี้

1. อาหารต้านมะเร็งที่ดีควรรับประทานทานอาหารและผักที่มีกากใยสูง หรืออาหารที่มีไฟเบอร์สูง ได้แก่ ผลไม้ชนิดต่างๆ ธัญพืช รวมถึงผักต่างๆ เช่น กะหล่ำปลี กะหล่ำดอก ผักคะน้า หัวผักกาด บร็อคโคลี่ เป็นต้น เนื่องจากอาหารที่มีกากใยสูง จะช่วยขัดขวางการดูดซึมไขมันเข้าสู่ร่างกาย ทำให้ระบบขับถ่ายทำงานได้ดีขึ้น ช่วยลดโอกาสเสี่ยงที่จะเป็น มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งกระเพราะอาหาร รวมถึงมะเร็งเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ ได้อีกด้วย
2. รับประทานอาหารที่มี เบต้าแคโรทีน และวิตามินเอสูง เนื่องจากในสารเบต้าแคโรทีน เป็น อาหารต้านมะเร็ง  ซึ่งเป็นสารตั้งต้นของวิตามินเอ มีสรรพคุณช่วยในการต้านสารอนุมูลอิสระ และพบว่าสามารถลดอัตราเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งต่างๆ เช่น มะเร็งปอด มะเร็งกล่องเสียง มะเร็งหลอดอาหาร ได้อีกด้วย สำหรับอาหารที่สามารถพบสารเบต้าแคโรทีนได้มากคือ ผัก และผลไม้ที่มีสีส้ม เหลือง หรือแดง เช่น แครอท ฟักทอง ข้าวโพดอ่อน แตงโม แคนตาลูป เป็นต้น และยังสามารถพบได้ใน ผักชนิดที่มีสีเขียว เช่น บร็อคโคลี ต้นหอม ผักคะน้า ผักตำลึง เป็นต้น
3. อาหารต้านมะเร็งในรูปวิตามินซี รับประทานอาหารที่มีวิตามินซีสูง วิตามินซี พบได้ในอาหารต่างๆ เช่น ผลไม้ที่มีรสเปรี้ยว เช่น ส้ม มะนาว มะเขือเทศ และพบได้ในผักสด เช่น กะหล่ำ บร็อกโคลี่ เป็นต้น สามารถช่วยป้องกันไม่ให้เกิดอนุมูลอิสระหรือสารพิษส่วนเกินต่างๆในร่างกาย ช่วยป้องกันไม่ให้เซลล์ต่างๆ ในร่างกายกลายไปเป็นเซลล์มะเร็ง ดังนั้นจึงสามารถช่วยลดความเสี่ยงในการเป็นมะเร็งหลอดอาหาร และมะเร็งกระเพาะอาหารได้
4. ควบคุมน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐานและเลือกทานอาหารต้านมะเร็ง การปล่อยให้ตนเองกลายเป็นคนน้ำหนักมากเกิน จนกลายเป็นโรคอ้วน จะมีความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งหลายชนิด เช่น มะเร็งเต้านม มะเร็งถุงน้ำดี มะเร็งปากมดลูก รวมถึงมะเร็งลำไส้ใหญ่ด้วย ดังนั้นจึงไม่ควรปล่อยให้ตนเองเป็นโรคอ้วน หรือมีน้ำหนักตัวที่เกินมาตรฐานปกติ ควรบริโภคอาหารที่ดี มีประโยชน์ในปริมาณที่เหมาะสม จะสามารถช่วยป้องกันโรคมะเร็งเหล่านี้ได้
5. ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยทำให้ร่างกายแข็งแรง เป็นการช่วยป้องกันมะเร็งในทางอ้อม เนื่องจากเมื่อร่างกายแข็งแรงแล้ว ก็จะสามารถป้องกันโรคภัยต่างๆได้รวมทั้งโรคมะเร็งนั้นเอง ดังนั้นควรออกกำลังกายอย่างน้อยสัปดาห์ละ 3-5 วัน ครั้งละ 30 – 45 นาที

อาหารลดความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็ง7 ประการ

1. หลีกเลี่ยงการทานอาหารที่มีไขมันสูง เนื่องจากอาหารที่มีไขมันสูง จะเป็นตัวกระตุ้นทำให้เกิดโรคมะเร็งได้ หากทานในปริมาณมากและติดต่อกัน ก็อาจจะมีความเสี่ยงในการเป็น มะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้ใหญ่ และมะเร็งต่อมลูกหมากได้อีกด้วย ดังนั้นควรเลี่ยงอาหารที่มีไขมันสูง เช่น อาหารจากการทอด กลุ่มอาหารฟาสต์ประเภทฟู้ดต่างๆ เป็นต้น

2. หลีกเลี่ยงการทานอาหารที่มีความเสี่ยงต่อการปนเปื้อนสารอัลฟาทอกซิน สารอัลฟาทอกซิน เป็นเชื้อราชนิดหนึ่ง ที่สามารถพบได้ในอาหารอย่างเช่น ถั่วลิสง พริกป่น ซึ่งอาหารกลุ่มนี้สามารถเกิดเชื้อราได้ง่าย ควรทานแบบระมัดระวังหรือควรนำไปผ่านความร้อนก่อนทานจะดีที่สุด สารอัลฟาทอกซินหากได้รับในปริมาณมาก อาจก่อให้เกิดโรคมะเร็งตับได้   

3. หลีกเลี่ยงอาหารกลุ่มที่มีสารก่อมะเร็ง ( อาหารดองเค็ม อาหารปิ้งย่าง รวมถึงอาหารที่มีส่วนผสมของเกลือไนเตรท ) เนื่องจากอาหารในกลุ่มนี้จะทำให้เกิดความเสี่ยงในการเป็น โรคมะเร็งหลอดอาหาร มะเร็งกระเพาะอาหาร และมะเร็งลำไส้ใหญ่ ได้

4. หลีกเลี่ยงอาหารกึ่งสุกกึ่งดิบ เช่น ลาบเลือด ก้อยปลา ปลาจ่อม เป็นต้น การทานอาหารสุกดิบๆ แบบนี้ นอกจากจะเสียต่อการเกิดโรคท้องร่วง ท้องเสียแล้ว ยังเสี่ยงต่อการเป็นโรคมะเร็งตับและมะเร็งท่อน้ำดีในตับ ได้อีกด้วย เพราะอาหารกลุ่มนี้มักจะมีพยาธิ จนอาจเกิดโรคพยาธิใบไม้ในตับได้ ซึ่งโรคนี้เป็นโรคตั้งต้นของโรคมะเร็งตับนั้นเอง

5. งดการสูบบุหรี่ เนื่องจากในบุหรี่มีสารประกอบหลายชนิดที่เป็นสารก่อมะเร็ง หากสูบบุหรี่หรือได้รับควันพิษในปริมาณมากเป็นเวลานาน ก็จะทำให้มีความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งปอด และมะเร็งกล่องเสียงได้ นอกจากนี้ การเคี้ยวยาสูบ จะมีความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งช่องปาก และช่องคอ อีกด้วย

6. งดการดื่มแอลกอฮอล์ เนื่องจากในเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ จะมีฤทธิ์ไปทำให้เกิดโรคตับแข็ง ซึ่งในระยะยาวสามารถพัฒนาต่อไปเป็นมะเร็งตับได้ นอกจากนี้หากดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ รวมกับการสูบบุหรี่ในปริมาณมาก ก็จะยิ่งส่งผลให้เกิดความเสี่ยงในการเป็นมะเร็งชนิดต่างๆได้มากยิ่งขึ้น เช่น มะเร็งช่องปาก และช่องคอ

7. เลี่ยงการอยู่กลางแจ้งเป็นเวลานาน เนื่องจากการอยู่กลางแจ้งเป็นเวลานาน ทำให้เกิดการสัมผัสแสงแดดหรือรังสีอัลตราไวโอเลต โดยเฉพาะผู้ที่ทำงานหรือชอบออกกำลังกายกายแจ้งบ่อยๆ ซึ่งรังสีชนิดนี้หากได้รับมากๆ ก็จะทำให้เสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งผิวหนังได้ ดังนั้นจึงไม่ควรตากแสงแดดนานๆ โดยปราศจากการป้องกันอย่างเช่น หมวก แว่นตา เสื้อคลุม เป็นต้น

ร่วมตอบคำถามกับเรา

อ่านบทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติมตามลิ้งค์ด้านล่าง

เอกสารอ้างอิง

“Food Cancer”. National Cancer Institute. 10 June 2014.

Haefliger, Denise Nardelli; Moskaitis, John E.; Schoenberg, Daniel R.; Wahli, Walter (October 1989). “Amphibian albumins as members of the albumin, alpha-fetoprotein, vitamin D-binding protein multigene family”. Journal of Molecular Evolution.

มะเร็งเกิดจาก

มะเร็งเกิดจาก ( Causes of Cancer ) คือ เซลล์ร้ายที่ทำให้เกิดความผิดปกติทางสารพันธุกรรม ( DNA ) ของเซลล์ของร่างกาย ทำให้เซลล์มะเร็งมีการแบ่งตัวเพิ่มจำนวนอย่างรวดเร็วในปริมาณที่มากเกินปกติ จนกระจายแทรกตัวไปยังเนื้อเยื่อที่อยู่ติดกันและอาจแพร่ไปยังอวัยวะส่วนอื่นๆในร่างกายโดยเดินทางผ่านกระแสเลือดและระบบน้ำเหลืองจนเกิดเป็นโรคมะเร็ง  ซึ่งมีสาเหตุที่แตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับชนิดของเซลล์ที่เกิดเป็นมะเร็งขึ้น มีทั้งปัจจัยภายนอกและปัจจัยภายใน ซึ่งที่มีผู้เสียชีวิตจากโรคนี้จำนวนสูงมากในแต่ละปี คนทั่วโลกเสียชีวิตจากโรคมะเร็ง 8 ล้านคนต่อปี  โดยในประเทศไทยเองจะมีผู้ป่วยเป็นโรคมะเร็งชนิดต่างๆ เพิ่มขึ้นประมาณ 120,000 คน ในทุกๆปี และจะกลายเป็นผู้เสียชีวิตสูงถึง 60,000 คนต่อปีเลยทีเดียว  จากข้อมูลมีสถิติที่น่าสนใจว่า ตั้งแต่ปี 2543 เป็นต้นมา โรคมะเร็งกลายไปเป็นสาเหตุการเสียชีวิต ของคนไทยมากที่สุดเป็นอันดับหนึ่งโดยมากกว่าการเสียชีวิตที่เกิดจากอุบัติเหตุเสียอีก

  [adinserter name=”มะเร็ง”]

มะเร็ง ( Cancer ) มาจากคำว่า Carcinus หรือ Karkinos ในภาษากรีก ที่แปลเป็นไทยว่า ปู เนื่องจากลักษณะการเติบโตของสารมะเร็งนั้นเป็นไปแบบไม่มีระเบียบ สามารถลุกลามไปที่อื่นได้ ก็คล้ายกับพฤติกรรมการเดินของปู ที่เวลาเดินจะไร้ทิศทางไม่มีระเบียบ และเซลล์มะเร็งก็มีส่วนคล้ายกับขาของปูดังนั้น เครื่องหมายต่างๆ ที่เกี่ยวกับโรคมะเร็ง จึงมักใช้รูปปูเป็นสัญลักษณ์เสมอ

ปัจจัยเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็ง

มะเร็งที่มีสาเหตุมากจากปัจจัยภายใน

ปัจจัยภายใน มะเร็งที่มีสาเหตุมากจากปัจจัยภายในนี้มีแค่ 5-10% ของมะเร็งที่พบ ปัจจัยภายในที่เป็น สาเหตุการเกิดมะเร็ง คือ

1. ถ่ายทอดทางพันธุกรรม คือ การถ่ายทอดยีนส์ที่มีความผิดปกติจากพ่อแม่มาสู่ลูกหรือหลาน ยีนส์ที่มีความผิดปกติแล้วทำให้เกิดมะเร็งและมีการถ่ายทอดได้นั้นมีอยู่ 3 ชนิดด้วยกันคือ
ยีนส์ก่อมะเร็ง คือ ยีนส์ที่มีความผิดปกติในการแบ่งเซลล์ ยีนส์ชนิดนี้จะทำให้เซลล์มีการแบ่งตัวอย่างไม่หยุดยั้งจนเกิดกลายเป็นเซลล์มะเร็ง
ยีนส์ต้านมะเร็ง คือ ยีนส์ที่ทำหน้าที่ทำลายเซลล์ที่ดีเอ็นเอในการแบ่งตัวผิดปกติเกิดขึ้น
ยีนส์ซ่อมแซมดีเอ็นเอ คือ ยีนส์ที่ทำหน้าที่ซ่อมแซมยีนส์ที่ถูกทำลายจนเกิดความผิดปกติก่อนที่จะกลายเป็นยีนส์ก่อมะเร็ง ยีนส์ตัวนี้จะเข้าไปซ่อมแซมยีนส์ที่ถูกทำลายให้กลับมาปกติ ทำหน้าที่คล้ายกับหมอคอยรักษาคนไงค่ะ

ยีนส์ที่มีความผิดปกติจะมีการถ่ายทอดมาจากดีเอ็นเอของพ่อหรือแม่สู่ลูกโดยตรงซึ่งยีนส์ชนิดนี้เรียกว่า “ อองโคยีนส์ ” อองโคยีนส์อาจจะกลายหรือไม่กลายเป็นมะเร็งก็ได้ขึ้นอยู่กับสภาวะแวดล้อมของเซลล์ที่มียีนส์นี้อยู่ แต่ถ้าอองโคยีนส์ทำงานขึ้นมาละก็รับรองว่าเราเป็นมะเร็งแน่ๆค่ะ ไม่มีทางรอด มะเร็งที่เกิดจากการถ่ายทอดทางพันธุกรรมที่พบได้บ่อย คือ มะเร็งเต้านม มะเร็งรังไข่ มะเร็งตับ มะเร็งตับอ่อน  [adinserter name=”มะเร็ง”]

2. ความผิดปกติระหว่างตั้งครรภ์ การกลายพันธุ์ของยีนส์อาจจะเกิดขึ้นในขณะที่ไข่ผสมกับอสุจิที่ท่อรังไข่หรือในขณะที่ไข่พัฒนาเป็นตัวอ่อนในครรภ์ก็ได้เกิดขึ้นจากแม่ได้รับเชื้อทำให้ยีนส์เกิดความผิดปกติขณะตั้งครรภ์ เช่น หัดเยอรมัน โรคฝีไก่ แม่ได้รับสารที่ทำให้เกิดการกลายพันธุ์ เช่น ดื่มเหล้า สูบบุหรี่ เสพสารเสพติด โดนรังสีและสารเคมี รวมถึงภาวะขาดสารอาหารที่มีผลต่อการพัฒนาของเซลล์ในร่างกาย เช่น ขาดวิตามินเอที่เป็นสาเหตุของโรคไวรัสตับ ขาดวิตามินซีที่ช่วยสร้างระบบภูมิคุ้มกันร่างกายทำให้เกิดภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง เป็นต้น

3. อายุ เมื่ออายุที่มากขึ้นจะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็ง เซลล์ปกติเริ่มเสื่อมสภาพจากการทำงานเป็นเวลานานรวมทั้งการถูกทำลายด้วยสารอนุมูลอิสระ ( Free Radical ) เนื่องจากการซ่อมแซมเซลล์ที่เสียหายและเสื่อมสภาพเป็นจำนวนมากนั้น มักเกิดความผิดพลาดในกระบวนการมากกว่า จึงทำให้เซลล์บางส่วนกลายพันธุ์ ( Mutation ) เป็นเซลล์มะเร็ง

มะเร็งที่มีสาเหตุมากจากปัจจัยภายนอก

ปัจจัยภายนอก เป็นปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดมะเร็งมากที่สุดถึง 95 % เพราะฉะนั้นคนที่ไม่มีการถ่ายทอดยีนส์มะเร็งทางพันธุกรรมก็มีโอกาสเป็นมะเร็งได้เช่นกันและมีโอกาสเป็นมากกว่าเสียด้วยสิ ปัจจัยภายนอกที่เป็น สาเหตุการเกิดมะเร็งง คือ

ปัจจัยด้านอาหาร

เคยสังเกตกันไหมว่าโรคมะเร็งเกิดจาก อาหารหลายๆอย่างที่เราทานกันด้วยความอร่อยอยู่ในทุกๆวันนี้ ส่วนมากมักจะเป็นอาหารที่มีส่วนประกอบของไขมันที่สูงเช่น ไก่ทอด หมูทอด ครีมเทียม เนื้อสัตว์ที่ติดหนัง อาหารฟาสฟู้ดต่างๆ เป็นต้น หรือจะเป็นอาหารของหมักดอง โรคมะเร็งเกิดจากอาหารเหล่านี้ซึ่งเป็นปัจจัยที่เสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งหากทานเข้าไปในปริมาณมากๆ โดย เฉพาะอย่างยิ่งร้านที่ใช้น้ำมันในการทอดซ้ำๆ และยังรวมไปถึงพฤติกรรมการกินอาหารในส่วนที่ไหม้เกรียม จากการทอด การย่าง อีกด้วย

ปัจจัยด้านมลภาวะ  [adinserter name=”มะเร็ง”]

สำหรับคนที่อาศัยอยู่ในเมืองใหญ่ ที่เต็มไปด้วยอุตสาหกรรมต่างๆมักจะได้รับผลกระทบจากข้อนี้มากกว่าผู้อื่น เนื่องจากต้องเผชิญกับมลพิษต่างๆมากมาย เช่น ควันท่อไอเสียรถมลพิษจากโรงงานอุตสาหกรรม ควันบุหรี่ สิ่งเหล่านี้หากได้รับเข้าไปในปริมาณที่มากจะเข้าไปสะสมในร่างกายและนอกจากนี้การที่ทำงานกลางแจ้ง จนได้รับรังสีอุลตราไวโอเลตจากแสงแดดมากเกินไป ก็เสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งผิวหนังได้เหมือนกัน

ปัจจัยด้านสารเคมีและรังสี ในแต่ละวันเราเองอาจจะได้รับสารเคมีและรังสีต่างๆเข้าไปสู่ร่างกายแบบไม่รู้ตัวเช่นการกินผักผลไม้ที่มีสารพิษตกค้างจากยาค่าแมลง การดื่มน้ำที่ไม่สะอาด โดยเฉพาะน้ำฝนในปัจจุบันควรต้มก่อนดื่มเสมอ และหากใครที่ทำงานในส่วนที่ ต้องสัมผัสหรือสูดดม สารจำพวกโลหะหนักเป็นประจำ เช่น เบนซิน นิกเกิล แคดเมียม ก็ควรหาเครื่องมือในการป้องกันและควรหมั่นไปตรวจสุขภาพอย่างเป็นประจำด้วย

พฤติกรรมการใช้ชีวิต

การใช้ชีวิตของคนเราเองก็เป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่สุ่มเสี่ยงในการทำให้เกิดโรคมะเร็งต่างๆได้ เช่น ความเครียด ความกดดัน การทำงานที่หนักจนเกินไป การพักผ่อนไม่เพียงพอ ขาดการออกกำลังกาย นอกจากนี้ยังรวมไปถึงการทานยาคุมกำเนิด ติดต่อกันนานๆเกินกว่า 5 ปี และการใช้ฮอร์โมนเอสโตรเจนอีกด้วย

ความผิดปกติภายในร่างกาย สำหรับข้อนี้คงเป็นปัจจัยที่ควบคุมได้ยากเช่น พันธุกรรมที่ถ่ายทอดจากพ่อแม่ไปลูก , การมีร่างกายพิการตั้งแต่กำเนิดการติดเชื้อไวรัสต่างๆ เช่น ไวรัสตับอักเสบบี หรือพยาธิใบไม้ในตับ การมีภูมิคุ้มกันบกพร่อง สิ่งเหล่าล้วนเป็นปัจจัยในการก่อให้เกิดมะเร็งได้เหมือนกัน

มะเร็งเกิดจากการเจริญเติบโตที่ผิดปกติของเซลล์ในร่างกายโดยจะไปทำให้ DNA ภายในเซลล์กลายพันธุ์ เกิดการไปทำลายข้อมูลของยีนส์ ซึ่งเป็นตัวกำหนดหน้าที่ของเซลล์และยังไปทำลายการควบคุมความปกติของการแบ่งตัวของเซลล์อีกด้วย    [adinserter name=”มะเร็ง”]

โดยปกติแล้วร่างกายคนเรา จะมีเซลล์อยู่ตามส่วนต่างๆของร่างกายโดยจะมีหน้าที่การทำงานที่ต่างกันออกไป  เซลล์ต่างๆเหล่านี้จะมีการแบ่งตัวเพิ่มในทุกๆวันอยู่แล้ว เพื่อไปซ่อมแซมทดแทนเซลล์เก่าที่ตายไป มีการทำงานที่เป็นระบบมีขั้นตอนอยู่แล้ว แต่เมื่อเซลล์พวกนี้ทำงานบกพร่อง ก็จะไปทำให้โรคมะเร็งเกิดจากเซลล์ใหม่ถูกสร้างขึ้นมากเกินกว่าปกติ จนทำให้กลายเป็นก้อนเนื้อ หรือที่เรียกว่า เนื้องอก ( Tumor ) หากเป็นเนื้องอกที่ไม่อันตรายจะเรียกว่า ( Benign Tumor ) แต่หากเป็นเนื้องอกที่มีความอันตรายหรือก้อนเนื้อร้าย เราจะเรียกมันว่า “ มะเร็ง ” ( Malignant Tumor ) นั้นเอง

สำหรับการเลือกชื่อชนิดของโรคมะเร็งที่พบ จะเรียกตามอวัยวะที่ผู้ป่วยเป็น เช่น หากเป็นที่ตับ ก็จะเรียกว่า มะเร็งตับ หรือ หากเป็นที่เต้านม ก็จะเรียกว่า มะเร็งเต้านม ( Breast Cancer ) เป็นต้น ปกติคนเราจะเป็นมะเร็งได้มากกว่า 1 ชนิด โดยอาจเกิดจากการลุกลามจากที่แรกไปอีกที่หนึ่ง หรืออาจเกิดขึ้นแบบไม่เกี่ยวข้องกันเลยก็ได้มะเร็งที่พบบ่อยที่สุดในเพศชาย คือ มะเร็งปอด, มะเร็งต่อมลูกหมาก ส่วนในเพศหญิง คือ มะเร็งเต้านม, มะเร็งปากมดลูก และที่พบบ่อยสุดในเด็ก คือ มะเร็งเม็ดเลือดขาว ( Leukemia )

เซลล์มะเร็งจะมีคุณลักษณะ 5 ข้อต่อไปนี้ คือ

1. เจริญเติบโตได้ด้วยตัวเอง

2. มีศักยภาพในการแบ่งตัวไร้ขีดจำกัด

3. ไม่สามารถขัดขวางการเจริญเติบโตได้

4. มีความสามารถในการแพร่กระจาย และรุกรานเนื้อเยื่ออื่น

5. มีกลไกการสร้างเส้นเลือดใหม่จากเส้นเลือดเก่า ( Angiogenesis )    [adinserter name=”มะเร็ง”]

การตรวจหามะเร็ง

การตรวจหามะเร็งหรือ ตรวจคัดกรองมะเร็ง ( Cancer Screening ) เป็นการตรวจสุขภาพด้วยวิธีต่างๆ ในผู้ที่ยังไม่เป็นมะเร็ง เพื่อลดความเสี่ยงจากการเสียชีวิตจากมะเร็งและนำไปสู่การรักษาในกรณีที่ตรวจเจอโรค ซึ่งมะเร็งในระยะแรกเริ่ม เช่นระยะที่ 0 และ 1 จะมีโอกาสรักษาหายได้มากกว่า 90%

การตรวจคัดกรองมะเร็งสามารถทำได้ 3 แนวทางคือ  

1. การตรวจร่างกาย ( Physical Examination ) 

แพทย์จะทำการตรวจพื้นฐานเช่น วัดไข้ วัดความดันโลหิต อัตราการเต้นของหัวใจ ตรวจดูช่องปากลำคอ คลำเพื่อตรวจหาก้อนเนื้อบริเวณเต้านม ทวารหนัก และกดบริเวณต่างๆ เช่นช่องท้อง ต่อมน้ำเหลือง เพื่อดูว่ามีอาการเจ็บปวดหรือไม่ โดยจะทำควบคู่กับการสอบถามประวัติของผู้ป่วยแล้ว เช่น ประวัติการเจ็บป่วยของผู้ป่วยและสมาชิกครอบครัว ประวัติการแพ้ยาหรือ แพ้อาหาร ประวัติการตั้งครรภ์ ประจำเดือน เพศสัมพันธ์ ซึ่งหลังจากแพทย์ได้ข้อมูลจากคนไข้แล้วก็จะทำการประเมิณอาการต่อไป

2. การตรวจทางแลป ( Laboratory Test )

เป็นการตรวจทางห้องปฏิบัติการ โดยแพทย์จะเก็บตัวอย่างจากร่างกายคนไข้ เช่น เลือด อุจจาระ ปัสสาวะ เนื้อเยื่อ และของเหลวภายในร่างกายมาทำการวิเคราะห์

3. การตรวจด้วยเทคนิคภาพถ่าย ( Imaging Technique )

เป็นการตรวจโดยอุปกรณ์ที่สามารถแสดงภาพถ่ายอวัยวะภายในร่างกายเช่น

• เอ็กซ์เรย์ ( X-Ray )
• เอ็กซ์เรย์คอมพิวเตอร์ หรือ ซีทีสแกน ( Computerized Tomography หรือ CT scan )
• เครื่องสร้างภาพด้วยสนามแม่เหล็กไฟฟ้า หรือ เอ็มอาร์ไอ ( Magnetic Resonance Imaging, MRI )
• อัลตร้าซาวด์ ( Ultrasound )    [adinserter name=”มะเร็ง”]

ระยะของมะเร็ง

การแบ่งระยะ ( Stage ) และระดับ ( Grade ) ของโรคมะเร็งจะแบ่งตามหลักเกณฑ์ชนิดต่าง เช่น ขนาดของก้อนมะเร็งการแพร่กระจายไปยังอวัยวะข้างเคียง ระดับการเปลี่ยนแปลงที่ต่างจากเซลล์ปกติ เป็นต้น ซึ่งมะเร็งแต่ละชนิดก็จะมีเกณฑ์ในการแบ่งระยะและระดับแตกต่างกันไป อาทิเช่นมะเร็งเต้านมจะแบ่งตามขนาดและการแพร่กระจาย แต่มะเร็งต่อมน้ำเหลืองจะแบ่งระยะโดยดูว่ามะเร็งเกิดขึ้นที่ด้านใดด้านหนึ่งของร่างกาย ( ซ้ายหรือขวา ) หรือเกิดขึ้นทั้ง 2 ด้านแล้ว

ทั้งนี้ ระยะของโรคมะเร็งที่นิยมใช้กันตามความเข้าใจของประชาชนส่วนใหญ่ คือการแบ่งตามความรุนแรงในการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็ง ซึ่งกล่าวโดยสังเขปดังนี้

การรักษามะเร็ง    [adinserter name=”มะเร็ง”]

นอกจากนี้ยังมีความเชื่อที่ผิดๆเกี่ยวกับโรคมะเร็งว่า หากเป็นแล้วจะต้องตายทุกคน ซึ่งไม่เป็นความจริงเลย ผู้ที่ป่วยเป็นโรคมะเร็งจะสามารถรักษาให้หายได้หรือไม่ขึ้นอยู่กับปัจจัยดังต่อไปนี้

1. อวัยวะที่เป็นมะเร็ง หากผู้ป่วยเป็นมะเร็งในอวัยวะที่ไม่อันตรายมากเช่นมะเร็งอัณฑะ มะเร็งต่อมลูกหมาก มะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้ เป็นต้นก็สามารถรักษาให้หายได้ มีโอกาสรอดชีวิตสูง

2. ระยะของมะเร็ง การตรวจพบมะเร็งตั้งแต่ระยะแรกๆ ก็มีโอกาสที่จะรักษาให้หายขาดได้ส่วนถ้าผู้ป่วยรายใดพบมะเร็งในระยะแพร่กระจายแล้ว ก็มีโอกาสรักษาก็จะน้อยตามไปด้วย

3. อายุของผู้ป่วย ขึ้นอยู่กับประเภทของมะเร็งที่เป็น โดยมะเร็งบางชนิดเป็นในคนอายุน้อยจะไม่ดี รักษาได้ยาก เช่น มะเร็งเต้านมส่วนมะเร็งบางชนิดเป็นในคนอายุมากไม่ดี เช่น มะเร็งสมอง ยิ่งอายุมากกว่า 60 ยิ่งอันตราย เป็นต้น

4. สภาพร่างกายของผู้ป่วย การรักษาโรคมะเร็ง โอกาสที่จะหายหรือไม่ก็ขึ้นอยู่สภาพของร่างกายผู้ป่วยด้วย โดยคนที่มีร่างกายแข็งแรงก็ย่อมมีโอกาสหายได้มากกว่าคนที่มีร่างกายอ่อนแอ ซึ่งแนวทางการรักษาก็จะไม่เหมือนกัน โยหมอจะดูว่าผู้ป่วยทนต่อการรักษาแบบไหนได้บ้าง ควรรักษาเพื่อให้หายขาด ( Curative Care ) หรือแค่รักษาเพื่อประคับประคอง ( Palliative Care ) ความเก่งของหมอและสถานพยาบาล ปัจจัยที่จะช่วยในการรักษาอีกอย่างก็คือ การที่โรงพยาบาลนั้นๆมีหมอเฉพาะทางที่มีความเชี่ยวชาญในการรักษาโรคมะเร็ง หรือมีอุปกรณ์เครื่องมือในการรักษาครบถ้วน ผู้ป่วยก็จะมีโอกาสรักษาให้หายมากตามไปด้วย

5. จิตใจของผู้ป่วยเอง หากสภาพจิตใจของผู้ป่วยรายใด ที่มีกำลังใจดี เข้มแข็ง ก็ย่อมทำให้มีโอกาสรักษาให้หายได้มากกว่า ผู้ป่วยที่หมดกำลังใจ ซึมเศร้ารา มีแต่ความหดหู่ ดังนั้นผู้ป่วยต้องดูแลสุขภาพจิตของตนเองให้ดีอยู่เสมอ

มะเร็ง ( Cancer ) แม้จะเป็นโรคร้ายที่เป็นสาเหตุให้คนไทยเสียชีวิตเป็นอันดับ 1 แล้ว แต่ถ้าเราตรวจพบโรคได้ไว และได้รับการรักษาอย่างถูกวิธี โรคนี้ก็สามารถหายขาดได้ และในขณะเดียวกัน แม้จะรักษามะเร็งจนหายแล้ว แต่ก็ยังสามารถกลับมาเป็นใหม่ได้อีก หากคุณไม่ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหาร เปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต ขาดการออกกำลังกาย สักวันคุณก็อาจจะกลับมาเป็นโรคมะเร็งอีกได้ ใครจะไปรู้   [adinserter name=”มะเร็ง”]

วิธีการรักษาโรคมะเร็งที่นิยม

1. การผ่าตัด

มักใช้รักษามะเร็งในระยะเริ่มแรก เช่นระยะที่ 1 และระยะที่ 2 โดยอาจใช้ร่วมกับการให้เคมีบำบัดหรือรังสีรักษา โดยแพทย์จะผ่าเอาก้อนเนื้อมะเร็งออกให้มากที่สุด ในบางกรณีอาจจะต้องตัดบางส่วนของอวัยวะหรือต่อมน้ำเหลืองออกไปด้วย โดยการพิจารณาว่าควรรักษาด้วยการผ่าตัดหรือไม่นั้น ต้องประเมิณจากสุขภาพผู้ป่วยร่วมด้วย เช่น โรคประจำตัว สภาวะโลหิตจาง ภูมิต้านทานต่ำ เป็นต้น

2. เคมีบำบัด

หรือเป็นที่รู้จักกันในชื่อ “ ยาคีโม ” หรือ “ คีโมบำบัด ” คือการใช้ยาเพื่อทำลายเซลล์มะเร็ง หรือหยุดยั้งการแบ่งตัวของเซลล์มะเร็ง โดยยาจะแพร่กระจายไปยังทุกส่วนของร่างกายผ่านทางกระแสเลือด ซึ่งจะแตกต่างจากการผ่าตัดมะเร็งและรังสีรักษาที่จะอยู่เฉพาะบริเวณที่ทำการตัดชิ้นเนื้อที่เป็นมะเร็งออกและที่ฉายรังสีลงไปโดนเท่านั้น มีข้อดีคือสามารถออกฤทธิ์ได้อย่างรวดเร็วและเข้าถึงเซลล์มะเร็งได้ทุกส่วนของร่างกาย แต่มีข้อเสียคือเซลล์ปกติในร่างกายก็จะได้รับผลกระทบไปด้วย โดยเฉพาะเซลล์ปกติที่แบ่งตัวได้เร็ว ( ซึ่งคล้ายกับคุณสมบัติเด่นของเซลล์มะเร็ง )

ผลข้างเคียงของโรคมะเร็ง

1. เม็ดเลือด: ยาคีโมจะยับยั้งการแบ่งตัวของเซลล์เม็ดเลือดที่สร้างจากไขกระดูก ทำให้ผู้ป่วยมะเร็งจะมีปริมาณเม็ดเลือดลดต่ำลงกว่าปกติในช่วงผู้ป่วยมะเร็งเข้ารับเคมีบำบัด

2. ผมและเล็บ: เซลล์ที่บริเวณก้านขนและโคนเล็บจะชะลอการแบ่งตัว ทำให้ผมร่วง โคนเล็บมือและเท้ามีสีคล้ำ โดยอาจมีลักษณะของเล็บหงอกงอหรือเปลี่ยนไป  [adinserter name=”oralimpact”]

3. เยื่อบุทางเดินอาหาร: เคมีบำบัดจะยับยั้งการแบ่งตัวของเซลล์เยื่อบุทางเดินอาหารตั้งแต่ช่องปาก หลอดอาหาร กระเพาะ ลำไส้เล็ก และลำไส้ใหญ่ เนื่องจากเยื่อบุเหล่านี้ทำหน้าที่สร้างเมือกเพื่อให้เกิดความชุ่มชื้นภายในอวัยวะเหล่านี้เมื่อมีการลำเลียงอาหารและช่วยในการหลั่งน้ำย่อย ดังนั้นเมื่อเซลล์เยื่อบุทางเดินอาหารถูกทำลายลง  อาจทำให้เกิดแผลและอาหารระคายเคืองในทางเดินอาหาร รวมถึงการแปรปรวนของระบบขับถ่ายเช่นท้องผูก ท้องเสีย เป็นต้น โดยอาจมีอาการคลื่นไส้อาเจียนเนื่องจากยาจะออกฤทธิ์กับสมองในส่วนที่ควบคุมการบีบรัดตัวของกระเพาะอาหาร ซึ่งหากผู้ป่วยมีอาการคลื่นไส้อาเจียนอย่างรุนแรง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับยาบรรเทาอาการดังกล่าวได้

4. ระบบสืบพันธุ์: การแบ่งตัวของเซลล์สืบพันธุ์จะถูกขัดขวางทำให้เกิดอาการเป็นหมันชั่วคราวในเพศชาย และประจำเดือนไม่ปกติในเพศหญิง

3. รังสีรักษา

รังสีรักษา บางครั้งเรียกว่า “ ฉายรังสี ” หรือ “ ฉายแสง ” หมายถึงการใช้รังสีพลังงานสูงเข้าไปทำลายเซลล์มะเร็งโดยตรง เช่นรังสีเอ็กซ์ ( x-ray ) และรังสีแกมม่า ( gamma ray ) ทั้งนี้มีความเป็นไปได้ว่าเซลล์ปกติที่อยู่ข้างเคียงอาจจะได้รับรังสีไปด้วย อย่างไรก็ตามผลกระทบมักไม่รุนแรงนัก เนื่องจากแพทย์สามารถกำหนดตำแหน่งให้รังสีตกลงบนเซลล์มะเร็งได้อย่างแม่นยำ นอกจากนี้เซลล์ปกติมีความสามารถในการซ่อมแซมตัวเองได้ดีกว่าเซลล์มะเร็ง จึงสามารถ กลับมาสู่สภาพปกติได้ในเวลาไม่นาน การฉายรังสีจะทำครั้งละสั้นๆ เพียงครั้งละ 5-15 นาที แต่ต้องทำอย่างต่อเนื่องเช่นทำทุกวันจนกว่าจะครบ 20-40 ครั้ง จึงควรเลือกที่พักอาศัยซึ่งสะดวกต่อการเดินทางไปโรงพยาบาลระหว่างที่ทำการรักษา เนื่องจากโดยมากเป็นลักษณะการรักษาแบบผู้ป่วยนอก ( Out Patient Department หรือ OPD ) ซึ่งผู้ป่วยไม่ต้องนอนพักรักษาตัวในโรงพยาบาล และต้องเดินทางไป–กลับทุกวัน

ร่วมตอบคำถามกับเรา

อ่านบทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติมตามลิ้งค์ด้านล่าง

เอกสารอ้างอิง

“What Is Cancer?”. National Cancer Institute.  17 August 2009.

National Cancer Institute (Dec 2012). “Targeted Cancer Therapies”. www.cancer.gov.  9 March 2014.

Loomis, D; Grosse, Y; Bianchini, F; Straif, K (2016) . “Body Fatness and Cancer — Viewpoint of the IARC Working Group”. N Engl J Med. 375:794-798. doi:10.1056/NEJMsr1606602.